TV-SERIE
In deze 6-delige serie wordt uitgebreid aandacht besteed aan de carrière van de Zuid-Afrikaanse anti-Apartheidstrijder en politicus Nelson Mandela die z’n land na een verbeten confrontatie met het blanke regime, dat hem wegens zijn gedachtengoed meer dan een kwart eeuw opsloot in de gevangenis op Robbeneiland (ten zuiden van Kaapstad), naar de democratie voerde en die tijdens de eerste vrije verkiezingen tot president werd verkozen. Mandela’s verzet tegen de discriminatie van de zwarte meerderheid in z’n land was geïnspireerd op Mahatma Gandhi’s Satyagraha, een filosofisch systeem waarin geweldloos protest centraal staat. Vanaf 1944 raakte Mandela betrokken bij het ANC, het Afrikaans Nationaal Congres, dat de strijd aanbond met de dominante blanke minderheid en de segregatiepolitiek (Apartheid), maar toen het ANC in 1960 werd verboden en positieve resultaten waren uitgebleven, richtte Mandela de Umkhonto we Sizwe (Speer van de Natie) op als militaire tak van het ANC om sabotageacties uit te voeren tegen militaire en publieke installaties. In 1963 werd hij opgepakt en veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf.

Als gevolg van internationaal politiek protest en een economische  boycot, bleef het Apartheidsvraagstuk in de actualiteit en groeide Nelson Mandela uit tot het symbool van de wereldwijde anti-Apartheidsbeweging. In 1976 ondernam de Zuid-Afrikaanse regering een eerste poging om tot een vergelijk te komen, maar Mandela weigerde elk compromis dat niet zou leiden tot de afschaffing van de Apartheid en de invoering van een systeem van one-man-one-vote. Nog in 1985 stuurde de Britse Iron Lady, Margaret Thatcher, een persoonlijke brief aan president Botha waarin ze schreef dat de vrijlating van Mandela meer impact zou hebben dan welke actie ook om de Zuid-Afrikaanse economie uit het slob te halen. De onderhandelingen tussen Mandela en het regime zouden nog 9 jaar aanslepen omdat Mandela bleef weigeren om het geweld van het ANC op te schorten zolang het blanke regime niet hetzelfde deed.

In Madiba (zijn koosnaampje in de Xhosa-stam, Oost-Kaap) maken we kennis met Mandela terwijl hij de kudde van zijn vader hoedt. Na diens dood wordt hij toevertrouwt aan een oom die hem als zijn eigen zoon opvoedt. Op de Methodistische school krijgt hij de Christelijke voornaam Nelson en na een conflict omtrent een voedselboycot aan de universiteit van Fort areHare, verkast hij zonder einddiploma (hij studeerde voor advocaat) naar Johannesburg (mede om te ontsnappen aan een voor hem gearrangeerd huwelijk). Daar komt hij in contact met wat zal uitgroeien tot het ANC en de strijd om de macht van het blanke regime te breken. Veel aandacht gaat naar de jarenlange opsluiting op Robbeneiland, waar Mandela er uiteindelijk in zal slagen om de blanke bewaarders tot een andere houding te bewegen ten opzichte van hun zwarte gevangenen. En uiteraard komen ook de relatieproblemen van Mandela en zijn vrouw Winnie ter sprake, waardoor het huwelijk na zijn vrijlating wordt ontbonden, terwijl Winnies controversiële politieke engagement tot een confrontatie met het ANC leidt. Over Mandela’s controversiële activiteiten als president – o.a. zijn contacten met Cuba en de Libische leider Qadhafi – wordt in Madiba wijselijk gezwegen...

David Harewood is uitstekend op dreef als Walter Sisulu, die vanaf 1949 secretaris-generaal van het ANC was en die samen met Mandela in de gevangenis verdween in 1964. Hij is diens klankbord in de gevangenis en diegene die de geheime contacten met het ANC onderhoudt, vooral met Oliver Tambo, die hem in 1955 opvolgde aan het hoofd van het ANC en die er na zijn verbanning (1958) alles zou aandoen om het economisch isolement van Zuid-Afrika te bevorderen. Het personage wordt gestalte geven door Orlando Jones, die je je misschien herinnert uit Enemies Closer (2013). Terry Pheto (Tsotsi, 2005) kruipt in de huid van Winnie Mandela en levert één van de interessantste en sterkste prestaties in deze serie. Winnie Mandela was bij ons misschien een onbekende, maar in Zuid-Afrika liep ze voortdurend in de kijker en moest ze zich o.a. verdedigen tegen beschuldigingen van overspel (toen Mandela in de gevangenis zat, wel te verstaan) en later tegen insinuaties als zouden haar bodyguards pure criminelen zijn. Pheto brengt het op een sterke en geloofwaardige manier die ruimte laat voor twijfel.

Laurence Fishburne (The Matrix, 1999; Mystic River, 2003; Contagion, 2011) neemt de hoofdrol voor zijn rekening en zonder zijn talent in twijfel te trekken, moeten we toch even zeggen dat hij fysiek nauwelijks op de tengere en eerder kleine Nelson Mandela lijkt, waardoor diens sterke karakter en intelligentie zo veel beter opvielen. Fishburne levert uitstekend werk, maar qua fysieke uitstraling is er sprake van een foute casting.