FILM
Echt veel films heeft Michael Mann wel niet gemaakt, maar ze waren bijna één voor één baanbrekend. De meningen over zijn horroruitstap The Keep lopen wel wat uiteen, maar nadien volgden Manhunter waarin hij het publiek vijf jaar voor Jonathan Demme voor het eerst liet kennis maken met de gestoorde Hannibal Lecter (heerlijk vertolkt door Brian Cox) en de verfilming van James Fenimore Coopers The Last Of The Mohicans waarmee hij niet alleen Daniel-Day Lewis in Hollywood lanceerde, maar ook zichzelf. Dankzij deze film en zijn verdiensten als één van de bedenkers van Miami Vice (één van de meest succesvolle televisiereeksen ooit) kreeg hij het budget voor Heat waarin hij voor het eerst Robert De Niro en Al Pacino samenkreeg. Deze laatste speelde ook in The Insider waarin de tabaksindustrie gehekeld werd, en twee jaar liet hij Will Smith opdraven als Cassius Marcellus Clay alias Muhammad Ali in de gelijknamige biopic en in 2004 draaide hij Collateral, wat misschien wel de beste Tom Cruise-film ooit is. Niet iedereen (wij wel) is even lovend over de verfilming van zijn eigen Miami Vice, maar na de gangsterfilm Public Enemies werd het (op Blackhat na) stil rond de ondertussen 77-jarige Michael Mann. Volgens zijn IMDB zou hij momenteel werken aan de biopic over Enzo Ferrari met Hugh Jackman als de legendarische auto-ontwerper, maar het is de laatste tijd (blame the C-word!) stil geworden rond dit project. Maar niets belet ons om de loftrompetten van stal te halen als we het over Michael Mann hebben, en dan nog wel over Thief. Bij ons misschien wel de meest ondergewaardeerde film uit Manns filmloopbaan.

Michael Mann is een meester in het vertellen van het verhaal uit het perspectief van de misdadiger. Nadat hij afstudeerde aan de filmschool van Londen waar hij samenwerkte met iconen als Alan Parker, Ridley Scott en Adrian Lyne, mocht hij aan de slag bij de televisie en maakte hij vier afleveringen voor Starsky And Hutch. Ook voor zijn eerste film bleef hij in de televisie hangen, en dat met The Jericho Mile waarin Peter Strauss een gevangene speelt die op de gevangeniskoer een marathon liep. Het was op die set dat Mann vorm kon geven aan zijn droom, het verfilmen van The Home Invaders: Confessions Of A Cat Burglar uit 1975 van Frank Hohimer.

Niet wegens het verhaal an sich, want daar nam Mann een loopje mee. Zo brak bijv. John Seybold (Frank Hohimer was zijn psudoniem) niet binnen in een bank, maar beroofde hij rijke vrouwen. Mann wilde wel een film maken die de misdaad op een bijna documentaire-achtige manier weergaf. Mann ging daarin zeer ver en hij ging ten rade bij zowel criminelen als onderzoekers. En hij liet hun de rollen omgekeerd spelen, zo werden de politie-agenten bij Mann dus de boeven. Het bekendste voorbeeld is zonder meer die van Dennis Farina. Farina begon te werken voor Michael Mann als politieadviseur, en kreeg uiteindelijk als landhanger een kleine rol in Thief aangeboden. De flik had de smaak al gauw te pakken en na een rol in Code Of Silence met Chuck Norris werd hij een herkenbare karakterkop die in meer dan vijftig Hollywood-films zou schitteren. Leuk weetje, vijf jaar voor zijn dood werd hij in Los Angeles gearresteerd voor verboden wapendracht.

Frank (James Caan) is een juwelendief en een ex-gevangene die vastheid zoekt in het leven. In Chicago werkt hij als baruitbater en autodealer die als dekmantel dienen om zijn criminele zaakjes weg te stoppen. Het enige wat hij in zijn leven nog wil is een gezin en dat denkt hij te kunnen stichten met de mooie, maar iewat naïeve Jessie (Tuesday Weld) die niks afweet van zijn dubbelleven. Een klus loopt in het honderd wanneer één van zijn mannen Joe Gags (Hal Frank) vermoordt wordt door Attaglia (Tom Signorelli). Frank kan nog wel met de dode leven, maar hij eist van bij Attaglia zijn geld terug. Dit moedig gedrag trekt de aandacht van Attaglia's werkgever Leo (Robert Prosky), één van de vooraanstaande maffialeden uit Chicago. Leo stelt hem voor om voor hem te komen werken, een voorstel dat afgeluisterd wordt door de politie.

Thief heeft een regisseur aan boord die weet waar hij mee bezig en daardoor is het een film die uniek is in zijn genre. Er is geen grens tussen kwaad en goed, het is gewoon de bikkelharde perceptie van een wereld die niet te begrijpen is, maar wel fascineert. Zoals Martin Scorsese dat doet met zijn maffiatypetjes, maar dan gedragen door de onmiskenbare Michael Mann-hand. Helden die anti-helden worden. Ook de keuze van de acteurs en actrices is verbluffend goed. James Caan die op bijna eenvoudige wijze twee uur de aandacht naar zich kan toetrekken. Tuesday Weld wiens rol wat lijkt op die van Elvira Hancock uit Scarface die gespeeld werd door Michelle Pfeiffer. En Robert Prosky als de ultieme vilain die Leo is. Zelfs het kleine rolletje van Willie Nelson werkt perfect, en een belangrijke schakel in de film. Een andere vergelijking met Scarface (ook al kwam die twee jaar later uit) is de brutaliteit van de film. Lichamen worden aan flarden geschoten en van morele spijt is geen seconde sprake. Moest je de film nog nooit hebben gezien, stop met lezen en bestel... want als dit je genre is die je aanspreekt kunnen we gerust spreken van een toppertje.

BEELD EN GELUID
Op de Benelux-markt was Thief een hele poos beschikbaar op dvd via MGM, maar deze release is ondertussen al een hele tijd uit de stock verdwenen. Zoals zo vele MGM-titels verscheen ook deze Michael Mann-classic via Arrow Video op een gerestaureerde blu-ray. Hier en daar merk je wel wat korrelvorming op, vooral dan in de donkere scenes, maar het resultaat is verbluffend genoeg om deze blu-ray aan te schaffen die voorzien is van Engelse subtitels. De geluidsband is een energieke DTS-HD MA 5.1 en zoals bij iedere Michael Mann-film domineert hier ook de synthsoundtrack die deze keer geleverd werd door Tangerine Dream. 

EXTRA'S
Zoals steeds bij Arrow is ook Thief volgepropt met uiterst interessante extra's. The Directors: Michael Mann is een één uur durende documentaire waarin men (tot aan The Insider) alle films van Mann belicht met naast uitleg van de man zelf en talloze filmfragmenten ook interviews met mensen als Madeleine Stowe, Jon Voight, Dennis Farina en Tom Sizemore. Stolen Dreams is een interview met James Caan die gemaakt is door Arrow en waarin een iewat oudere Caan terugblikt op wat Thief voor hem betekende. Caan prijst de precisie van Michael Mann en zelf beschouwt hij Thief als de beste film waarin hij ooit te zien was. Hollywood USA: James Caan is een aflevering van het Franse Ciné waarin we een halfuurtje aan boord zijn op de jacht van James Caan en waar de filmster vertelt over Thief en het samenwerken met John Wayne in El Dorado van Howard Hawks. Leuk, maar je moet echt wel een James Caan-fan zijn om hier een meerwaarde in te vinden. In The Art Of The Heist bestudeert schrijver F.X. Feeney de precisie die Michael Mann aan boord legt bij het filmen van een bankkraak.

CONCLUSIE
Thief is het debuut van Michael Mann en zonder meer (onterecht) zijn meest onbekende, maar in deze film uit 1981 zie je ontegensprekelijk de magische hand van de grootmeester die als geen ander het universum van de grootstad met de misdaad in film wist te verweven.