INHOUD
Wanneer is een Vlaamse kortfilm Vlaams en niet (om maar iets te noemen) Kroatisch? Het is een vraag die men zich meermaals stelt in deze nu al derde jaarlijkse bundeling van het kruim van de korte vaderlandse films. De nieuwe cineasten die een podium krijgen op Selected Shorts 6: De Beste Vlaamse Kortfilms Van 2006 grijpen immers verrassend vaak naar een andere taal dan het Nederlands om hun verhaal uit de doeken te doen, waarbij Frans met stip op één staat. En in de paar kortfilms die wél de taal van Vondel bezigen, komen de personages vaak niet verder dan een handvol woordjes omdat de regisseur vooral visueel de kijker wenst te bekoren en mee te sleuren. Ik werp deze verzuchtingen op omdat er in de meeste gevallen waarin een andere taal gehanteerd wordt, absoluut geen noodzaak was om dat te doen. Enkel voor Brod Ludaka kan je een redelijke argumentatie verzinnen. Misschien hopen de jonge wolven onder de Vlaamse filmmakers (en de al wat oudere vos Alex Stockman) zo op een makkelijkere doorbraak in het buitenland. Helaas kan dat opportunistische optimisme niet verdoezelen dat maar een paar kortfilms in deze selectie het bekijken echt waard zijn.

Om met een positieve kritiek te beginnen: de stijgende lijn naar professionalisme die sinds de millenniumwende merkbaar is in het Vlaamse kortfilmwerk zette zich ook in 2006 door. De tijd van kartonnen decors en slappe montages ligt blijkbaar voorgoed achter ons, want zonder uitzondering ogen de tien filmpjes op deze dvd als exploten van een technisch zeer bekwame generatie. Ook met de fantasie zit het wel snor: de makers beperken zich niet tot typisch Vlaamse huiskamerdrama's en durven te dromen van werelden die enkel in de zevende kunst tot hun recht kunnen komen. In het uitwerken van de verhalen die deze werelden vorm moeten geven, tonen de cineasten echter hun tekortkomingen. Zelfs de beste live-actionkortfilms uit de selectie zijn immers scenarieel onderontwikkeld. Sfeerschepping wordt immers te vaak aanzien als een handig substituut voor een treffende plot, waardoor je de eerste vijf minuten wel wil geloven in het slagen van de kortfilm. Maar in een vaak saai middendeel en een banaal, anticlimactisch slot gaan de producties één na één onderuit. Een uitzondering vormt het prima bedachte magisch-realistische einde van Zondvloed, hoewel ook daar de middelste minuten onnodig lang aanslepen.

Daar waar in eerdere edities van Selected Shorts steeds vaker entertainment als eerste criterium werd gehanteerd, duikt bovendien in deze selectie kortfilms het spook van de pretentie weer op. Opnieuw is dit een lapmiddel om het gebrek aan een goede plot te verdoezelen: doe alsof je iets betekenisvols te zeggen hebt, creëer zwijgzame karakters en hoop dat het publiek zich laat vangen door de leegheid. Eva Reste Au Placard is het meest duidelijke voorbeeld, maar ook Explode RU486, Medelijden en zelfs het eigenlijk zeer goed gemaakte Brod Ludaka laten zich aan pretentie vangen. Anémone legt dan weer de omgekeerde weg af: de finale is intrigerend omdat je de voorbije 10 minuten aardig gemanipuleerd bent door de regisseuse, maar dat maken die tien minuten er niet minder artyfarty op.

De laatste twee filmpjes op Selected Shorts 6 zijn animatiefilms die alle minpunten waarvan je de live-actionsegmenten kan beschuldigen netjes naast zich neerlegt. De regie van Administrators en Lost Cargo is geïnspireerd, de personages zijn in detail uitgewerkt, de plot mengt humor mét betekenis en het niveau van vertellen ligt hoog. De mensen van Pixar en Aardman bewezen al dat zelfs hun mindere worpen het niveau van de gemiddelde live-actionfilm overstijgen en dat blijkt ook een regel te zijn op kortfilmniveau. Misschien moet het Vlaams Audiovisueel Fonds er eens over nadenken de subsidies voor korte films terug te schroeven en die voor animatie op te trekken. De kans dat de kwaliteit van de Vlaamse film daarmee stevig opgevijzeld wordt, is namelijk niet gering.



KORTFILMS
Fernsehturm
Regie: Alexander van Waes
Wanneer de timide Stan een knappe nieuwe buurvrouw krijgt, kanaliseert hij zijn verliefdheid in het herstellen van een versleten sportwagen. De film entertaint nog redelijk door een degelijke regie, maar het oubollige scenario is er niet mee gediend over maar liefst twintig minuten verspreid te worden. Tom Van Dyck en Ann Miller zetten bovendien meteen vergeten stereotiepe acteerprestaties neer. Tegen de tijd dat het tenenkrullend banale einde zich ontspoelt, is Fernsehturm dan ook niet meer dan een vage herinnering aan iets onbenulligs.

Eva Reste Au Placard Les Nuits De Pleine Lune
Regie: Alex Stockman
Alex Stockman recenseerde ooit films voor Humo en dus zou je verwachten dat hij iets kent van het medium. Afgaande op deze kortfilm ben ik daar echter nog niet zo zeker van. Het gegeven van een mand die één maal in de maand zijn fysieke handicap verliest om met zijn geliefde te kunnen samenzijn, had een heerlijk warm sprookje kunnen zijn. Stockman serveert echter een doodsaai neorealistisch snurkfestijn dat vanaf de eerste minuut gedoemd is om te falen. Het feit alleen dat de beloftevolle premisse nooit echt duidelijk is voor de kijker zegt voldoende over de vertel(on)kunde van de cineast.

Anémone
Regie: Nathalie Teirlinck
Eén ding moet je Anémone nageven: de look van de prent is geslaagd. Door volledig met kleine DV-cam te filmen straalt de film een overdreven helderheid uit met een opvallend kleurenpalet. En dat Teirlinck weet hoe ze het medium moet gebruiken om de kijker te manipuleren blijkt uit een geslaagde pointe. Maar de opbouw naar die pointe is daarom niet minder banaal, terwijl de onnodige keuze voor Frans als voertaal meteen het beeld oproept van iemand die feitelijk niks te vertellen heeft.

Droomtijd
Regie: Tom Van Avermaet
Zwaar beïnvloed door 1984 en Brazil zou Droomtijd zich meteen een plaats hebben moeten nestelen in mijn hart. Maar het verhaal over de impact van de droom op een door tijd geobsedeerde maatschappij besteedt teveel tijd aan design en te weinig aan emotie. Het hoofdpersonage is een speelbal van de plot in plaats van een empatisch ankerpunt voor de kijker en de machinaties van het verhaal zijn te warrig om de boodschap van de cineast te ontcijferen. Droomtijd is bovendien iets te derivatief voor zijn eigen goed.

Explode RU486
Regie: Jesse De Greef
Wat te denken van deze kortfilm? Het milieu is een toekomstmaatschappij waarin menselijke interactie vervangen is door audiovisuele technologie. De personages twee mensen die daar verandering in willen brengen. Althans, dat denk ik, want Explode RU486 is zo onsamenhangend verteld, zo'n diarree van slecht gekozen beelden, dat het meer wegheeft van een filmisch experiment dan een narratieve kortfilm. De Engelse dialogen zijn bovendien afgrijselijk en hoe minder gezegd over de bombastische montage en muziek, hoe beter.

Zondvloed
Regie: Peter Ghesquière
Zonder discussie de beste live-actionfilm uit de selectie. Ghesquière laat zich leiden door voorbeelden als Terry Gilliam, Tim Burton en Yann Martels boek Life of Pi zonder daarbij zijn eigenheid te verliezen. Het verhaal – over een vader die dankzij een op til zijnde zondvloed wil ontsnappen uit het enge kamertje waarin zijn dochter hem opgesloten houdt – had iets meer uitdieping verdient, maar de indrukwekkende regie maakt dat deels goed. Jan Decleir in de hoofdrol is echter meer een vloek dan een zegen omdat hij hier dingen doet die je hem al honderd maal eerder hebt zien doen.

Medelijden
Regie: Tom Geens
Films die hun moraal groots in de etalage zetten eindigen meestal als de banaalste films die er zijn. Dat is ook zo met Medelijden, een parabel over een carrièrevrouw die geïntrigeerd raakt door een arme man. De voorspelbare plot en de weinig verheffende regie krijgen nog een extra doodsteek door een hysterische, lachwekkende vertolking van Hilde Heijnen. Als dit tot het beste behoort van wat de Vlaamse kortfilm te bieden heeft, dan kunne we best een schietgebedje zeggen voor de toekomst van de zevende kunst in dit land.

Brod Ludaka
Regie: Matthias Lebeer
De tragische burgeroorlog in ex-Joegoslavië kent vele persoonlijke verhalen. Dit is er een van. Vedran, een gevierde cellist tracht temidden de explosies het huwelijk van zijn zwangere dochter in goede banen te leiden. Wat de ontknoping is, komt niet bepaald als een verrassing, en het verhaal is origineel noch beklijvend, maar de kunst van het regisseren heeft Matthias Lebeer zeker begrepen. Geef die jongen een goede plot en hij is nog tot mooie dingen in staat. Zolang hij uit Brod Ludaka heeft geleerd dat emotie meer is dan tragische gebeurtenissen alleen tenminste.

Administrators
Regie: Roman Klochkov
De bureaucratische mallemolen heeft al vaker hoogtepunten van de animatiefilm opgeleverd - denk aan de geniale sequentie uit De 12 Werken Van Asterix - en geeft ook Administrators de nodige schwung. De escalatie van een bosbrand omdat de nodige formaliteiten niet geregeld kunnen worden is kort, krachtig en grappig. Een simpele maar doeltreffende tekenstijl is aangenaam om naar te kijken en het tempo is perfect voor zeven entertainende minuten. Geen grootse kortfilm, wel een zeer leuke!

Lost Cargo
Regie: Pieter Engels & Efim Perlis
Aardman Animations komt voortdurend om de hoek kijken in Lost Cargo, waarin de crew van een ruimteschip problemen heeft haar cargo onder controle te houden. Er zijn verschillende referenties naar Nick Parks werk – met een vleugje Douglas Adams – zonder dat die de eigenheid van de prent in gevaar brengen. De karakters kregen bovendien een mooie, humoristische invulling en de technische kwaliteit van de stop-motionanimatie is van het hoogste kaliber. Enkele minuutjes hadden getrimd kunnen worden om het tempo op te drijven, maar dat is slechts muggenzifterij.



BEELD EN GELUID
Zoals bij de vorige uitgaves is het beoordelen van de beeldkwaliteit niet zo eenvoudig omdat die verschilt van filmpje tot filmpje. Wel kan je stellen dat het algemene niveau lager ligt dan eerdere edities. Dit is o.a. te merken aan een ondermaats contrast in duistere sequenties, een grotere aanwezigheid van grain en een wisselvallige weergave van het kleurenpalet. Enkele films kunnen rekenen op een anamorfe transfer, andere niet. Hoewel sommige producties afgewerkt werden in Dolby 5.1-geluid, krijgen we toch enkel een stereospoor voor de tien geselecteerde shorts.

EXTRA'S
De dvd bevat enkel een korte digitale Infofiche per film, waarop de korte inhoud, cast & crew, en de gewonnen prijzen vermeld worden.

CONCLUSIE
Selected Shorts 6 bundelt tien van de beste Vlaamse kortfilms van het voorbije jaar. Althans, dat belooft de cover, want enkel de twee animatiefilmpjes en Zondvloed verdienen een tweede kijkbeurt. De rest blijft hangen in goede bedoelingen, slappe scenario’s en een pretentieuze moraal. Hopelijk biedt de selectie van 2007 beter werk. Beeld en geluid ogen oké, terwijl noemenswaardige extra's er niet zijn.