FILM
Canada, de jaren vijftig. De jonge tiener Léo Lauzon is geboren in een familie waarin waanzin de plak zwaait. Zowel vader, broer, zussen als grootvader wisselen immers voortdurend van plaats in het psychiatrisch ziekenhuis van Montréal. De angst dat het gekte-gen ook hem zal inpalmen doet Léo teruggrijpen naar een wereld van fantasie, waarin hij de zoon is van een met sperma bevlekte Italiaanse tomaat en zichzelf Léolo Lozone noemt. De distinctie tussen dit irreële utopia en zijn gekwelde reële bestaan wordt steeds moeilijker te maken. En om de zaak nog gecompliceerder te maken, breekt voor Léolo ook nog eens de puberteit aan, die zich uit in een passionele affectie voor zijn Italiaanse buurmeisje en een groeiende haat t.o.v. de oorzaak van alle familiale mentale problemen: zijn grootvader.

Dat regisseur Jean-Claude Lauzon de centrale familie naar zichzelf vernoemde, wijst er al op dat Léolo bol staat van de autobiografische incidenten. De cineast tracht een magisch-realistisch portret te schetsen van zijn jeugd, waarin nostalgie een hoofdingrediënt is. Door een vertelstem als gids te gebruiken en Léolo’s dagboek als rode draad weeft Lauzon een episodisch web van herinneringen, dromen en angsten. Het voordeel hiervan is dat de prent nooit aanvoelt als een geforceerd feelgoodverhaal, met nostalgische strijkers op de soundtrack of personages die eindeloos in het ijle staren. Maar het verhindert de kijker ook om een emotionele band met het hoofdpersonage te kweken, omdat die van de hak op de tak springt en zo elk narratief momentum in de kiem smoort.



Diezelfde tweestrijd duikt op in de aard van de anekdotische verhalen. Enerzijds zijn er fantastische vondsten, die je treffen als – weliswaar uitvergrote – representaties van je je eigen seksuele ontwaking. De scènes waarin Léolo lustend kijkt naar het knappe buurmeisje bijvoorbeeld, of een sequentie waarin hij een gat in een stuk lever snijdt om zo de geslachtsgemeenschap min of meer waarheidsgetrouw na te bootsen. Anderzijds leidt de fantasie ook vaak tot desoriëntatie of onnodige aversie. Naarmate de film vordert, wordt het immers steeds moeilijker om feit van fictie te onderscheiden, wat een zeer chaotische laatste act oplevert. En ook de daden van de jonge Léolo zijn soms behoorlijk moeilijk te slikken, zoals een moordpoging op zijn grootvader die zo lijkt weggelopen uit een Roadrunner-cartoon.

En dus blijft Léolo voornamelijk steken in goede bedoelingen. De regisseur is ongetwijfeld een grote fan van David Lynch en Federico Fellini, te oordelen naar de keuzes die hij hier maakt, maar hij mist de narratieve klaarheid van zijn voorgangers. Met excentrieke ideeën alleen bouw je immers geen goede film op. De uitstekende prestaties van de acteurs – met op kop de jonge Maxime Collin – weten nog enigszins de schijn op te houden, maar naarmate de prent de groeiende gekte van Léolo in kaart brengt, haak je als kijker meer en meer af. Het gevoel bekruipt je immers dat Lauzon vooral een film voor zichzelf gemaakt heeft i.p.v. voor een publiek.

En dat is uiteindelijk de fatale fout die de cineast maakt. Hij slaagt erin mooie beelden op het scherm te toveren, goede ideeën uit zijn pen te laten vloeien en ons mee te nemen op een nostalgische trip naar zijn jeugdjaren. Maar hij geeft te weinig ankerpunten om ons met zijn verhaal te vereenzelvigen. Het concept achter Léolo is verre van slecht – na het bekijken van de film vroeg ik me zelfs af of die geen tweede kijkbeurt verdiende, omdat ik het gevoel had dat ik de prent dan veel meer zou appreciëren – maar de uitwerking is er een met oogkleppen op. De film bestaat omdat de regisseur bestaat, het hoofdpersonage droomt omdat de cineast droomt, om een terugkerend motief in de veel te literaire voice-overs te parafraseren. En voor wat ik onder entertainment versta, is dat niet voldoende.



BEELD EN GELUID
De film krijgt geen full-frame transfer op dvd zoals de cover onjuist meldt, maar een non-anamorfische 1.78:1-presentatie, wat dicht ligt bij de originele aspect ratio van 1.66:1. Het gebrek aan een anamorfische omzetting, gekoppeld aan éénzijdig gelaagde disc, resulteert echter in een beeld dat niet kan overtuigen. Het oogt korrelig, net niet scherp, met doffe kleuren en onvoldoende contrast. Ook duiken af en toe printbeschadigingen op. Het geluid staat in het oorspronkelijke stereoformaat op de schijf en springt er in positieve noch negatieve zin uit. De dialogen zijn redelijk helder en de muziek complementeert de dialogen goed.

EXTRA'S
Slechts één extra op de disc. Trailers voor zowel Léolo als twee andere films van het Concorde-label.

CONCLUSIE
Léolo is David Lynch op zijn Canadees, overgoten met een Fellinisausje. Dat klinkt een bizarre mix en dat is het ook. De prent heeft geen gebrek aan verbeelding, maar slaagt er niet in die inspiratie naar een coherent verhaal of dito personages te vertalen. Het resultaat is dan ook een intrigerende mislukking waarin nostalgie de sfeer bepaalt. De geluidsweergave is degelijk, maar de beeldpresentatie op disc is ondermaats, evenals de bonussectie.