Dekalog is een reeks van tien films die regisseur Krzysztof Kieslowski en scenarist Krzysztof Piesiewicz draaiden voor de Poolse televisie in 1989. De films hebben enkel een nummer van 1 t/m 10 als titel. Ieder deel is een moderne interpretatie van een van de tien geboden. Dekalog 6 behandelt het vijfde gebod: ‘Gij zult niet echtbreken.’

FILM
De Bijbelse geboden die zich halverwege de lijst van tien bevinden, zijn ontegensprekelijk degene die zich het best lenen voor donkere interpretaties. Het mag dus niet verwonderen dat na het beenharde Dekalog 5 Krzysztof Kieslowski opnieuw de duisterste regionen van de menselijke ziel opzoekt in het zesde deel. Hoewel het gebod het speciefiek heeft over echtbreuk, neemt de film een veel ruimer kader als uitgangspunt. Ja, een vrouw die (om een citaat uit de prent te gebruiken) ' ze graag spreidt' vormt de kern van de vertelling - het lijkt logisch dat ze ook ontelbare gehuwde mannen in haar bed verwelkomde - maar de andere protagonist is een ongetrouwde jongeman die waarschijnlijk nog maagd is en dus niet bepaald aan de definitie van het zesde gebod voldoet. Kieslowski interpreteert in Dekalog 6 zijn basissituatie eerder als obsessie, waarbij de ene persoon zich in de persoonlijke sfeer van de andere wurmt zonder dat die daarom vraagt. De evolutie en de uitkomst van de film volgen echter een pad dat anders kronkelt dan de standaardthriller over stalking of onbeantwoorde liefdes.

Nochtans gaat Dekalog 6 van start als de eerste de beste generische suspensfilm. Tomek, een timide loketbediende in het postkantoor, koestert namelijk een geheime liefde voor de rijpere kunstenares Magda. 's Nachts begluurt hij haar door een telescoop, maakt hij anonieme telefoontjes of stuurt hij mensen van het gasbedrijf naar haar appartement om een onbestaand lek te onderzoeken wanneer ze het bed deelt met een van haar veroveringen. Na een incident over een postwissel bekent Tomek aan Magda dat hij haar begluurt. De kunstenares is in eerste instantie kwaad, maar geraakt ook geïntrigeerd door de timide jongen. Ze speelt vanaf dan in op zijn voyeurisme en groeit bewust dichter naar hem toe. De vraag of ze echt verliefd aan het worden is op Tomek of louter een sadistisch spelletje met hem speelt, blijft echter lang onbeantwoord.
De zesde Dekalogfilm staat internationaal ook wel bekend onder de titel A Short Film About Love. Het is een vlag die de lading ontegensprekelijk dekt, maar die titel bereidt de kijker nauwelijks voor op de perverse ondertonen van de prent. Kieslowski brengt namelijk een onbeschaamde hommage aan dé klassiekers uit het voyeuristische genre: Alfred Hitchcocks Rear Window en Michael Powells Peeping Tom. Aan die eerste film ontleende de cineast veel van zijn beeldtaal in Dekalog 6: de blik van de camera en de blik van de kijker versmelten langzaam tot er nog amper een onderscheid is. De link met Peeping Tom wordt o.a. gelegd door de overeenkomst tussen de karakters van de twee protagonisten en ze is zichtbaar in het gebruik van een haast identiek kijktoestel.

Kieslowski bouwt prima de spanning op in zijn vertelling en het scenario dat hij samen met Krzysztof Piesiewicz schreef, verrast de kijker keer op keer met onverwachte wendingen en intrigerende karakterevoluties. Dit is zonder twijfel een film die de kijker niet onberoerd zal laten - in positieve dan wel negatieve zin - en een stel filmmakers toont op het toppunt van hun manipulatieve kunnen. Anderzijds komt Dekalog 6 nooit volledig onder de vergelijking met zijn grote broertjes uit. Als je de prent meet met de producties van Hitchcock en Powell, moet de film zich met het brons tevreden stellen. De acteerprestaties zijn weliswaar uitmuntend - Olaf Lubaszenko is aandoenlijk als de jonge voyeur, Grazyna Szapolowska groeit langzaam in haar rol als berekende verleidster - en de regie is prima, maar de behandelde thema's en de gekozen invalshoeken zijn reeds eerder en beter de revue gepasseerd. De keuze om halverwege de voyeur een bekentenis te laten doen aan de persoon die hij stalkt, is een vernieuwende wending, maar eentje die een uitkomst oplevert die niet zo veel verschilt van wat je zou verwachten.

Dat neemt niet weg dat Dekalog 6 een hoogst entertainende film is die twee decennia na de eerste vertoning nog steeds even relevant, spannend en emotionerend is. De link met de tien geboden blijft aanwezig, maar is een stuk losser dan in andere delen van de cyclus. Het lijkt haast alsof Kieslowski het minder en minder relevante 'Gij zult niet echtbreken' - zelfs in het hyperkatholiek Polen zijn echtscheidingen niets ongewoons meer - heeft omgevormd tot een symptoom van een geniepigere, obsessievere maatschappij. In tijden waarin geheime identiteiten op chatrooms en stiekeme webcams tot de dagdagelijkse bezigheden zijn gaan behoren, is Dekalog 6 kortom een prent die - hoe toepasselijk - erom vraagt om bekeken te worden.
BEELD EN GELUID
Grain en printbeschadigen blijken de grootste storende factor in de beeldkwaliteit van Dekalog 6. Ook de duistere setting zorgt al eens voor problemen met het contrast en de scherpte. Wanneer je de beelden echter vergeljkt met andere delen van de cyclus, moet je concluderen dat dit een van de best bewaarde episodes is. Kieslowski speelt opvallend met geluid en stilte in deze prent, maar dat leidt niet tot een baanbrekende soundtrack. Het stereospoor geeft de dialogen goed weer, maar laat het op vlak van dynamiek wat afweten.

EXTRA'S
Er staan geen extra’s op deze schijf. Vooral het ontbreken van de uitgebreide versie van de prent (die bijna anderhalf uur duurt) is jammer.

CONCLUSIE
Dekalog 6 speelt handig leentjebuur bij o.a. Alfred Hitchcock om een verhaal te vertellen over obsessie en onbeantwoorde liefde. Veel nieuws heeft de prent niet in petto, maar een knap gestructureerd scenario, prima vertolkingen en een meeslepende regie zorgen ervoor dat dit Pools topentertainment is, vooral geschikt voor liefhebbers van zwarte humor en duister drama. Beeld en geluid halen een iets beter niveau dan de andere films uit de cyclus, maar de bonussectie blijft helaas leeg.