FILM
Wanneer een film met prijzen overladen wordt, hoeft dat niet noodzakelijk te betekenen dat de prent die kritische affectie ook daadwerkelijk verdient. Soms is een productie gewoon de juiste film op het juiste moment. Andere keren laten juryleden op filmfestivals en leden van filmacademies zich eerder leiden door de reputatie van de makers. En soms is een hautaine, pseudo-vernieuwende sfeer voldoende om critici een neus te zetten. Ten Canoes valt voor deze reviewer in de laatste categorie. Als een mix tussen een National Geographictussendoortje en een pompeuze stijloefening vertoont Rolf de Heers laatste productie immers alle gebreken die ook zijn eerdere werken kenmerkte. Maar met het etiket van eerste langspeler ooit in de taal van de Aboriginals haalt de cineast een jokerkaart tevoorschijn waarmee hij jury’s van Cannes tot in ons eigenste Gent wist te beduvelen om zo een zeer middelmatige prent van een onverdiend kwaliteitslabel te voorzien.

10 Canoes 150 Spears And 3 Wives vertelt het eeuwenoude verhaal van de Aboriginalleider Ridjimiraril die getrouwd is met drie vrouwen. De jongste van het trio valt bovendien in de smaak van Ridjimirarils broer Yeeralparil, maar de wetten van de samenleving verbieden dat er iets tussen de twee gebeurt. De groep Aboriginals lacht Yeeralparil dan ook maar al te graag uit om zijn onverhulde platonische liefde voor zijn schoonzus. Het lachen vergaat de stam echter wanneer een vreemdeling uit een andere clan het gebied passeert en even later Ridjimirarils tweede vrouw spoorloos verdwijnt. De link tussen beide gebeurtenissen is snel gelegd en de mannen van de stam trekken ten oorlog om de vrouw te recupereren. Yeeralparil mag echter niet mee op pad. En mocht zijn broer niet levend terugkeren van de aanval op de vijandige stam, dan zou hij het recht krijgen zich over diens vrouwen te ontfermen.



Bovenstaande alinea mag dan wel de plot van 10 Canoes 150 Spears And 3 Wives grotendeels weergeven, veel verhaal valt er niet te bespeuren in de prent. De film lijkt zich immers meer te bekommeren om de kunst van het vertellen zelf dan om de vertelling. Dat vertaalt zich in een complexe verweving van een viertal raamvertellingen. De hoofdlijn wordt uitgezet door de Engelse narratie van een schimmige Aboriginal. Zijn gelaat krijgen we nooit te zien, enkel zij stem te horen. Hij vertelt het verhaal van de jonge Dayindi, die een oogje heeft op de jongste zus van zijn broer; een feit dat tijdens een jachtuitstap met kano’s veelvuldig over de tongen rolt. De parabel die Dayindi’s broer vervolgens vertelt – het relaas van Ridjimiraril – vormt de derde raamvertelling, terwijl de diverse uitkomsten van potentiële acties van personages in de parabel een vierde sublijn opleveren. Dat klinkt niet alleen nodeloos ingewikkeld, het is het ook in realiteit. Filmmaker Rolf de Heer experimenteerde eerder met verteltechnieken in Alexandra’s Project maar wat hij hier op het scherm kwakt is zo pretentieus dat de ganse aanpak begint te stinken.

Op visueel vlak weet 10 Canoes 150 Spears And 3 Wives dan weer wel te overtuigen. De beelden hebben veel weg van een National Geographicdocumentaire: zeer zakelijk, observerend, naturalistisch. Het is een approach die wonderwel past bij de thematiek van de prent en die er zelfs in slaagt de vele saaie momenten (voornamelijk in de eerste helft) grotendeels te overbruggen. De helikoptershots over moerassige landen en vertakte rivieren zijn zelfs adembenemend. Minder geslaagd is de keuze van regisseurs de Heer en Djigirr om iedere raamvertelling anders in te kleuren: zwartwit, kleur en een mix tussen de twee. Dat is iets wat een beginnende filmstudent zou doen als hij gebrek heeft aan inspiratie en niet iets wat je mag verwachten van een geroutineerde cineast als de Heer.De keuze voor Aboriginaltalen in de dialogen wordt dan weer voornamelijk teniet gedaan door de vertelstem in het Engels. Dat die verteller zijn relaas doet in een schabouwelijk accent verhoogt de parodiefactor exponentieel en komt het drama allerminst ten goede.

Wie wel een pluim verdient is de cast. Volledig samengesteld uit Aboriginals geven de performers een unieke stem aan de prent en een welgekomen dosis realisme. Je ziet hen op den duur niet meer als acteurs, maar als mensen van vlees en bloed, ook al vertolken sommigen duale rollen in de verschillende raamvertellingen. Dat is echter niet voldoende om 10 Canoes 150 Spears And 3 Wives een intrigerende film te noemen. Na een doodsaai eerste halfuur, sleurt de prent je weliswaar verbazend gemakkelijk mee in de parabel en kan je zelfs de oneindige uitweidingen en vertakkingen van de ‘plot’ met de mantel der liefde bedekken. Maar een aanrader kan je de film bezwaarlijk noemen. ‘An acquired taste’ plegen de Engelsen te zeggen over zoiets.



BEELD EN GELUID
Zowel beeld als geluid krijgen een meer dan behoorlijke transfer naar dvd zonder daarbij te excelleren. Het beeld is continu scherp, geeft het kleurenspectrum steeds goed weer en heeft geen last van grain, beeldfoutjes of digitale artefacten. Het contrast is in sommige scènes wat zwakjes naar moderne normen, maar dat kan ook aan de artistieke aanpak van de Heer en co liggen. De soundtrack mag dan wel een 5.1 Dolbyspoor zijn, de achterste boxen komen nauwelijks in het stuk voor. Het merendeel van de audio situeert zich vooraan en klinkt helder, accuraat en dynamisch.

EXTRA’S
De bonussectie wordt nagenoeg volledig ingenomen door The Balanda and the Bark Canoes (52 min.), een making of – verteld door de regisseur zelf – die het ongewone en moeizame creatieproces van de prent centraal stelt en de eerbied voor de inheemse volkeren van Australië hoog in het vaandel draagt. De vertelstem is regelmatig te arrogant en hautain, maar dat doet niks af aan de inzichtelijkheid van de docu. Afrondend is er ook nog een sectie met Trailers voor 10 Canoes 150 Spears And 3 Wives en drie andere releases van Home Screen.

CONCLUSIE
10 Canoes 150 Spears And 3 Wives zit zo vol ijdele, ambitieuze ideeën dat je de naturalistische spirit die de prent wil uitstralen nooit serieus kan nemen. Alle bekroningen ten spijt is dit een film gemaakt door en voor hautaine cinefielen, en een aanfluiting voor wat cinema zou moeten zijn. Verassend genoeg gaat de prent naar het einde toe toch wat aan je kleven, zonder dat je daarom een fan van de productie wordt. Beeld en geluid ogen en klinken uitstekend op de dvd en de making of in de bonussectie is inzichtelijk.