FILM
Tijdens het verjaardagsfeest ter gelegenheid van haar 50ste verjaardag, vergist hoogleraar taalkunde Alice Howland zich in de naam van de vriendin van haar zoon. De dag nadien raakt ze de weg kwijt tijdens het joggen en ’s middags is ze plots de draad kwijt tijdens een uiteenzetting over kindertaal voor een groep studenten. Ze raadpleegt een neuroloog, maar die heeft geen directe verklaring voor haar verstrooidheid. Hij stelt een hersenscan voor en deelt haar een tijdje later mee dat er sprake is van een erfelijke vorm van Alzheimer. Een paar dagen later krijgt haar jongste dochter hetzelfde slechte nieuws. Er is geen reden tot paniek, volgens haar arts, indien ze veel sport en gezond eet. Het duurt niet lang vooraleer de studenten merken dat er wat aan de hand is met hun professor, en in hun mailtjes vertellen ze het hoofd van de afdeling dat Alice Howland vaak wartaal uitslaat. Ze wordt prompt op non-actief gezet.

Alice weet wat haar te wachten staat en ze probeert er zich op voor te bereiden: ze schrijft vaker dingen op, op haar mobieltje maakt ze een korte lijst met vragen die ze elke ochtend probeert te beantwoorden, en ze maakt een video voor zichzelf voor als ze de vragen niet meer kan beantwoorden, want dan wil ze in schoonheid vertrekken. Ze schaamt zich voor haar situatie en de last die ze haar echtgenoot John en haar drie kinderen bezorgt en ze probeert zo lang mogelijk de schijn op te houden. Maar stilaan worden de gevolgen van haar mentale toestand zichtbaar: ze vergeet een afspraak voor een etentje met vrienden, ze stopt de flacon haarshampoo in de ijskast, haar mobieltje legt ze in een lade en ze vindt het de dag nadien terug, niet beseffende dat het eigenlijk een maand zoek is geweest. Als ze op een keer te weinig goede antwoorden geeft op de vragen op haar mobieltje, genereert het toestel een korte tekst waarin haar wordt verzocht op haar computer de knop in te drukken waarop ze eerder de afbeelding van een vlindertje heeft aangebracht. Op het scherm ziet Alice het vertrouwde beeld van zichzelf verschijnen met de boodschap dat ze in de ladekast op haar slaapkamer een busje met pillen zal vinden die ze allemaal tegelijk moet innemen en zich dan te rusten moet leggen in bed. Het duurt even vooraleer de opdracht wordt uitgevoerd, want zo lang kan Alice de boodschap niet meer onthouden, maar uiteindelijk staat ze in de badkamer met de pillen in de ene en ­een beker water in de andere hand…
 

In 2015 kreeg Julianne Moore de Oscar voor beste actrice voor haar rolals Alice Howland in Still Alice en dat is niet alleen een verdedigbare, maar een zeer terechte bekroning, want de manier waarop ze het personage gestalte geeft is bijzonder geloofwaardig en gespeend van elke vorm van overacting. Mocht je uit wat we u eerder over de inhoud van de film vertelden besluiten dat Still Alice een wel heel trieste productie is, dan kunnen we u geruststellen: Julianne Moore maakt van Alice Howland ook een intelligent en bij momenten zeer grappig personage en de regisseurs Richard Glatzer & Wash Westmoreland hebben een perfect evenwicht gevonden tussen ernst en humor zonder het drama van een alzheimerpatiënt te ridiculiseren. Daartoe situeren ze de problematiek in een ruimer kader en tonen ook de verwarring en het verdriet dat in de naaste omgeving ontstaat: een echtgenoot die niet weet hoe hij troost kan bieden, de kinderen die op een pijnlijke manier ervaren dat ze het contact met hun moeder meer en meer verliezen en vaak te laat beseffen dat een alzheimerpatiënt nu misschien al vergeten is wat er nog maar net is afgesproken, verteld of uitgelegd… In Still Alice leidt het tot hilarische en tegelijk pijnlijke situaties waarop niemand is voorbereid, maar die een zeer realistische indruk maken. Als kijker krijg je m.a.w. een zeer precies beeld van hoe een dergelijke aandoening evolueert en wat het betekent voor vrij jonge patiënten, want Alzheimer heeft meestal betrekking op hoogbejaarden, maar in een klein aantal gevallen – als er sprake is van een erfelijke stoornis – kan de ziekte zich veel eerder manifesteren. In het geval van Alice Howland betekent dit dat ze alles verliest wat ze de voorbije dertig jaar heeft opgebouwd en daar heeft ze het zelf heel erg moeilijk mee, want haar oudste dochter is net moeder geworden van een tweeling en zoals alle moeders meent ze dat haar jongste nog meer leiding nodig heeft dan ze zelf beseft.
 

Eric Baldwin (The Good Shepherd, 2006) neemt de rol van John, Alices echtgenoot voor z’n rekening. Het is een kleine rol, want het scenario van Glatzer en Westmoreland laat niet veel ruimte voor nevenpersonages en als dat dan toch het geval is, dan kiezen ze voor dochter Lydia, want met die creatieve figuur is meer te doen dan met een vijftiger met een succesvolle carrière in de ziekenhuissector. Desondanks slaagt Baldwin erin om een geloofwaardig personage neer te zetten. Kristen Stewart, die in de huid van dochter Lydia kruipt, herkent u uiteraard als Bella Swan uit The Twilight Saga en het lijkt erop dat haar carrière definitief vleugels heeft gekregen, getuige de vele films waarin ze volgens IMDB dit jaar te zien zal zijn. Kate Bosworth (Superman Returns, 2006) en Shane McRae (The Help, 2011) ziet u resp. in de rol van Alice Howlands oudste dochter en schoonzoon, maar beide performances zijn te beperkt om indruk te maken. Hetzelfde geldt voor Hunter Parrish (It’s Complicated, 2009) in de rol van jongste zoon Tom.