Regie: Gus Van Sant
Met: Michael Pitt, Lukas Haas, Asia Argento, Scott Patrick Green, Nicole Vicius, Ricky Jay, Ryan Orion
Last Days is het verhaal over een aan drugs verslaafde rockartiest die dood gaat. Volgens een mededeling na de aftiteling is de film geïnspireerd op het leven van Kurt Cobain van Nirvana, maar regisseur Gust Van Sant vermeldt uitdrukkelijk dat het hier gedeeltelijk om fictieve personages gaat. Die boodschap is een beetje overbodig, want wie documenteert het leven of het stervensproces van een eenzaat, van een man die z’n omgeving schuwt? Wie zich dus destijds naar de bioscoop haastte in de veronderstelling dat het hier z’n grote rockidool betrof, die was eraan voor de moeite, want Last Days is een zeer persoonlijke interpretatie door Gust Van Sant, waarbij de naam Kurt Cobain vooral de ticketverkoop diende te stimuleren. Gus gebruikt geen trucs zoals we die kennen uit andere films en tv-series, beweert een medewerker in de bijgeleverde Making-of, zijn benadering is eerlijk en waarheidsgetrouw, alsof het gebruiken van de naam Curt Cobain niet gewoon een andere truc is om een film onder de aandacht van de massa te brengen…
Ook in Last Days gaat de aandacht van de regisseur veel meer naar de technische kant van de productie dan naar het scenario (dat er alleen in zeer summiere vorm bleek te zijn) en de personages. Uit wat we zien zullen we nooit weten wat er in Blake echt omgaat (als er al wat in hem omgaat), noch wat z’n medebewoners inspireert. Van Sant is vooral met opbouw van scènes en montage bezig, en de gedeeltelijke herhaling van scènes (een procedé dat hij in Elephant ten top zou voeren) draagt in deze film niets bij tot een beter begrip of ruimer inzicht. Het is een gimmick waarvan hij z’n handelsmerk heeft gemaakt, maar die alleen z’n efficiency bewijst in plotgestuurde films met een oorzaak en een gevolg (wat in Elephant het geval was). Voor de rest is er nauwelijks sprake van dialogen in deze film. Je moet niet noodzakelijk alles zeggen en tonen, zegt de producer daarover in de Making-of, het geluid kan ook een leiddraad zijn en bovendien werkt Gus Van Sant vooral op sfeer. Dat vraagt van de toeschouwer een grote inspanning en genereert emotionele betrokkenheid. Het klinkt mooi als verkoopspraatje, maar het is twijfelachtig of het vermijden van emotie en het louter gronden van een film in sfeer en visuele effecten de toeschouwer dichter bij de – in dit val – non-actie betrekt. Last Days is bijgevolg een film waarin de makers plot en spanning opofferen aan ambiance en stemming, wellicht tot groot verdriet van een deel van de Cobain-fans.
Desondanks levert Michael Pitt een uitstekende prestatie, niet om wat hij zegt of doet, maar wegens de bijna totale afwezigheid van normale menselijke interactie waardoor een geloofwaardig portret wordt opgehangen van een ten dode opgeschreven drugsverslaafde. De herhaalde scènes in het bos en de vele verkleedpartijen zijn in dat verband veel minder doelmatig dan bijv. een heel grappige scène waarin een vertegenwoordiger het hoofdpersonage een advertentie in de Gouden Gids probeert aan te smeren. De zwarte man doet z’n uiterste best om z’n praatje geloofwaardig te laten klinken, maar tegenover hem zit een jongeman in vrouwenkleren en afgetrapte bergschoenen die nauwelijks beseft wat er aan de hand is. De bijdragen van Scott Patrick Green (Scott), Nicole Vicius (Nicole), Ryan Orion (Donovan) en Ricky Jay (als de detective) zijn soms grappig, maar stellen uiteindelijk weinig voor en hun relatie met Blake is onduidelijk of totaal oninteressant.