FILM
"I'm not Meryl Streep. My God - she's the greatest actor that ever lived. It's sad that ordinary actors like me are compared to her." (Sissy Spacek)

Missing van de Griekse Costa-Gavras was een film die destijds, en dan spreken we over 1982, heel wat stof deed opwaaien. Gebaseerd op het boek The Execution Of Charles Horman: An American Sacrifice van Thomas Hauser gaat deze over de verdwijning van de Amerikaanse journalist Charles Horman tijdens de Chileense staatsgreep van 1973. Bij ons onvindbaar in de winkel, maar gelukkig hebben onze Duitse buren, en het is dankzij hun dat deze klassieker met Jack Lemmon en Sissy Spacek in onze lader ligt. Een politiek drama dat samen met de al even vergeten Turkse film Yol in datzelfde jaar de Gouden Palm won. Ook bij de Oscars ging de film niet onopgemerkt voorbij, en kwamen er vier nominaties aan te pas waaronder die van de beste film, maar uiteindelijk werd alleen een beeldje voor het beste bewerkte scenario verzilverd.

De film zorgde voor zware politieke spanningen. Het Latijns-Amerikaanse land waar deze film zich afspeelt wordt wel nooit specifiek genoemd, maar men heeft het duidelijk over de Chileense steden Santiago en Viña del Mar en daarmee wist Pinochet dus maar al te goed dat het verhaal over hem ging, en tijdens zijn dictatuur die liep van 1973 tot 1990 werd de film dan ook in Chili verboden. Bij de Chileense staatsgreep van 1973 werd president Salvador Allende afgezet, en op bevel van de toenmalige Amerikaanse president Richard Nixon werd een groep militaire officieren naar het land gestuurd om onder leiding van generaal Augusto Pinochet een einde te maken aan de burgerregering. Zoals in zo veel gevallen werden ook hier de kogels niet gespaard. Een zeer complex en uiterst gevoelig gegeven (de Amerikanen speelden er een vrij smerig spelletje) en Universal vond in de Griekse cineast Costa-Gavras de ideale man om dit in filmvorm te vertellen, want hij stond al jaren bekend voor zijn films die bijna altijd handelen over politieke en sociale thema’s en waarvan Z (bekroond met een Oscar won voor de beste buitenlandse film) met Jean-Louis Trintignant en Yves Montand uit 1969 de allerbekendste is.

De niet op zijn mondje gevallen Ed Horman (Jack Lemmon) arriveert zoals gezegd in een niet nader genoemd Latijns-Amerikaans land om daar zijn zoon Charlie (John Shea) te gaan zoeken die er als journalist werkt en tijdens de militaire coup verdween. Die zoektocht moet hij noodgedwongen voeren met zijn schoondochter Beth (Sissy Spacek) die meteen alle schuld op zich krijgt. Maar voor Beth ligt de schuld niet bij haar, wel bij de Amerikaanse regering die doet alsof hun neus bloedt. Ed heeft echter een lange arm waardoor hij bepaalde regeringsfunctionarissen kan ontmoeten en zo proberen om de waarheid over de verdwijning van zijn zoon te achterhalen. Ed moet echter al gauw constateren dat men in het consulaat niet zo behulpzaam is als hij dacht, en hij vindt in Beth een bondgenoot tijdens zijn zoektocht.

Een deel van Amerika was allesbehalve opgezet met deze film. Een jaar na de bioscooprelease werd de film in de videotheek, net als het boek van Thomas Hauser, van de Amerikaanse markt gehaald en dit nadat de voormalige ambassadeur Nathaniel Davis wegens smaad een rechtszaak had aangespannen tegen Costa-Gavras en Universal Pictures. De verdediging kon de verjaringstermijn inroepen waardoor de film door Universal in 2006 opnieuw werd uitgebracht. Missing is dan ook het soort film waarmee Amerika niet graag geconfronteerd werd. Costa-Gavras ging allesbehalve spaarzaam om met het geweld en in iedere scene zag je dode lichamen die door kogels doorzeefd waren, en dit in naam van politieke gerechtigheid. De film voelt een heel beetje gedateerd aan, en dat komt misschien wel het meest door de elektronische Vangelis-score die er ongewild een soort van Midnight Express-tintje aangaf. Ook de manier waarop Costa-Gavras zijn film maakte zou nu anders aangepakt worden, maar daarom niet meer effectief. De regisseur kiest niet alleen voor een hoog tempo dat het verhaal nauwelijks kan volgen, maar het wordt ook zo weergegeven dat het voelt alsof je zelf in de chaotische en gevaarlijke Chileense straten rondloopt. De kogels fluiten om je oren en niemand is nog te vertrouwen. Soms lijken de scenes elkaar iets te bruusk op te volgen, maar sluit perfect aan bij de ware zoektocht waar men van het kastje naar de muur gestuurd wordt en de bureaucratie het haalt op handelen.

Jack Lemmon wordt natuurlijk het meest gelauwerd voor zijn werk uit de jaren '60 en '70, en dan vooral voor zijn Billy Wilder-films, maar ook in de jaren '80 en zelfs '90 was hij één van de beste acteurs. The Player, The China Syndrome, JFK en Glengarry Glen Ross zijn daar meer dan goede voorbeelden van. De kracht van Missing zit hem dan ook voor een groot stuk in de pittige Lemmon, en in Sissy Spacek die toen met 3 Women van Altman, The River met Mel Gibson, Raggedy Man en het bij ons compleet ondergewaardeerde Coal Miner’s Daughter één van de sterkste actrices uit haar generatie was en dat in Missing nog maar eens onderstreept.

BEELD EN GELUID
Misschien vergeten, maar een titel die je behalve bij ons dan met alle gemak van de wereld kan vinden. Wie graag zijn films met veel extra’s krijgt kan zowel bij Criterion (regio-gebonden) als bij Indicator terecht, maar wie genoeg heeft aan alleen maar de film, komt in Duitsland aan zijn trekken met een veel goedkopere versie, en dan hebben we het over zo’n zes à zeven euro. Een meepakkertje dus. In je kast heb je wel een doosje staan met de titel Vermißt maar dat is een perfecte transfer en is voorzien van Engelse ondertitels. De kleuren zijn ondanks het grauwe verhaal enorm helder en het is alleen maar in te fel overbelichte scenes dat je filmgrain merkt. De geluidsband is een zeer krachtige DTS HD MA 2.0 en het dreigende afweergeschut is bijna een personage op zich en staan in perfecte balans met de zeer duidelijke dialogen.

EXTRA'S
Zoals gezegd moeten we het bij deze Duitse disk stellen zonder extra’s.

CONCLUSIE
Missing is een politieke thriller die dateert uit het begin van de jaren '80 en die een bijzondere zwarte (vaak onomgeslagen) bladzijde uit de Amerikaanse geschiedenis aankaart waarin mensenlevens werden opgeofferd voor de economie. Destijds controversieel en met een uiterst briljante Jack Lemmon en een al even schitterende Sissy Spacek.