FILM
De Oostenrijkse, maar meestal in Frankrijk werkende regisseur Michael Haneke is een geval apart. Hij behoort zonder meer tot de top van de hedendaagse Europese cinema en toch zijn pers en publiek verdeeld over zijn werk, over zijn onderwerpen, zijn aanpak, zijn vaak té doorzichtige hang naar goedkoop intellectualisme en geheimzinnigheid. Haneke durft heel expliciet te werk gaan (La Pianiste, 2001), kiest voor een donkere en broeierige sfeer (Le Temps Du Loup, 2003) of voor een portie brutaal geweld (Funny Games, 1997). Voor scandalitis blijkt de Oostenrijker niet bang te zijn, maar wellicht houdt hij tegelijk ook de kassa in het oog? Van een typische stijl was er tot nog toe weinig sprake in zijn oeuvre, daarvoor zijn de onderwerpen en de uitwerking te verschillend. Uit zijn recentste producties blijkt een zekere voorkeur voor psychologische drama's, opgehangen aan geweld, seksualiteit en onverwerkte ervaringen. Haneke is een purist en een loner, alleen is het niet altijd duidelijk of zijn films au serieux moeten worden genomen, of ze wel degelijk zo belangwekkend van inhoud en vernieuwend qua stijl zijn als aanhangers beweren.



In Caché neemt Haneke de toeschouwer vanaf het eerste beeldfragment beet: hij toont ons een camera die op straat uitkijkt, minutenlang, tijdens de inleidende titels. Soms lijkt het beeld stil te staan, maar nee, de bladeren aan de bomen bewegen echt. Dan verschijnen er horizontale storingen en spoelt het beeld terug: we kijken naar een videoband die bekeken wordt in een huiskamer in Parijs. Haneke zal de truc nog een keer of zo gebruiken, maar het werkt uiteraard maar één keer, we zijn op onze hoede. Voor het scherm zitten Georges Laurent (Daniel Auteuil) en zijn vrouw Anne, hij tv-presentator van een boekenprogramma op de Franse televisie, zij een drukbezette medewerkerster van een literaire uitgeverij. Samen hebben ze een zoontje, Pierrot (Lester Makedonsky), en wonen in een riant huis in een gewone buitenwijk van Parijs, rustig en comfortabel. De videoband, opgenomen vanuit het doodlopend straatje voor hun deur, toont de gevel van hun huis, de voortuin met de woekerende planten en links het zwartmetalen hek. Samen gaan ze naar de politie, maar die kan niets ondernemen. Er moeten eerst klappen vallen, zegt Georges smalend tegen zijn vrienden, of een moord gebeuren, maar is dat niet overal zo? Na een tweede gelijkaardige anonieme videoband en tekeningen van een kind dat uit de mond bloedt, raakt Anne in paniek. Ze durft nog nauwelijks het huis uit. Eén keer wordt ze gebeld door een onbekende stem die naar Georges vraagt en zowel Georges als Pierrot krijgen anonieme 'fanmail' op het werk en op school. Ten huize Laurent slaat de paniek toe. Georges graaft in zijn geheugen om een aanknopingspunt te vinden. Na de derde videoband belandt hij bij een oude bekende die beweert niks met de videobanden of de tekeningen te maken te hebben.

Caché begint als een thriller. Michael Haneke confronteert de toeschouwer meteen met het probleem. Vervolgens drijft hij de spanning op: twee mensen raken overstuur door de videobanden op de stoep en de tekeningen met bloedende kinderen. Georges en Anne zijn geprikkeld door het voorval, eerst praten ze erover, onder elkaar, maken ruzie, dan betrekken ze er vrienden bij, maar een oplossing komt er niet, of misschien toch, want Georges heeft een vermoeden. Dat wil hij niet met Anne delen en het misverstand leidt tot een pijnlijke huwelijksscène en een rel over wederzijds vertrouwen. Dat is precies waar die kerel op uit is, krijgt Anne als verwijt te horen en dus stort zij haar hart uit bij een collega. Ondertussen heeft Georges een aanknopingspunt.Het is een vals spoor, zegt hij tegen zijn vrouw om haar te kalmeren. De dag nadien komt er een videoband die bewijst dat Georges liegt. Het vervolg van het verhaal heeft te maken met feiten uit de jeugdjaren van Georges, voorvallen van toen hij een jongen van zes was en die onder invloed van de anonieme videobanden traag naar de oppervlakte sijpelen.



Haneke vertelt een verhaal over het Frans koloniale verleden, over de Frans-Algerijnse troebelen en de weerslag daarvan op het leven van gewone mensen die op kleine schaal, onbewust en haast toevallig zelf onrecht hebben veroorzaakt: de ene is gewoon met zijn leven doorgegaan en hij is het schijnbaar onooglijke incident met een kameraadje al lang vergeten; voor de andere is er sprake van het vernietigen van een droom, van een mislukt leven wegens verraad en jaloezie. Alles wijst met andere woorden op wraak, uit jalozie of misschien eerder uit onmacht, maar dat de vork uiteindelijk anders aan de steel zit, suggereert Michael Haneke in de laatste minuut van zijn film, en dan nog veronderstelt het van de toeschouwer heel veel aandacht en soepelheid bij de interpretatie van het verhaal. Het heeft veel weg van een plagerige Spielerei, maar misschien ontleent deze film precies z'n kracht aan het dubbelzinnige slot, het open einde dat diverse interpretaties toelaat.

De kracht van Caché schuilt uiteindelijk ook in de karakterontwikkeling en de confrontatie tussen de belangrijkste personages. Daniel Auteuil hoeft geen kroon. Hij is in staat indringende rollen neer te zetten en dat doet hij ook met het materiaal van Michael Haneke. Auteuil houdt Georges Laurent altijd op een afstand en de toeschouwer blijft in het onzekere over diens oprechtheid. Hij is een gesloten persoonlijkheid, een ambigue figuur, geklemd tussen menselijkheid en het prestige van een tv-star die zich meer kan permitteren dan een gewone sterveling. Ondergaat hij de terreur of oefent hij zelf terreur uit? Bezoedelt hij de onschuld van zichzelf als kind door zijn optreden nu? Daniel Auteuil weet precies hoe hij de figuur van Georges moet aanpakken en niét één keer gaat hij uit de bocht en wordt nodeloos sentimenteel. Juliette Binoche is indrukwekkend als zijn echtgenote Anne. Haar rol is beperkter, maar die ene keer dat ze voluit mag gaan tijdens een confrontatie met Georges over een gebrek aan vertrouwen, speelt Binoche de sterren van de hemel en bewijst ze hoe goed Haneke wel is in het luisteren naar mensen en het neerschrijven van dialogen.


BEELD EN GELUID
Caché is in High Definition gedraaid met een aspect ratio van 1.77:1. De pellicule ziet er perfect uit met heel veel contrast en een beeldscherpte die je voor onmogelijk houdt. Qua kleuren kiest Haneke altijd voor een rustig palet en dat doet hij ook in Caché; De interieurtinten zijn warm en tegelijk straalt het geheel een zekere koelheid uit door de keuze van de decorstukken, het koude rechtstreekse licht in de huiskamers. Van ongerechtigheden en beeldfouten is er geen sprake en evenmin van edge enhancement of verkleuring. Het geluid in Haneke-films is altijd aan de minimalistische kant. Stilte is voor de Oostenrijker ook geluid en daar speelt hij graag mee. Caché is bovendien een dialooggestuurde film, zoals men dat noemt, en dat betekent dat de effecten in uw home cinema-systeem beperkt zullen zijn.

EXTRA'S
Bij de extra's zit een Interview met Michael Haneke van bijna een halfuur, opgenomen in Brussel door Cinéart, de licentiehouder van Caché voor de Benelux. De uitkomst van het gesprek verschilt niet veel van wat Haneke ter gelegenheid van La Pianiste al wist te vertellen. Voor nieuwkomers in de wereld van Michael Haneke is het beslist een goede inleiding tot zijn oeuvre. In de meer dan een halfuur durende Making Of 'Face Caché' vertellen Daniel Auteuil en Juliette Binoche over hun niet altijd vlotte samenwerking met Haneke, waarbij een lichtelijk geïrriteerde Auteuil duidelijk laat blijken dat er teveel gepraat wordt, teveel uitgelegd en teveel hernomen, waardoor zijn acteerprestaties aangetast worden. Uiteraard is er ook nog de Originele Bioscooptrailer.



CONCLUSIE
Caché van Michael Haneke begint heel origineel en ontwikkelt zich in het eerste halfuur tot een spannende thriller. Juliette Binoche en Daniel Auteuil brengen ijzersterke prestaties en houden de toeschouwer een hele film lang op het puntje van z'n stoel. Beide acteurs halen het beste uit de scènes waarin hun alterego's, Anne en Georges, in discussie gaan en samen de dreiging het hoofd proberen te bieden. De coda is typisch voor Haneke. Die vindt het belangrijk dat de toeschouwers bij pot en pint nog uren doorbomen over zijn films. De meester wordt op zijn wenken bediend.