SERIE
Wat The Godfather destijds voor de cinema deed, doen The Sopranos voor televisie. Straffe uitspraak, maar de uiterst succesvolle maffia-serie van bedenker/schrijver David Chase heeft tot op heden nog steeds z’n gelijke niet gevonden. Qua scenario's, psychologische diepgang, zorgvuldige karakteropbouw, de vele intelligent met elkaar verweven plots en subplots (en zo kunnen we nog een tijdje doorgaan) steekt deze serie met kop en schouders boven de concurrentie uit. Ook bij HBO beseft men dat maar al te goed, waardoor er na veel getrek, gesleur en gelobby een overeenkomst is gekomen voor een zesde en voorlopig laatste seizoen. Jammer, maar als er één iemand beseft dat je een televisieserie beter op z'n hoogtepunt stopzet, dan is het Chase wel. Zes seizoenen met kwalitatief hoogstaande televisie leveren is op zich al een unicum, met pijn in het hart moeten we dan ook toegeven dat er misschien beter een eind komt aan de strubbelingen in en rondom Tonys 'beide' families vooraleer de serie aan klasse inboet. Trouwens, met Carnivalè, Deadwood, The Wire en wellicht nog een jaartje Six Feet Under hoeft HBO zich weinig zorgen te maken.



Maar toch... voor zover wij weten vraagt geen enkele andere serie zoveel inspanningen van z'n fans als The Sopranos. Tussen seizoen 3 en 4 zat een tijdspanne van maar liefst 18 maanden en op seizoen 5 liet men de fans 15 maanden wachten. Seizoen 6 ging in de States van start begin 2006 waardoor er opnieuw minstens 18 maanden verliep tot de volgende maffia-fix. Als je rekening houdt met het feit dat een doorsneeseizoen slechts 13 afleveringen van elk ongeveer één uur telt, vraag je je wellicht af hoe men het zich bij HBO in het hoofd haalt om dergelijk kijkcijferverlies-risico te lopen? Immers, iedereen weet toch dat de geheugenspanne van de gemiddelde Amerikaanse televisiekijker niet verder reikt dan de gisterenavond uitgezonden episode van Temptation Island?

Opnieuw komen we zo bij één van de sterke punten waarvan deze serie er talloze bezit: Chase en z’n coschrijvers trekken er zich gewoonweg niks van aan dat de wachttijden tussen de seizoenen zo lang zijn omdat elke aflevering gewoonweg 'af' moet zijn. Wil je mee zijn en deze serie ten volle appreciëren, dan ben je verplicht de eerste 4 seizoenen achter de kiezen te hebben, er bestaat geen andere mogelijkheid. Bekeek je de eerste 4 seizoenen en wil je mee zijn met deel 5, dan verplicht je jezelf om de vorige seizoenen op te frissen. Wat je wellicht met veel plezier zal doen.



Nergens anders een serie tegengekomen waarin de acteurs hun personages seizoen na seizoen laten evolueren, een persoonlijke toets geven, 'tunen' als het ware. James Gandolfini staat als Tony Soprano boegbeeld voor dit alles. The Sopranos zonder Gandolfini staat gelijk aan een Godfather zonder Brando. Z'n personage van getormenteerde maffioso en vaderfiguur kan op de sympathie rekenen van elke kijker. Het is de verdienste van Chase, maar eveneens die van Gandolfini, want iedereen weet dat 'Big T' zonder aarzelen iemand het hoekje omhelpt, zijn vrouw beliegt en bedriegt en uiteindelijk een gangster first class is. Maar dit compenseert hij met de eerlijke ontboezemingen bij z'n sexy psychiater Melfi, waardoor we seizoen na seizoen de 'echte', gevoelige Tony achter het maffia-masker leren kennen. Ook z'n vaderliefde is grenzeloos. En wees nu eens eerlijk: het respect dat dit indrukwekkend karakter afdwingt bij z'n onderdanen, de macht die hij bezit en uitstraalt, de vrouwen die hij kan krijgen zonder een echt adonislichaam te bezitten, iedereen zou z'n saaie leventje in één oogwenk omruilen om ook maar eventjes te voelen hoe het is om in Tonys schoenen te staan. En zo komen we bij een ander sterk punt van de serie: det voelt niet meer aan alsof je naar fictie kijkt. Ze is gewoon echt; de aflevering die u net zag speelde zich gisterenavond nog af in de straten van New Jersey!



De afgelopen jaren zagen we veel interessante key-personages komen en gaan. Denk maar aan Big Pussy, Ralphie Cifaretto en Richie Aprile, stuk voor stuk vertolkt door acteurs met klasse die voldoende tijd en mogelijkheden kregen om hun karakters de van diepgang te voorzien alvorens ze 'gewhacked' werden. Dit seizoen is het opnieuw raak met de verschijning van de sublieme Steve Buscemi (die reeds de succesvolle S3-episode Pine Barrens mocht regisseren) als Tony Blundetto, Tonys neef die na 15 jaar opsluiting vrijkomt met slechts één doel voor ogen: het rechte pad te bewandelen als professionele masseur, een kunst die hij in de gevangenis heeft geleerd. Natuurlijk is één vleugje van Big T's levensstijl genoeg om Blundetto opnieuw tot de wondere wereld der misdaad te veroordelen. Blundetto's introductie is één van de rode draden in dit seizoen, maar uiteraard volgen we met evenveel plezier de verhaallijnen omtrent Christopher en Adriana (die laatste nog steeds zwaar gechanteerd door de FBI), Tonys geflipte newagezusje Janice en z'n zoon Anthony Jr. (hoe lang nog totdat hij in z'n vaders voetsporen treedt?). Wees gerust, ook oudgedienden Paulie Walnuts en Silvio Dante, de goedaardige reus Bobby Baccalieri en 'uncle Junior' zijn opnieuw van de partij. Jammer dat er niet voor iedereen evenveel screentime voorzien is. Voor Tonys prachtige dochter Meadow bijv. Zij schuift dit seizoen jammer genoeg een beetje naar de achtergrond. Op het maffaniveau is er dit seizoen heel wat te doen: don Carmine Lupertazzi sterft door ouderdom en laat een machtsstrijd na tussen z'n zoon Little Carmine en de capo van New York: de machtige Johnny Sack. Terwijl Tony (voor niet kenners: de capo van New Jersey) gelooft in een verdeling van de macht, willen de beide andere heren niet wijken voor elkaar. Tony wil daar zo weinig mogelijk mee te maken hebben, maar raakt uiteindelijk toch verstrikt in hun onderlinge strijd die hem uiteindelijk in een uiterst oncomfortabele positie brengt.



BEELD EN GELUID
De traditie van sterk ogende Sopranos-beeldtransfers zet zich ook deze keer door. De serie loopt in hdtv-formaat op de Amerikaanse buis en dat is er aan te zien. Men sleutelde aan de kleuren en dit enkel en alleen om artistieke redenen. Terwijl de tinten overal helder en nadrukkelijk aanwezig zijn, zijn in sommige scènes rood, geel en bruin meer geaccentueerd. Scherpte en contrast zijn beide van hoog niveau en elke scène wordt detailrijk weergegeven. De grijze en zwarte tinten zijn eveneens bevredigend, waardoor dit geheel opnieuw een aangenaam kijkstuk vormt. Op geluidsvlak zijn alle seizoenen ondertussen verkrijgbaar in een 5.1-mix, inclusief dit vijfde deel. Veel verschil met een surroundtrack maakt dat echter niet uit want de nadruk ligt opnieuw op de voorste kanalen. Net zoals de andere seizoenen worden de surrounds in dit seizoen slechts héél sporadisch aangesproken voor achtergrondgeluid of voor muziek. De frontspeakers doen hun werk echter uitstekend, waardoor we een goed gespreid stereobeeld te horen krijgen dat ons zoals steeds meer dan tevreden stemt.



EXTRA'S
Hoe is het mogelijk om zo veel zorg te besteden aan een serie en tegelijkertijd zo weinig  aan de extra’s? Opnieuw slaagt men er bij Warner in om de liefhebbers van Sopranos-bonusmateriaal in de kou te laten staan. We moeten het deze keer stellen met 5 audiocommentaren: in episode All Happy Families door z'n regisseur Rodrigo Garcia, in episode Sentimental Education door z'n regisseur Peter Bogdanovich, in episode In Camelot door acteur Steve Buscemi, in episode Cold Cut door z'n regisseur Mike Figgis  en ten slotte in episode Long Term Parking door actrice Drea de Matteo. Het ene commentaar is al interessanter en levendiger dan het andere, maar een algemeen gevoel van ontgoocheling overheerst jammer genoeg.



CONCLUSIE
Wij dagen de fans uit: bekijk de openingsaflevering van seizoen 5 en probeer de 12 resterende episodes niet binnen de week uit te kijken. Inderdaad, zo goed is deze serie. Voor de toevallige passanten en eventuele geïnteresseerden: haal zo snel mogelijk de eerste Sopranos-box in huis en laat u meevoeren in de wereld van Dons, Capo's, topless Bada-Bing danseressen en Italiaanse streekgerechten. Salute!