David Bailey (geboren in 1938) is tekenaar, schilder, beeldhouwer én hij geldt als de belangrijkste levende kunst- en modefotograaf van Groot-Brittannië. Voor beperkte oplagen van zijn werk worden in Londen gemakkelijk prijzen van meer dan 50.000 pond het stuk betaald. In z’n lange carrière werkte hij voor alle grote modebladen in euripa en de V.S. en slaagde erin om ontelbare beroemdheden voor z’n lens te halen. In Engeland is David Bailey ondertussen uitgegroeid tot een cultureel icoon.
 

 

Bailey’s carrière is atypisch, want hij werd geboren in een arbeidersgezin in de Londense East End, niet meteen de plek waar de wieg van grote Engelse fotografen ooit heeft gestaan. Z’n vriend en kunstrecensent Martin Harrison heeft er een eenvoudige uitleg voor: David was een aantrekkelijke jongeman, een beetje ruw en zelfs rauw en dat viel in goede aarde bij de overwegend homofiele moderedacteurs van Vogue en co. Maar hij viel ook op door z’n onconventionele modefoto’s waarin hij de aandacht vestigde op de modellen en minder op de kleren die ze droegen, en die hij in gedurfde posities fotografeerde waarmee hij de vinger aan de pols hield in het ultrahippe Londen van de jaren zestig. David Bailey zag de kansen liggen en greep ze. Hij raakte bevriend met Andy Warhol, Mick Jagger, Roman Polanski, Charlotte Rampling, trad in het huwelijk met de Franse actrice Catherine Deneuve (haar enige huwelijk) en later met actrice en model Jean Shrimpton, hij fotografeerde The Beatles in z’n studio, Bob Dylan in de States, Brigitte Bardot in Parijs en z’n foto’s gingen de wereld rond. Heel bekend is z’n foto voor de hoes van het album Goat’s Head Soap (1973) van de Rolling Stones, een oranjebruine compositie met daarop het hoofd van Mick Jagger in tule gewikkeld. 
 

 

Met intuïtie en een oog voor detail ontwikkelde Bailey een unieke stijl die moeiteloos de jaren zestig overleefde. Z’n composities met fotomodellen in ongewone houdingen, met benen, handen en armen die de conventies van het medium tarten, ze vormden de basis van een heel eigen universum waarmee hij de buitenwereld bleef verbazen. In een later stadium ging hij ook tekenen, schilderen en beeldhouwen en legde hij zich toe op de portretfotografie naar oude Franse voorbeelden. Het resultaat is een serie fascinerende fotoboeken waarin hij de pure mens toont, vaak in al z’n naaktheid. Bailey noemt als invloeden het werk van Cartier-Bresson en Pablo Picasso omdat die laatste hem leerde dat er geen grenzen of wetten zijn voor een goede compositie. Dat credo heeft hem gestuurd in z’n succesvolle carrière: het interesseert mij niet of mensen mijn werk mooi vinden, zegt hij, als ik het maar de moeite waard vindt. Gevraagd naar de bron van zijn talent, is het vooral z’n omgeving die voor opheldering zorgt. David is dyslectisch, verklapt z’n vrouw Catherine Dyer. Op school werd hij bij gevolg voor dom versleten, zegt Martin Harrison, en dus wilde hij zich per se bewijzen.
 

 

Regisseur Jérôme De Missolz schildert in de documentaire Four Beats To The Bar And No Cheating een inzichtelijke portret over het leven en de carrière van David Bailey. De artiest neemt hem mee naar zijn geboortehuis in de East End, toont hem de bioscoop waar hij naar Bambi ging kijken, een gebouw dat tijdens de Duitse bombardementen op Londen instortte, en voert hem vervolgens mee naar het graf van z’n moeder. M’n vader heb ik niet zo goed gekend, zegt hij, hij was meestal op pad met andere vrouwen. M’n moeder sprak nauwelijks met hem. Maar z’n jeugd noemt hij een gelukkige tijd, ondanks de bommen en Hitler: na kattenkwaad kwam nooit de boze wolf, maar Hitler. Ik had geen idee wie de man was. In de studio mag de regisseur de fotosessies met een aantal fotomodellen bijwonen: Bailey maakt grapjes, stelt de meisjes op hun gemak, geeft een paar vriendelijke aanwijzingen in verband met hun houding, haalt met z’n kleine dikke vingers hun haar door elkaar en laat z’n fotoapparaat vervolgens een keer of zes klikken. Dan is het afgelopen. Hij heeft wat hij zocht.
 

 

In Parijs interviewt de regisseur vervolgens Bailey’s eerste vrouw Catherine Deneuve. Ze ontmoette de fotograaf in Londen, liet zich door hem fotograferen en werd een paar maanden nadien z’n vrouw. Het huwelijk hield drie jaar stand. In al die jaren sprak hij geen woord Frans, herinnert Deneuve zich, en nog: hij is excentriek, maar ook begaafd, ordelijk en gedisciplineerd. Nee, David is geen womanizer, zegt superfotomodel en actrice Jerry Hall, z’n voormalige minnares en muze tijdens een toevallig bezoekje aan z’n studio, David houdt gewoon van mooie vrouwen. Maar vrouwen zijn altijd belangrijk geweest in Bailey’s leven, privé én professioneel. Hij heeft z’n hele leven met de mooiste vrouwen op deze planeet gewerkt, zegt kunstrecensent Martin Harrison, da’s toch mooi! Ondertussen is David Bailey de zeventig voorbij. Hij is al meer dan 20 jaar met dezelfde vrouw getrouwd en de trotse vader van twee zoons en een dochter. Hij is altijd bezig, zegt echtgenote Catherine tijdens een wandeling door de boomgaard van hun buitenhuis in de buurt van Londen, hij is altijd aan het werk. Zelf omschrijft hij het als een gevecht tegen de tijd, want de dood loert om de hoek. Maar daar hoeft hij niet bang voor te zijn, want via z’n kunst heeft hij zich een ruime mate van onsterfelijkheid gereserveerd.
 

 

De beeldkwaliteit van deze documentaire is goed tot uitstekend, want niet alle opnamen zijn vooraf te plannen. Bailey’s foto’s zijn evenwel perfect in beeld gebracht met behoudt van de originele kleuren en details, waarbij De Missolz er vaak voor kiest om ze in groepjes van twee of drie te tonen. Van ongerechtigheden is hoegenaamd geen sprake en het beeld is altijd scherp. Het geluid staat in 5.1, maar dat is veel meer dan deze documentaire echt nodig heeft.

Geen

 

In Four Beats To The Bar And No Cheating (een uitspraak van Count Basie over de manier waarop hij jazzmuziek speelde) kan u kennis maken met het werk van één van de belangrijkste naoorlogse Europese kunst- en modefotografen. Dankzij de prachtige opnamen en de interviews met bekende fotomodellen, medewerkers en vrienden van de artiest, is deze film niet alleen een streling voor het oog, maar ook op informatief niveau niet te missen voor liefhebbers van het genre.