Voor de Wolfsschanze werd een moerassig en moeilijk toegankelijk gebied uitgekozen in een merenlandschap. Het klimaat was er vochtig en broeierig in de zomer en ijskoud in de winter met veel sneeuw die maandenlang bleef liggen. In haar memoires beklaagde Treudl Junge, Hitlers secretaresse, zich over de muggen die het onmogelijk maakten om door de dichte bossen te wandelen of gewoon een sigaretje te roken in openlucht. Het leven speelde er zich dus grotendeels af in een honderdtal als gebouwen opgetrokken bunkers, die in een latere fase (toen men vreesde voor vijandige bombardementen) door grotere bunkers met een dak van 8 meter dik beton werden beschermd. Vanuit de lucht was er nauwelijks wat te merken van de met grassen, struiken en zelfs bomen beplante gebouwen, terwijl de paden met netten waren gecamoufleerd zodat de duizenden bewoners (personeel en arbeidskrachten) aan het oog onttrokken bleven. De bouw was toevertrouwd aan de zgn. Organisation Todt, een volgens militaire principes georganiseerde bouwtroep, maar na z’n nooit helemaal opgehelderde dood tijdens een vliegtuigcrash in de buurt van de Wolfsschanze, werd Fritz Todt opgevolgd door Albert Speer die de grote Hitler-bunker vergeleek met de Egyptische piramides. Aanvankelijk werden West-Duitse arbeidskrachten aangetrokken – naar schatting werkten er op bepaalde momenten tussen 2000 en 5000 mensen op de werf – maar toen de Duitse mannen steeds vaker voor de oorlogsvoering werden opgeroepen, deed men een beroep op dwangarbeiders.

In Wolfsschanze – Hitler’s Hidden Bunker proberen de makers met computeranimatie een overzichtelijk beeld te schetsen van het militair complex in Oost-Pruisen en dat is nodig, want uit wat er ter plekke overblijft (met struiken en bomen overgroeid beton en verroest staaldraad) kan men zich nog nauwelijks een idee vormen van de omvang van het gigantische complex waaraan een vliegveld en een treinstation verbonden waren, dat werd beveiligd door drie schrikdraadversperringen en een 100 meter breed mijnenveld om ongewenste bezoekers uit de buurt te houden. Tot 1955 ruimden de Poolse autoriteiten overigens meer dan 40.000 mijnen op in de omgeving. Door de combinatie van computeranimaties en opnamen van de overgebleven resten, krijgt de kijker een vrij goed overzicht van hoe de Wolfsschanze er ooit uit heeft gezien, hoe het complex was ingedeeld en wie waar z’n hoofdkwartier had, want niet alleen Hitler en z’n entourage woonden meer dan 2 jaar in Oost-Pruisen, ook de andere grote nazikopstukken hadden er een bunker, terwijl de meesten van hen hun gezinnen hadden ondergebracht in luxueuzere omstandigheden (Van Rippentrop betrok zelfs een echt kasteel op luttele kilometers van de Wolfsschanze). Hitler zelf nam genoegen met z’n sober ingerichte bunker in het centrale deel van het complex. Hij klaagde schijnbaar nooit, ook al was er van slapen nauwelijks sprake wegens het brommen van de airco-installatie, aldus z’n secretaressen, die bijna voortdurend geplaagd werden door hoofdpijn. Zij sliepen uiteindelijk niet meer in de Führerbunker, maar in een bijgebouwtje, ook al was dat niet zonder gevaar wegens de voortdurende dreiging van geallieerde bombardementen.

Wolfsschanze – Hitler’s Hidden Bunker is een Poolse documentaire en jammer genoeg hebben de makers iets te veel naar slechte documentaires op Amerikaanse zenders gekeken, want ze vonden het schijnbaar nodig om elk hoofdstuk in te leiden met overdadige computeranimaties. Twee tot drie keer wordt er aandacht besteed aan zijdelingse aspecten (o.a. de gepantserde Hitler-treinwagon), maar die blijven gelukkig dicht genoeg in de buurt van het hoofdthema. Hitlers treinwagon werd overigens voortdurend gebruikt op het traject tussen Berlijn en de Wolfsschanze en tijdens de renovatie en uitbreiding van z’n bunker in het voorjaar van 1944, fungeerde die als woonruimte en kantoor. De informatie in de documentaire is gelukkig voldoende interessant, mede omdat films over de Wolfsschanze zeldzaam zijn en de hier gepresenteerde 3D-reconstructies wel degelijk goed gemaakt zijn. Bovendien mag u ook een kijkje nemen in de Führerbunker en leiden de makers u rond in het privévertrek van Adolf Hitler.