George, voor de buitenwereld professor George Falconer, Brits van geboorte, maar sinds 1938 inwoner van Los Angeles waar hij Engelse literatuur doseert, leren we kennen in 1962 op het moment dat de Cuba-crisis uitbreekt. Het politieke opbod op radio en tv laat hem koud, want George heeft besloten dat dit de laatste dag van zijn leven is omdat het geen zin meer heeft en dus ook geen toekomst. Hij stopt een kleine revolver in z’n aktetas met de bedoeling tussen de middag kogels te kopen, kleedt zich zoals elke andere dag zorgvuldig maar anoniem en rijdt naar de universiteit voor z’n laatste les. Vooraf belt hij z’n oude vriendin Charley met de belofte de avond bij haar door te brengen en in de keuken legt hij een envelop met wat extra geld voor de huishoudster. George is leeg vanbinnen. Z’n minnaar kwam acht maanden geleden om bij een auto-ongeluk en sindsdien heeft ook hij opgehouden te leven. Hij treurt. Voortdurend nog.

 

Maar de dag werkt niet echt mee, want terwijl George het allemaal vooraf heel nauwkeurig van uur tot uur gepland heeft, steken nieuwe ontmoetingen en situaties stokken in de wielen, zo bijv. Kenny, een jongen uit z’n literatuurklas, die hem na afloop aan de praat houdt en zelfs een afspraakje probeert te arrangeren; Of Carlos, een goed uitziende twintiger die tegen hem opbotst aan de supermarkt, hem een sigaret aanbiedt en maar al te graag een ritje zou maken in zijn prachtige mercedes. Maar George houdt de boot af. Hij wil zich vooral aan z’n schema houden en dat eindigt vóór middernacht met zelfmoord, met een kogel door z’n hoofd.

 

De debuutfilm van Tom Ford, één van ’s werelds invloedrijkste hedendaagse modeontwerpers, is meteen een schot in de roos. A Single Man, gebaseerd op de gelijknamige roman van Christopher Isherwood uit 1964, over een homo op leeftijd die besluit om z’n overleden minnaar in de dood te volgen, heeft ie op een originele en fijnzinnige manier verfilmd en strak gemonteerd. Uit elke scène blijkt Fords zin voor esthetiek en compositie, wat hem destijds bij de release van de film door het journaille is verweten, waarbij voor het gemak over het hoofd werd gezien dat hoofdpersonage George Falconer precies het type is dat bij een dergelijke aanpak past: netjes en zorgvuldig gekleed, gereserveerd zoals een welopgevoede Brit past, onthecht, sarcastisch, ironisch, gelaten en gesloten als een boek. George Falconer is puur design, koel en afstandelijk vanbuiten, maar binnenin wordt hij verscheurd door verdriet en onverwerkte rouw.Ford toont George’s innerlijke belevingswereld niet. Die moet blijken uit kleine onregelmatigheden: een foute blik, een verkeerd woord, een te lange rustpauze tussen twee zinnen, een schuin geparkeerde auto, een vlek op een pas gewassen hemd, etc. Het verhaal over het auto-ongeluk en de relatie met Jim stopt Tom Ford in een aantal flashbacks die qua camerawerk soms sterk afwijken van z’n normale werkwijze, met duidelijke referenties naar het werk van bijv. Leni Riefenstahl, R.W. Fassbinder en Jean Genet, om er maar enkele te noemen.

 

Tom Ford doet waarin geen enkele regisseur voor hem in is geslaagd, nl. Colin Firth z’n beste acteerprestatie ooit laten leveren. Eerlijk gezegd hadden we de hoop al lang opgegeven, want Firth is een meester in zeer relaxt acteerwerk en hij teert vooral op z’n looks en op de faam die hij ooit verwierf als de stijve Mr. Darcy uit Pride & Prejudice (1995). U herinnert zich beslist nog Mamma Mia! (2008), waarin hij probeerde om nog slechter te acteren dan Pierce Brosnan of Genova (2008) waarin hij opviel omdat de rest van de cast nog veel minder voorstelde. Dat hij uiteindelijk in een rol schittert die compleet tegengesteld is aan z’n eigen seksuele voorkeur, pleit in z’n voordeel. Misschien had hij een uitdaging nodig, want na meer dan zestig rollen in evenveel producties, waaronder een aantal toppers, maar vooral veel middelmaatjes en zelfs ronduit slechte films, wordt de beste acteur uiteraard een beetje chagrijnig en ontmoedigd. Als een fenix herrezen uit z’n as staat Colin Firth evenwel stevig naast Julianne Moore in A Single Man: ja, hij heeft gevoelens en hij weet ze bovendien op een overtuigende en geloofwaardige manier op de toeschouwer te projecteren, zonder dat z’n personage uit z’n stijve en gereserveerder rol valt, soms een beetje zoekend of twijfelend, andere keren zeer direct met een ingehouden, maar duidelijk oprechte emotie en/of spontaneïteit.

 

Julianne Moore, meestal overgeleverd aan een psychisch niet zo gemakkelijk rol, krijgt de functie van muurbloempje Charley, want met Falconer is het destijds niets geworden (ik houd van Charley, maar ik word verliefd op mannen, is zijn commentaar), haar echtgenoot Richard is er negen jaar geleden vandoor gegaan met een jongere vrouw en haar enige zoon is na z’n studies met de noorderzon vertrokken. Charley is eenzaam. Ze slijt haar dagen in een veel te groot huis met een veel te groot budget en alleen sigaretten en sterke drank om haar te troosten. Laten we samen naar Londen gaan, probeert ze, want daar was ze ooit jong, aantrekkelijk en verliefd, maar voor George kan zulks alleen in het gezelschap van Jim en die is ondertussen dood… Julianne Moore speelt de rol met overtuiging en trekt veel meer de aandacht dan Firth in de scènes waarin ze samen te zien zijn, maar terwijl Moore voluit kan gaan als de wat lachzieke alcoholiste en ontgoochelde vrouw van middelbare leeftijd, wordt Firth uiteraard beperkt door het strikte keurslijf van de Engelse gentleman dat Christopher Isherwood in z’n boek voor hem heeft voorzien en waaraan regisseur Tom Ford zich zeer strikt houdt in de filmversie.

 

 

Behalve bloedmooi qua decors en kleurkeuze, is A Single Man ook een grappige film, zij het nooit zoals een komedie voor een groot publiek grappig is (direct en eenvoudig), maar subtiel en weldoordacht met zelfs af en toe een pittige oneliner uit een onverwachte hoek. Wat daarnaast ook bijblijft is Tom Fords aparte kleurkeuze in een aantal scènes (geel, oranje, blauw, zwart-wit), de zeer directe verwijzingen naar Querelle (1982) van de Duitse grootmeester R.W. Fassbinder (sfeer) en de matroosjes van Jean Genet (figuranten). Bovendien is de grootste zorg besteed aan het recreëren van de jaren zestig: van de sigarettenaansteker tot de klok in George’s mercedes, van de protserig opgekamde kapsels tot de zeer nadrukkelijk eyeliners.

 

Tom Ford gebruikt soms zeer nadrukkelijk zijdelings geel licht, een blauwe achtergrond of een rode einder en voor één van de flashbacks kiest hij zelfs voor een contrastrijk wit-zwartpalet met donkere rotsen tegen een witte lucht. Omdat hij ervoor kiest om de film vanuit het standpunt van George te vertellen, ziet de kijker de wereld ook vaak vanuit George’s standpunt, met af en toe een tegenbeeld om de eigenaar van de gedachte nadrukkelijk te identificeren. Soms is George in gedachten verzonken en dan zien we beelden zonder klank, elders is het beeldmateriaal vertraagd of een beetje troebel, met vaak harde overgangen tussen de verschillende scènes. Technisch is het materiaal zonder meer perfect zonder storende ongerechtigheden.


 

De geluidband is eerder rustig, want A Single Man is een dialooggestuurde film, maar dat wordt aardig gecompenseerd door een bloedmooie soundtrack van de hand van de uit Polen afkomstige componist en cellist Abel Korzenioswski, een leerling van Krzysztof Penderecki aan de Muziekacademie van Krakau. Z’n compositie is zonder meer bloedmooi en vooral de indringende hoofdmelodie trekt voortdurend de aandacht bij elke nieuwe aanzet. Voorts hoort u een versie van Stormy Weather door Etta James en een kippenvel verwekkende aria voor sopraan uit de opera La Wally van de Italiaanse neoromantische componist Alfredo Catalani (1854-1893).

 

Vragen stellen over ideeën en situaties die de kijker makkelijk zelf uit de context van de film kan concluderen, is uiteraard dom en zinloos. Dat is precies wat de journalist van de VPRO doet in het Interview met Colin Firth. In het Interview met Matthew Goode & Nicholas Hoult zakt ze helemaal door het ijs en blijft er geen interessante context meer over. Voor de rest de Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trailers, o.a. voor Desert Flower.

 

 

Colin Firth speelt de verbazend goede en gevoelige hoofdrol in A Single Man van debuterend regisseur en modeontwerper Tom Ford, een film die kan bogen op een zeer aparte en verrassende stijl, met Julianne Moore in een kleine, maar heftige bijrol. Gebaseerd op een roman van Christopher Isherwood geeft A Single Man z’n geheimen niet meteen prijs, waardoor een tweede en zelfs derde kijkbeurt interessante details aan het licht brengen. Technisch is deze dvd perfect, maar de bonussectie is mager.