FILM
Alan Hakman (Robin Williams) is een Cutter, iemand die na het overlijden als aandenken voor de nabestaanden een filmpje maakt met daarop de mooiste herinneringen uit het leven van de aflijvige. Tenminste, als zo iemand bij leven genoeg welgestelde ouders had opdat ze een zogenaamd Zoë-implantaat zouden hebben gekocht, zeg maar een organische hard disk-recorder, iets wat pakweg het rijkste vijf procents-segment van de bevolking zich kan veroorloven. Hakman is de beste in zijn vak, want als geen ander beschikt hij over het talent om alle rottigheid en slechte karaktertrekken uit dergelijk im memoriam-filmpje discreet in de vuilnisemmer van de montagekamer te laten verdwijnen. Tegen deze toch wel vrij ingrijpende techniek wordt er gedemonstreerd door een mensenrechtenbeweging die meer en meer sektaire trekjes begint te krijgen. Zo lang echter de wet van de vrije markt blijft gelden en er idioten zijn die het geld ervoor neervorken, blijft de implantering van de Zoë-chips bestaan, zelfs al heeft de anti-beweging een punt wanneer ze opmerken dat enkele mensen zodanig van hun melk zijn wanneer ze vernemen dat ze er één in hun hoofd hebben zitten, dat ze uit frustratie dat al hun diepste geheimen, lelijkste trekjes en seksuele uitspattingen zomaar te grabbel liggen, zelfmoord plegen. Een grijze muis als Alan Hakman heeft als tweede voornaam echter discretie, en zelfs de grootste perversiteiten bedekt hij met de mantel der liefde. Wanneer uitgerekend Charles Bannister (Michael St. John Smith) de grote baas van EYE, de firma achter de technologie, overlijdt, wil zijn vrouw Jennifer (Stephanie Romanov) dat alleen Alan Hakman, omwille van zijn verregaande discretie, zich over de film ontfermt. Fletcher (Jim Caviezel), een collega van Alan die uit het vak is gestapt, is echter bereid om een half miljoen dollars in cold hard cash neer te tellen voor het implantaat, om de vuile was van Bannister zo breed mogelijk in de media te kunnen uitsmeren. Uiteraard zegt Alan nee, niet alleen uit principe, maar ook omdat hij op de herinneringen van Bannister iemand heeft gezien waarvan hij dacht dat die al járen dood was...

Net als Insomnia en One Hour Photo behoort deze The Final Cut tot de selecte collectie films waarin Robin Williams niet de pias loopt uit te hangen, in tegenstelling tot het recent gelukkig genadeloos geflopte R.V., een "komedie" waar zelfs de komiek met het minste normbesef zich zou voor moeten schamen. In tegenstelling tot de twee eerstgenoemde films vinden we Williams ditmaal niet aan het werk als schurk van dienst, maar eerder als een cynisch en in zichzelf gekeerd karakter dat getekend is door de morele last van de vele donkere kanten die hij van de mensen heeft gezien. Zijn sociaal isolement als moderne versie van de lijkbidder heeft er natuurlijk alles mee te maken dat hij ongeveer iedereen die hij tegenkomt bij naam en toenaam kent, inclusief de details die ze liever niet publiek maken. Williams is redelijk op dreef wanneer hij dit soort serieuzere rollen mag spelen, en alhoewel de film zeker verdiensten heeft, zoals een goed uitgangspunt en enkele visuele knappe stèles, zoals het gebruik van film-binnen-een-film, zijn enkele van de plotelementen niet voldoende ontwikkeld. Zo wordt de vraag wat Bannister nu eigenlijk te verbergen heeft wel voldoende geïnsinueerd, maar uiteindelijk niet uitgesproken; niet dat bij elke film alles van naaldje tot draadje moet uitgelegd worden, maar dit is toch wel een belangrijk plotelement. Ook is het einde van de film nogal abrupt, en had je tenminste toch nog verwacht dat bepaalde verhaallijnen netjes tot een slot zouden worden verweven. Niet dus. Het lijkt er echt op alsof er nog meer verhaal in zat, maar de pellicule op was - 91 minuten voor een SF-film met een dergelijke premisse, Orwells 1984 en alle daarbij horende Big Brother-toestanden waardig, is echt wel te kort. Alleen al over de manieren van mogelijk misbruik van een dergelijk systeem zou er een hele sequentie moeten worden bijgefilmd, in plaats van Asimov-gewijs de axioma's van de Cutters bij het begin van de film af te ratelen. Robin Williams is echter een verrassend veelzijdige acteur, die de spanning van de film toch nog weet te dragen. Zijn karakter en de manier waarop hij verschillende morele dilemma's verwerkt, zoals zijn godcomplex, is verrassend multidimensioneel, wat niet echt gezegd kan worden van zijn medecast. Jim Caviezel is een redelijk stereotiepe verzetsleider voor wie het doel uiteindelijk de middelen is gaan heiligen en krijgt dialogen voorgeschoteld die zó uit de tekstverwerker van George Lucas zouden kunnen gerold zijn. Mira Sorvino daarentegen heeft als love interest van Alan veel van haar schattigheid verloren ten opzichte van At First Sight. De seksuele chemie tussen het koppel is nagenoeg onbestaande.

Regisseur Omar Naims stijl houdt ergens het midden tussen die van Michel Gondry's Eternal Sunshine Of The Spotless Mind - volgens mij nog altijd één van de meest overroepen films van de afgelopen jaren, maar soit - en het werk van M. Night Shyamalan. De jonge Jordaanse filmmaker bruist wel van de ideeën, vooral op visueel vlak, maar als auteursfilm kunnen we Naim alleen aanraden om ofwel een cursus scriptschrijven te gaan volgen, ofwel zich te laten omringen door een paar deftige co-auteurs. Daartegenover staat dat Naim nog geen dertig is, en dit zijn eerste echte bioscoopfilm, waarin hij toch al een paar moedige beslissingen neemt om tegen de Hollywoodstroom op te roeien. We hebben geen kristallen bol en kunnen de rest van zijn carrière niet voorzien, maar als ze later een film van zijn leven maken, zals The Final Cut waarschijnlijk niet meer dan een voetnoot opleveren. Desalniettemin is Naim een naam die we in de toekomst in het oog gaan houden, want de film getuigt wel van potentieel.

BEELD EN GELUID
De scherpte van het beeld van deze The Final Cut is eerder aan de matige kan, alhoewel het druilerige en kleurloze bestaan van een toekomst not so far away waarschijnlijk ongeloofwaardig wordt in allerlei pastelkleurtjes. Het beeld vertoont toch matig tot soms redelijk wat grain, maar bevat geen echte compressie-artefacts. De scherpte is niet optimaal, maar kan ermee door. Qua audio is het vooral de krachtige soundtrack van Brian Tyler, sinds Children Of Dune één van mijn favoriete filmcomponisten, die de film boven de middelmaat uittilt, met een klassieke soundtrack vol jachtige strikers. Tussen haakjes, Tyler is een veel "gevraagd" leverancier van muziek voor cinematrailers van andere films, die in hun dertig seconden promotioneel bestaan nogal eens muziek bezigen uit eerder genoemde Children Of Dune: de trailers van onder meer Master And Commander, Sahara, Cinderella Man en The Chronicles Of Narnia: The Lion, The Witch And The Wardrobe werden van soundtrackfragmenten van Children Of Dune voorzien, en zelfs de sountrack van deze The Final Cut werd uitvoerig benut bij het ontwerp van de trailers van The Da Vinci Code. Tylers werkstuk voor deze film wordt dan nog eens zowel door de Dolby Digital 5.1-track als door de DTS 5.1-track ondersteund. Veel anders valt er niet te ondersteunen, want op één finaal incident op het einde van de film na is de actie redelijk schaars, speelt het grootste deel zich af op begrafenissen en herdenkingsdiensten, en dat leent zich niet echt tot geweldige surroundeffecten of diep subwoofergebruik. Wél worden deze technieken zeer subtiel bovengehaald in de scènes waarin Alan aan zijn Guilotinne - zijn montagepaneel - zit te werken, en hij orde tracht te scheppen in een scherm vol met picture-in-picture fragmenten die met zijn allen als een stroom van bewustzijn op Alan, en door zijn ogen op ons, kijkers, worden losgelaten.

We willen daarbij wel even waarschuwen dat er ook een Filmpakker-versie op de markt is, die weliswaar een paar centen goedkoper is, maar waarbij het geheel, inclusief de veel plaats innemende audiotracks, op een single layer zijn geperst, en de beeldkwaliteit daarvan een stuk minder moet zijn.

EXTRA'S
Goeie tradities moeten in ere gehouden, slechte worden spijtig genoeg ook in ere gehouden. Zo is er deze selectie aan "extra's" voor deze dvd. Uiteraard een reeks promotionele trailers voor The Final Cut en wat ander films, voornamelijk te situeren in het horror-genre. Waarom er dan ook nog eens vijf minuten aan film clips op staan, scènes in letterboxed-formaat die gewoon - op dezelfde disc nota bene - op de disc staan. Oproep aan onze lezers: kan er mij nu EINDELIJK iemand zeggen waar die spullen voor dienen. Ook wordt er weer een blikje elektronische perskit opengetrokken, waar in totaal zes korte filminterviews met cast en crew, samen 12 minuten, worden gepresenteerd, met een inhoudelijke waarde die ongeveer het absolute nulpunt benadert. En jawel hoor, ook deze sectie wordt dan weer eens afgesloten met "Behind The Scenes" materiaal wat eingelijk een synoniem is voor "B-roll": een camera waarmee de camera's volgt die de eigenlijke film draaien, zonder commentaar of whatever.

CONCLUSIE
The Final Cut is inhoudelijke en matige film, maar de regisseur brengt een paar zeer aparte manieren van filmen in de kijker die U als filmliefhebber toch eens moet gezien hebben. Mijd echter de filmpakker-versie, niet omdat daar de de extra's op ontbreken die hier microscopisch weinig aan het geheel toevoegen; nee, zo lang men bij DFW voor het beeld een single layer disc gebruikt, en daar dan nog een DTS- en een DD 5.1-spoor op perst, kan U ongeveer nagaan wat de impact op de beeldkwaliteit gaat zijn. Anders een huurtip.