FILM
Folke Nilsson (Tomas Norström), vertegenwoordiger van een Zweedse firma die het menselijke gedrag bestudeert met het oog op nieuwe toepassingen in de samenleving, wordt met z'n collega's naar Noorwegen gestuurd om er het gedrag van alleenstaande mannen in de keuken van nabij te bekijken. De Zweedse firma gaat er nl. prat op dat ze de inrichting van een keuken perfect op de behoeften van de gebruiker kan afstemmen en het aantal afgelegde kilometers tot een minimum beperken. In een Noors dorpje hebben zich een aantal vrijwilligers gemeld, maar het beloofde paard ter compensatie van de overlast blijkt van hout te zijn… Folke komt in de keuken van Isak Bjorvik (Joachim Calmeyer) terecht, een al wat oudere man die zich inmiddels heeft bedacht en de deur potdicht houdt voor zijn Zweedse gast. Na bemiddeling van Folke's directe baas en een drie dagen durende koppigheid vanwege de Noor, blijft de voordeur op een ochtend op een kier staan en kan Folke aan de slag: hij installeert zich met zijn notitieboek in een hoge stoel in de hoek van de keuken en legt elke beweging van Isak nauwkeurig vast voor z'n collega-wetenschappers in Zweden.

Vooraf heeft Folke duidelijke instructies gekregen: niet praten met de bewoner en ook alle andere manieren van contact vermijden. Folke is een menselijke webcam anno 1955, die de normale gang van zaken niet mag verstoren of beïnvloeden. Slapen doet ie in een caravannetje van de firma, buiten op het erf van Isak, waar hij ook z'n maaltijden gebruikt en zich ontspant. Kitchen Stories is een persiflage op Amerikaanse en Europese studies uit de jaren '50 over het gedrag van huisvrouwen in de keuken. Het onderwerp was zeer populair tot ver in de jaren '60: in Noorwegen reed ooit een trein van zuid naar noord met aan boord twee moderne keukens, Amerikaanse keukens werden ze bij ons genoemd, keukenmeubels met ingebouwde wasbak en fornuis en witte of marmerachtige formica deurtjes. Ruim 250.000 Noorse huisvrouwen gingen de rijdende tentoonstelling bekijken en net zoals bij de rest van de Europese huisvrouwen stond een dergelijke keuken hoog op de prioriteitenlijst. Met het bestuderen van het gedrag van keukengebruikers, hoopte de industrie zgn. wetenschappelijke informatie te verzamelen waarmee de laatste twijfelaar kon worden overtuigd.

Ten huize Bjorvik loopt het evenwel niet van een leien dakje, want ondanks de duidelijke instructies kan Folke niet voorkomen dat Isak z'n gedrag wijzigt. Isak, een eenzaat, een stille man die alleen met zijn naaste buurman contact houdt voor een praatje en een kopje koffie eens per week, kijkt z'n hoge bezoeker met nieuwsgierigheid aan en test z'n reacties: hij draait het keukenlicht uit terwijl ie eet, waardoor Folke geen notities kan nemen, of hij laat de kraan lekken zodat Folke het in het donker na een tijdje op de heupen krijgt. Het elkaar begluren en bespieden gaat een tijdje door en het is uiteindelijk Folke die de regels definitief overtreedt en Isak z'n pijptabak toeschuift als blijkt dat de Noor door z'n voorraad heen is. Daarmee is het ijs voorzichtig gebroken, want de dag nadien zet Isak voor z'n gast koffie. Jij bent dus een Zweed uit Stockholm, zegt Isak. Ja, maar ik kom uit Malmö, antwoordt Folke, in het zuiden, waarop Isak veelbetekenend knikt en de keuken verlaat. Een paar nachten geleden heeft hij stiekem een kijkgat in de vloer van z'n slaapkamer geboord, pal boven de stoel van Folke die hij nu zelf kan bespieden terwijl de Zweed z'n nota's bijwerkt en de schetsen van Isaks rondjes door de keuken nauwkeurig uittekent: de bespieder bespied, het leidt tot komische en grappige situaties, tot een omkering zoals tijdens het carnaval wanneer de knecht zich als meester vermomt en omgekeerd.



Het intrige van Kitchen Stories profiteert van de tegenstellingen tussen Noren en Zweden die regisseur Bent Hamer in z'n film stopt: de Zweden zijn joviaal en snugger, ze zijn goed in techniek en wetenschappen. De Noren zijn nukkig en gesloten; het zijn boeren en landarbeiders, eenvoudige mensen die rechts rijden, terwijl de ontwikkelde Zweden links rijden, want uit onderzoek blijkt dat onze hersenen zich beter voelen op de linkerweghelft. Isaks aanvankelijke wrokkigheid heeft met een door de Zweden toegedicht minderwaardigheidscomplex te maken, maar schijn bedriegt, want de Noren gedragen zich misschien een beetje vreemd naar de smaak van hun buren, achterlijk zijn ze niet, en mensenschuw al evenmin. Dat blijkt op Isaks verjaardag waarvoor Folke een taart met kaarsjes en veel sterke drank heeft gekocht. Samen zakken ze de hele nacht door en worden de beste vrienden, tot groot ongenoegen van Grant (Björn Floberg), Isaks buurman, die Folke’s caravan 's nachts op de onbewaakte treinoverweg achterlaat met een bezopen Folke op de tweepersoonsbank.

Kitchen Stories speelt zich af in de jaren '50, maar het onderwerp is ook van onze tijd, want de burger wordt meer dan ooit bespied: thuis via z'n webcam, op straat via de zgn. camera's ter bevordering van de veiligheid, op het station, in trein en bus, in het winkelcentrum, via z'n mobieltje en op het werk via de webmaster die z'n surfgedrag controleert. We zijn er niet voortdurend mee bezig, maar het besef voortdurend te worden bekeken verandert ook ons gedrag of zal het op termijn in elk geval beïnvloeden en veranderen indien we nog een stukje privé leven over willen houden.

BEELD EN GELUID
Kitchen Stories speelt zich af in een winters landschap. De dominerende kleuren zijn bijgevolg wit en grijs voor de donkere Noorse winter. De interieurs van Isaks houten woning zijn primitief en ouderwets en ook daar is kleur eerder een zeldzaamheid. Alle tinten van bruin domineren het kleurenpalet. Echte printbeschadigingen zijn er niet, maar af en toe wel wat witte stippen en vuiltjes, zij het dat dit in het donker nauwelijks opvalt. Het geluid staat in 5.1, maar met de zeer matige prestatie van surround en subwoofers had men zich die inspanning kunnen besparen. Veel ruimte voor bijgeluiden is er niet in deze film waarin trouwens ook de dialogen tot een minimum zijn beperkt.



EXTRA'S
Als extra's krijgt u de Originele Bioscooptrailer en een interessant Interview met de Regisseur (19 min.).

CONCLUSIE
In Kitchen Stories gebeurt niet zo erg veel en bovendien speelt het zich allemaal af in de keuken van Isak wat niet meteen voor spectaculaire cinema zorgt. De hoofdpersonages zijn de Zweedse onderzoeker Folke en zijn Noorse studieobject Isak die door omstandigheden een tweetal weken in mekaars gezelschap doorbrengen. Isak en Folke zijn eenzaten, mannen die hun tijd in afzondering en eenzaamheid doorbrengen en die in Isaks keuken de zielsverwantschap herkennen die hen verbindt en scheidt van de rest van de wereld. Hamer beschrijft de interactie tussen de beide mannen in grappige collages vol gortdroge humor, scènes die weinig uitleg of woorden nodig hebben. Qua stijl en aanpak zijn er nogal wat overeenkomsten met Whisky (2004) van de Uruguayaanse regisseurs Juan Pablo Rebella & Pablo Stoll, een al even mooi miniatuurtje vol menselijke warmte. Liefhebbers van kleine maar intense films zijn hierbij gewaarschuwd.