FILM
"There's the generation that made the rules, the generation that codified them. The generation that broke them - that's mine. The generation that laughed at them - that's Tarantino's. And now there's a generation that doesn't know that there were any." (Paul Schrader)

Hoewel iedere film van Paul Schrader een apart avontuur inhoudt en een eigen wereldje schept, kun je (op Blue Collar misschien na) de essentie van al zijn films tot één zin herleiden: een loner die zich niet thuis voelt in de maatschappij en die daar op zijn manier tegen vecht. Het begon allemaal met Taxi Driver van Scorsese waarvan Schrader het scenario schreef. Tijdens de screening van First Reformed op het FilmFestival van Rotterdam merkte Schrader overigens laconiek op dat hij achteraf zelf ook de treffende gelijkenissen tussen First Reformed en Taxi Driver zag.




Deze keer is de getormenteerde ziel geen Viëtnamveteraan die zich bekommert om een kinderhoertje of (zoals in Schraders laatste The Card Counter) een gokker met een duister militair verleden, maar wel een pastoor. Eerwaarde Toller (Ethan Hawke) weet niet goed meer wat er rondom hem aan het gebeuren is. Het bloed in zijn urine wijst op een zware ziekte, en de kerk van de First Reformed waar hij zijn misdiensten voorleest, blijft bijna keer op keer leeg, laat staan dat er iemand luistert naar wat de man te vertellen heeft. De zwangere Mary (Amanda Seyfried) is wel nog één van de weinige pilaarbijters van het kerkje. De vrouw maakt zich zorgen om haar man die zich net iets te veel toelegt op zijn vrijwilligerwerk bij een organisatie die zich inzet voor het klimaat. Haar man vindt het ongehoord dat er in de wereld zoals die nu is nog een kind gebaard wordt, en hij dringt dan ook aan op een abortus. Psychologen zijn er niet in het gehucht, of ze worden in ieder geval toch niet door Mary geraadpleegd, en dus moet het reddende antwoord van mijnheer pastoor maar soelaas bieden. Helaas zit Toller al zo met zichzelf in de knoop dat hij zichzelf vragen stelt over zijn goddelijke missie en meer en meer afwijkt van de bevelen die hem van hogerhand worden opgedragen.




De innerlijke strijd met geloofprincipes is een thema dat je vaak terugvindt in de films van Schrader, en dat heeft alles te maken met het strenge Calvinisme waarmee de cineast is opgegroeid, en waarvan de excentrieke scenario’s bijna een persoonlijke catharsis zijn geworden. In dat opzicht is First Reformed dan ook één van de meest directe films die hij ooit heeft gemaakt, ook al liet de filmmaker zich inspireren door Diary Of A Country Priest van Robert Bresson, Winter Light van Ingmar Bergman en het werk van de Deen Carl Theodor Dreyer. Schrader koos expliciet voor het 1.33:1-beeld, waardoor alles dus in een vierkant beeld komt te staan en dat om de claustrofobie te benadrukken. Het was een gedachte die bij hem opkwam nadat hij Ida van Pawel Pawlikowski zag, en het is een idee dat ongelooflijk goed werkt. De kamers zijn zo goed als leeg en hebben door de witte verf geen greintje gevoel, en onderstrepen het feit dat zijn thuis in feite zijn gevangenis is.




Paul Schrader overwoog eerst om Jake Gyllenhaal of Oscar Isaac voor de hoofdrol te casten, maar hij koos uiteindelijk voor Ethan Hawke, die tien jaar ouder was dan de andere twee, en volgens Schrader had Hawke sowieso een perfecte look om de wereldmoeheid te tonen die bij deze rol paste. En dat klopt. Hawke speelt integer, is karig met zijn woorden maar straalt een gevaar uit voor zichzelf en zijn omgeving.

First Reformed is niet meteen de gemakkelijkste cinema die er is, daar is het allemaal net iets te subtiel en te ingetogen voor, maar het is niet zonder reden dat dit drama, waar Schrader een Oscarnominatie aan overhield, vaak wordt gezien als één van de beste uit zijn oeuvre, en dat wil toch heel wat zeggen.

BEELD EN GELUID
We weigeren om er ons bij neer te leggen dat een meesterwerk als dit (en dan nog gemaakt door één van de grootste figuren uit de hedendaagse cinema) het in de Benelux moet stellen met alleen maar een dvd. In het buitenland vind je de Blu-ray wel vlotjes. Wel moet gezegd worden dat dit een ontzettend verzorgde release is die respect toont voor de artistieke wensen van de cineast, en dat zowel wat de aspect ratio betreft als de kleurloosheid van de film. Wat de geluidsband betreft houden we het op een neutrale 7 op 10. Niet dat er iets mis is met deze Dolby Digital 5.1-geluidsband, maar First Reformed is een film die het ook wat moet hebben van zijn (alleszeggende) stiltes.




EXTRA'S
Er staat geen enkele extra op dit schijfje.

CONCLUSIE
First Reformed is Paul Schrader grand cru. Net zoals we dat zo vaak zien bij Schrader zijn we ook hier weer in het gezelschap van een eenzaat die de wereld spuugzat is en daar dan maar zijn eigen ding mee doet. Deze keer gaat het om een ontspoorde priester, die ontzettend sterk vertolkt wordt door Ethan Hawke.