FILM
Het is een (goede) trend van de voorbije jaren dat films met en over sterke vrouwelijke karakters het goed doen bij zowel de critici als het grote publiek. De beste exponent daarvan is wellicht The Help. De prent werd gedraaid met een beperkt budget en met een cast die bestond uit actrices die, met uitzondering van Emma Stone, enkel bij een cinefiel publiek enige bekendheid geniet. Maar de film groeide, samen met die andere sterke vrouwenfilm Bridesmaids,uit tot hét verrassende kassucces van 2011. En dat kan je zonder meer verdiend noemen. Wat op papier niet meer is dan de zoveelste exploratie van zwarte huismeiden in het zuiden van de Verenigde Staten blijkt op het grote scherm immers een hoogst entertainende menselijke komedie. Oké, het onderwerp dat de prent aansnijdt - rassensegregatie - is bijzonder zwaar, maar schrijver-regisseur Tate Taylor vindt het juiste evenwicht tussen een publieksfilm en een 'boodschapfilm'. Dat gebrek aan overdreven sérieux is zonder meer de grootste troef van The Help.

Maar alles begint met een scenario dat vertrouwde elementen koppelt aan een verfrissend enthousiasme. De setting is het diepe zuiden van de VS in de jaren zestig. Zwart personeel is de normaalste zaak van de wereld, voor beide betrokken partijen. Ook voor Aibileen, de laatste in een lange lijn die voor de society van Mississipi het huishouden doet, inclusief de zorg voor de kinderen. Wanneer Skeeter, een aspirant-schrijfster haar vraagt om haar leven uit de doeken te doen, weigert ze haar te woord te staan zolang andere meiden ook niet hun verhaal vertellen. Dat lijkt een onmogelijke zaak, want hoewel ze nog elke dag racisme aan den lijve ondervinden, wil geen van hen het risico lopen haar job te verliezen. Skeeter blijft echter aandringen en één voor één gaan de zwarte meiden overstag. Het resulterende boek zet de kleine, hechte gemeenschap op zijn kop en verandert de verhoudingen tussen blank en zwart significant.

Natuurlijk zijn er momenten in The Help dat de boodschap de plot overweldigt, maar die zijn verrassend zeldzaam. Tate Taylor focust namelijk op de personages, waardoor je als kijker eerder een connectie voelt met hen dan met de antiracistische rode draad. De karakters zijn bovendien prima geschetst, ook al vereist het komische genre dat het scenario hierbij meer dan eens de 'over the top'-route kiest. Onder meer memorabel is een fameus taartincident dat niet zou misstaan in een doordeweekse sitcom, maar dat ook in deze film prima tot zijn recht komt. Elk van de personages heeft bovendien een eigen identiteit: de trotse en terughoudende Aibileen, de impulsieve Minny, de arrogante Hilly en de naïeve Celia. Het verweven van de verschillende subplots gebeurt daarenboven zeer organisch, vergelijkbaar met een film van Robert Altman, en dat is een compliment dat ik niet snel geef.

Meer complimenten moet ik richten aan de cast. Viola Davis is in uitstekende vorm als Aibileen. Ze doorbreekt prachtig het cliché van de typische zwarte meid, zoals het oude Hollywood ons vroeger al te vaak voorschotelde. Haar Oscarnominatie was dan ook meer dan terecht en als Meryl Streep niet haar beste vertolking van de voorbije decennia had geleverd, was Davis ongetwijfeld met een gouden beeldje naar huis gegaan. Een Oscar was er wel voor Octavia Spencer, die als Minny de grootste mond opzet in de film. Maar achter de verbale impulsiviteit gaat een fragiele en gekwetste vrouw schuil, iets wat Spencer zeer mooi gestalte geeft. Bovendien is het een verademing om een performer te zien die niet bang is enkele clichés in haar vertolking te stoppen zonder daarbij diepgang op te offeren. Ook Emma Stone is eens te meer in fantastische doen. Van alle jonge actrices in Hollywood is zij zonder meer degene om het meest in het oog te houden, want telkens ze op het scherm verschijnt, trekt ze alle aandacht naar haar toe. De nevencast wordt opgezadeld met karakters die te veel het cliché nastreven, maar iedereen trekt zich prima uit de slag.

Toegegeven, bij een tweede kijkbeurt verliest The Help een deel van de impact die de prent de eerste keer op je had. De genreconventies staren je dan aan en de vertolkingen verliezen een deel van hun sprankelende en meeslepende frisheid. Maar dat is zowat het enige dat je de prent kan aanwrijven. Tal van cineasten hebben geprobeerd dit thema op een iets ludiekere manier aan te snijden in de hoop een ruimer publiek te bereiken met een antiracistische boodschap. De meesten faalden omdat het thema en de personages in twee verschillende werelden leken te bestaan. Door de karakters in The Help zelfbewust te maken van hun positie (iets wat andere films vaak naïef over het hoofd zagen) bevat den film een verse, nieuwe invalshoek die de kijker tweeëneenhalf uur boeit. Wie had ooit gedacht dat nota bene Tate Taylor, iemand over wie voor deze film nog niemand had gehoord, daarin zou slagen?

BEELD EN GELUID
The Help is een kleurrijke film die Mississippi in de zomer prachtig in beeld brengt. Daar doet de beeldtransfer zijn voordeel mee met een knappe scherpte, uitstekende contrasten en een uitmuntende kleurenweergave. Het is moeilijk om ook maar een klein foutje terug te vinden in de beeldtransfer, die je niet anders dan als van grote klasse kan noemen. De soundtrack moet daar niet veel voor onderdoen. Hoewel de dialogen de boventoon voeren, worden de achterste boxen toch regelmatig aan het werk gezet om de zwoele zuiderse sfeer ook auditief met de kijker te delen.

EXTRA'S
The Making of The Help (24 min.) stijgt uit bovende de gemiddelde featurette, deels omdat de unieke ontstaansgeschiedenis van de prent een mooi verhaal oplevert. In Their Own Words (12 min.) laat een aantal vrouwen aan het woord die in de jaren zestig effectief aan het werk waren als meid in het zuiden van de VS, terwijl vijf Deleted Scenes (9 min.), met een intro door Tate Taylor, weinig interessants bieden. Ten slotte bevat de schijf een muziekvideo voor Mary J. Bliges "The Living Proof".

CONCLUSIE
The Help heeft een verrassend sérieux-loze blik op de start van de Civil Rights-beweging en kan daardoor de kijker moeiteloos overtuigen. Een degelijk scenario, een prima regie en enkele uitmuntende vertolkingen zijn slechts enkele van de redenen waarom de film een verrassend kassucces werd. Beeld en geluid halen bovendien een uitstekend niveau op de schijf, maar de bonussectie stelt lichtjes teleur, niet zozeer in kwaliteit maar in kwantiteit.