FILM
In een niet nader genoemd Zuid-Amerikaans land is na jaren van dictatuur eindelijk een democratische president verkozen. Hij belooft een onderzoek naar de misstanden uit het verleden en stelt hiervoor een commissie aan, voorgezeten door ex-opstandeling en advocaat Gerrardo Escobar. Diens echtgenote Paulina was zelf het slachtoffer van martelingen ten tijde van het oude regime en draagt daar nog steeds de emotionele littekens van. Wanneer op een stormachtige nacht een zekere dokter Miranda Gerrardo naar huis brengt, herkent ze zijn stem als degene die haar martelingen observeerde en die haar veelvuldig verkrachtte. Paulina besluit het recht in eigen hand te nemen. Ze overmeestert de dokter, bindt hem vast en bedreigt hem met een vuurwapen. Maar zijn dood is niet haar uiteindelijke doel. Een bekentenis en erkenning van de wandaden die hij beging, dàt wil ze loskrijgen. Dokter Miranda blijft echter ontkennen dat hij de persoon is die Paulina voor ogen heeft. En Gerrardo is geneigd hem te geloven.

Death And The Maiden is gebaseerd op het gelijknamige toneelstuk van Ariel Dorfman, dat op zijn beurt zijn naam ontleende aan Franz Schuberts Der Tod und das Mädchen. De muziek speelt een belangrijke rol in het verhaal – het zijn de tonen waarop de dokter Paulina verkrachtte – maar wordt zodanig vaak opgevoerd dat de impact ervan na enkele luisterbeurten verdwijnt. Op het toneel zal het effect ervan ongetwijfeld groot zijn geweest, maar film is toch een ander medium, waar subtiliteit meer op zijn plaats is. En juist dat ontbreekt in het scenario van Death And The Maiden. De schrijvers kiezen er nochtans wijselijk voor om de scope van het verhaal niet uit te breiden. Zowat de ganse prent speelt zich af in één ruimte, wat de claustrofobische spanning zeker ten goede komt. Maar de letterlijke overname van te dik aangezette dialogen en het onvermogen om de handelingen van de personages – en dan vooral die van Gerrardo Escobar – als logische activiteiten te schetsen, komen Death And The Maiden niet ten goede. De plot oogt groter dan de werkelijkheid en de confrontatie tussen beul en slachtoffer mist geloofwaardigheid.



Niettemin worden de duimschroeven naarmate de film vordert efficiënt aangespannen. Regisseur Roman Polanski bewees in het verleden al dat het creëren van claustrofobische spanning zijn grote kracht is, en toont hier nogmaals prima staaltjes van zijn kunnen. Zijn regie trekt niet de aandacht op zichzelf, maar bevat juist de subtiliteit die in het script afwezig blijft. Er is een goed cineast nodig om de kijker anderhalf uur lang aan de praat te houden binnen één locatie. Zelfs Hitchcock slaagde daar niet in met Dial M For Murder. Polanski doet het wel. Het mag ook niet verwonderen, aangezien hij de film ongetwijfeld als een morbide droom voor zijn eigen leven zag. Hoewel hij vast en zeker het tegendeel zou beweren, voel je dat Death And The Maiden een afrekening is tussen hem en Charles Manson, de moordenaar van zijn zwangere vrouw Sharon Tate in 1969. Wanneer Paulina de dokter psychologisch martelt, is Polanski's vol leedvermaak manipulerende hand dan ook steeds merkbaar.

Alle pogingen van de cineast ten spijt om Death And The Maiden zo tot een bona fide speelfilm te eleveren, blijft de prent helaas niet meer dan verfilmd toneel. De prestaties van de acteurs werken dat nog in de hand. Sigourney Weaver is een uitstekende actrice, maar overacteren is haar niet vreemd. Ook hier speelt ze de onderhuidse emoties te nadrukkelijk uit om de empathie van de kijker te winnen. Ben Kingsley oogt in het eerste uur compleet miscast als dokter Miranda. Hij is te excentriek voor zijn eigen goed en de angst die in zijn ogen te zien zou moeten zijn, wordt nimmer tastbaar. Maar hij neemt revanche met een uitmuntende monoloog in de derde act. De derde protagonist, echtgenoot Stuart Wilson, heeft de pech het karakter met de minst geloofwaardige handelingen en evolutie te moeten vertolken. Occasioneel weet hij zich uit de logge dialogen te worstelen, maar hij blijft een derderangs figuur in de film. De fatale fout is echter niet zozeer de acteerprestatie van het trio hoofdacteurs, maar het feit dat geen van hen in de verste verte maar op een Zuid-Amerikaan lijkt, wat de geloofwaardigheid een zoveelste knauw geeft.

Ondanks die minpunten laat Death And The Maiden geen wrange smaak achter. Het is een feit dat de film niet het niveau bereikt dat hij had kunnen, misschien wel moeten halen, maar de uitstekende laatste vijftien minuten maken veel goed. Hier komt de waarheid aan het licht en hoewel de ontknoping niet als een verrassing zal komen, treft ze je wel als rauw en compromisloos. Het slot zal niet voor iedere kijker even bevredigend zijn, omwille van de ambigue aard ervan. Maar liefhebbers van Roman Polanski kunnen niet anders dan zijn kunde loven in de laatste scènes, waarvan de kille moraal je nog dagen blijft achtervolgen.



BEELD EN GELUID
Deze film werd amper dertien jaar geleden gedraaid, maar toch vertoont het beeld een aantal tekenen van ouderdom. Meest opvallend is het gebrek aan contrast dat diverse scènes plaagt. Storend is dit nooit, maar wanneer een prent zich gedurende lange periodes is semi-duister afspeelt, valt het wel op. Ook duiken er occasioneel een paar printbeschadigingen op en is de scherpte niet optimaal. Een slechte transfer kan je dit echter niet noemen. Louter een middelmatige. Het geluid staat in twee versies op de schijf. Het originele stereospoor klinkt helder en krasvrij, mixt prima de dialogen met de muziek en laat een zeer degelijke indruk na. Wie wil kan ook nog kiezen voor een naar 5.1 opgewaardeerde track, maar die overstijgt nooit de kwaliteiten van het stereospoor.

EXTRA'S
De enige aanwezige extra's zijn vier Trailers voor Polanskifilms, waaronder eentje voor de hoofdfilm.

CONCLUSIE
Met Death And The Maiden zet Roman Polanski een intrigerende huis clos op poten, die dankzij de kunde van de cineast beter wordt dan waar het middelmatige scenario recht op heeft. De te franke en opvallende acteerprestaties weerhouden de prent er echter van tot meer dan verfilmd toneel uit te groeien. Beeld en geluid zijn goed tot zeer goed, maar in de bonussectie vind je enkel een handvol trailers terug.