FILM
Jarenlang was Mario Kassar met zijn Carolco Pictures één van de toonaangevende producenten in Hollywood die de ene blockbusterhit na de andere scoorde. De eerste drie films van de Rambo-franchise, Total Recall, Terminator 2: Judgment Day, Basic Instinct, of Cliffhanger, het waren één voor één producties van Kassar. Het imperium ging uiteindelijk door veel te hoge risico's kopje onder, waarbij Showgirls van Paul Verhoeven en de piratenfilm Cutthroat Island wellicht de druppels waren die de emmer deden overlopen. In 1992 was er nog geen vuiltje aan de lucht, en na Basic Instinct dacht Kassar dat het een goed idee zou zijn om Cannon-boy Jean-Claude Van Damme en Dolph Lundgren in één film te verenigen. Dat was inderdaad zo, want Universal Soldier is één van de beste actiefilms uit de jaren '90, en volgens velen (inclusief Jean-Claude zelf) het beste wat Van Damme ooit deed, ook al is de concurrentie in zijn eigen filmografie niet bijster sterk.




Carolco was sterk onder de indruk van Moon 44, een actievehikel met de nu wat vergeten Michael Paré, en daarom werd de Duitser ingehuurd als hulpje voor een actiefilm met Sylvester Stallone en Kim Basinger over een op hol geslagen hogesnelheidstrein, die geregisseerd zou worden door Ridley Scott. Het project kwam door ruzies binnenshuis nooit van de grond, maar Emmerich, die later de man van de (al of niet geslaagde) rampenfilms zou worden, mocht aan boord blijven voor de verfilming van het script Crystal Knights. Ook toen stond Emmerich nog aan de zijlijn en werd het project aan Andrew Davis (de regisseur van o.a. The Fugitive en Under Siege) gegeven, maar ook dat liep op een sisser af, waardoor Universal Soldier (zoals de film later zou heten) compleet het ding werd van Emmerich.




Emmerich wist wel wie Lundgren was, maar van Jean-Claude Van Damme had hij nog nooit gehoord. Dat zaaide paniek bij de producers, die hiermee vreesden dat Emmerich de typische trekjes van Van Damme hiermee zou vergeten. Voor wie nog nooit een film zag met de muscles from Brussels gaat het dus over de legendarische split (die Van Damme heeft geleerd als kind tijdens een balletopleiding) en het feit dat hij in iedere film graag zijn blote kont laat zien. Emmerich werd verplicht om iedere film met Van Damme te bekijken, zodat hij wist wie er aan boord was. Voor de rest kreeg Emmerich carte blanche en was het bijvoorbeeld zijn idee om de film te openen met een Vietnam-verhaal waarin de twee actiehelden in een bodybag belanden.




In 1969 zorgt een team van het Amerikaanse leger ervoor dat een dorp niet in de handen komt van Noord-Vietnamese troepen. Soldaat Luc Deveraux (Jean-Claude Van Damme) is er getuige van hoe zijn overste Andrew Scott (Dolph Lundgren) net zoals kolonel Walter E. Kurtz uit Apocalypse Now gek wordt. Uit pure waanzin vermoordt hij onschuldige dorpelingen, en met hun afgehakte oren maakt hij voor zichzelf een halsketting. Het komt tot een confrontatie tussen de twee spierbundels, en voor geen één van de twee loopt het goed af. De soldaten worden geklasseerd als "missing in action", maar in het grootste geheim worden hun lichaam ingevroren die decennia later gereanimeerd worden om dan te dienen voor het "Universal Soldier" (UniSol)-programma, wat een elite-eenheid is voor terrorismebestrijding. Niemand in de VS weet hier het fijne van, maar het team slaagt er bijvoorbeeld in om een gijzeling op de Hoover Dam op te lossen, wat hun populair maakt. Achter de coulissen merkt men echter stoornissen op bij Deveraux, die in zijn brein herinneringen krijgt van het Vietnam-trauma en daardoor de bevelen begint te negeren. Op de koop toe is er nog de tv-journaliste Veronica Roberts (Ally Walker) die onraad ruikt en een verhaal wil krijgen uit het dubieuze UniSol-project.




De producers wisten dat ze met Jean-Claude Van Damme en Dolph Lundgren, zeker in de gouden tijden van de actiefilm, alle troeven in handen hadden om te scoren, en dat werd ook op allerlei manier benut. Zo waren de twee op het filmfestival van Cannes in 1992 aanwezig, en werd de paparazzi gealarmeerd dat de twee buiten de festivalzaal met elkaar op de vuist waren gegaan. Deze vechtpartij werd één van de meest besproken incidenten op Cannes die alle nieuwszenders haalden, maar later bevestigden zowel Lundgren als Van Damme dat dit allemaal in scène was gezet, en dat de twee vanaf de eerste seconde het goed met elkaar konden vinden.




Met de films van Jean-Claude Van Damme, en nog meer met die van Dolph Lundgren, wordt vaak gelachen, maar Universal Soldier is een solide sciencefiction-actiefilm die de tijd heeft doorstaan, en het stoort geen moment dat het om twee acteurs gaat die niet meteen bekend staan om hun acteertalent. De film is weliswaar niet meer dan een leuke mix van The Terminator, Robocop en zelfs Mad Max, maar wie '90s-aktiefilms op zijn best wil, heeft met deze film een knaller in huis die tot op de laatste seconde spannend is. Ook Van Damme is meermaals met zijn typisch Frans accent in de positieve zin hilarisch, met oneliners waar zelfs Arnie jaloers op kan zijn.

BEELD EN GELUID
Wij hebben de Franse versie van de Studio Canal-4K in handen die eigenlijk op de cover na exact dezelfde is als de Engelse, alleen vind je de Franse versie vaak goedkoper. Deze transfer is nu niet meteen een reden om deze op 4K aan te schaffen (behalve de leuke prijs dan), omdat de detaillering niet zo veel verschilt van de Blu-ray die ook in de verpakking zit. De kwaliteit is wel prima, maar je merkt wel dat dit een film is uit de jaren '90 die men vliegensvlug op de 4K-markt heeft gedropt. Het grote minpunt is wel de DTS-HD MA 5.1-geluidsband, die we op het maximale niveau hebben moeten zetten om er wat energie uit te krijgen, en zelfs dan is het (ondanks de vele leuke achtergrondgeluiden) niet meer dan een mak boeltje.




EXTRA'S
Het schijfje biedt een paar leuke extra's die je ook op de Blu-ray vindt en niet in 4K zijn. Er is een alternatief einde, een trailer en een audiocommentaar van regisseur Roland Emmerich. Het allerleukste is A Tale Of Two Titans, waarin Van Damme en Lundgren elk hun carrière overlopen. De Zweed is eerder ingetogen, maar Van Damme gaat er volledig voor en vertelt met trots hoe hij met de kaken van zijn kont een walnoot kan kraken (gelukkig blijft het bij woorden) en is het leuk (of net niet) om de Belg te horen zeggen wat voor een boerengat België wel is waar je alleen maar depressief kan worden. Tenslotte is er nog het twintig minuten durende The Making Of: Guns, Genes And Fighting Machines waarin het ontstaan van deze film uit de doeken wordt gedaan.

CONCLUSIE
Volgens Jean-Claude Van Damme is Universal Soldier zijn beste film, en hij heeft nog gelijk ook!