In het begin van de jaren veertig heeft Jackson Pollock (Ed Harris) zich in een goedkope flat met atelier in New York geïnstalleerd om er zich aan de schilderkunst te wijden. De strijd om erkenning is hard en meedogenloos en de Midwester met Californische roots zoekt vaak verstrooiing in bier en alcohol. Z’n zwangere vriendin laat hem uiteindelijk in de steek; zij kan niet langer leven met Pollocks drankprobleem, met z’n depressies en driftbuien. Na haar vertrek ontmoet hij Lee Krasner (Marcia Gay Harden), een collega-schilderes die bij hem om de hoek woont en die al een tijdje een oogje op hem heeft. Ze beginnen een relatie en Krasner – die meteen het grote talent van Pollock herkent - zet haar eigen carrière op hold om aan de zijne te kunnen werken. Krasner, zelf een veelbelovend artiest, heeft nl. de contacten in New York die Pollock niét heeft. Ze overtuigt Howard Putzel, kunstkenner en assistent van kunstverzamelaarster en galeriehoudster Peggy Guggenheim om Pollocks werk te komen bekijken. Howard (Bud Cort) is onder de indruk en beveelt Pollock aan voor een tentoonstelling in Guggenheims The Art of This Century Gallery waar sinds 1941 alle groten uit de West-Europese en voornamelijk Franse kunstscène met succes zijn geëxposeerd. Pollock oogst goede kritieken in de New Yorkse pers, maar verkopen doet zijn werk voor geen cent.

 

 

Peggy Guggenheim (Amy Madigan) sluit een deal met Pollock (eigenlijk met Lee Krasner) over een maandelijkse toelage waarvoor zij al zijn niet verkocht werk in haar bezit krijgt. Achteraf een zeer lucratieve zaak in haar voordeel, maar toen, in 1941-42, was haar 150 dollar per maand Pollock en Krasners enige reddingsboei. Om zijn drankprobleem te bestrijden besluit Krasner dat een verhuis naar Long Island een noodzakelijke evolutie is. Peggy Guggenheim leent haar het geld voor de aanschaf van een vervallen buitenhuis aan zee waar Pollock ongestuurd kan werken en waar Krasner als een goede echtgenote en moeder voor hem zorgt. Ondertussen probeert ze zijn doeken opnieuw te laten exposeren in een New Yorkse galerie, maar de doorbraak komt pas op het moment dat Pollock (als gevolg van plaatsgebrek in z’n atelier) zijn doeken op de grond legt en z’n revolutionaire droptechniek – het zgn. action painting - ontwikkelt waarbij hij vloeibare verf via een stokje op het canvas laat druppelen of rechtstreeks vanuit de pot op het doek giet. Z’n manier van schilderen betekent de definitieve breuk met de gangbare conventies en met de tradities van de Europese schilderkunst. Z’n doeken worden helemaal abstract en door niet alleen met z’n hand en pols te schilderen, maar met z’n hele lichaam om ruime bogen over en om de doeken te kunnen maken, wordt beweging een belangrijk onderdeel van het kunstwerk. Z’n critici noemen de voostellingen op zijn doeken gebakken macaroni en meer van dat fraais, maar de kunstwereld is verrast en niet lang nadien prijkt een interview met foto’s van zijn werk in het zeer populaire Life-magazine: Pollock heeft het gemaakt en dat moet zelfs Willem De Kooning die ondertussen een doek aan het MOMA heeft verkocht, toegeven.

 

 

Een nieuwe tentoonstelling wordt een eclatant succes en Pollocks doeken gaan tegen hoge prijzen van de hand. Van de ene op de andere dag is hij een welstellend man. Maar het succes heeft niet het verhoopte effect op Pollock zelf. Het is niet duidelijk wat hij verwachtte van zijn nieuwe status, maar de druk om te presteren eist z’n tol en de schilder raakt opnieuw aan de drank. Clem Greenberg, een vooraanstaand kunstcriticus die zijn werk als eerste in de kijker plaatste, deelt hem mee dat z’n werk niet meer zo sterk is als jaren eerder en dat nieuw en jong talent de fakkel heeft overgenomen. Inmiddels is Peggy Guggenheim getrouwd met de Duitse schilder Max Ernst en Pollock verwijt haar tijdens een bezoek aan zijn verbouwde en ondertussen riante huis op Long Island dat ze nieuwe minnaars boven hem prefereert. Wat Guggenheim niet ontkent; als galeriste en kunstverzamelaar heeft ze uiteraard niet stilgezeten en nieuw talent aan het licht gebracht. Pollock schildert nog nauwelijks en vernieuwen doet hij ook niet echt meer. Volgens Lee Krasner omdat hij vaker dronken is dan sober. Het leidt tot een breuk in hun relatie. Pollock bezoekt elke week zgn. een therapeut, maar eigenlijk heeft hij een geheime relatie met een veel jongere vrouw. Ten slotte besluit Lee Krasner om hem te verlaten en voor langere tijd naar Italië te verhuizen. Pollock is opgelucht want nu heeft hij de handen vrij, maar heel gauw zal blijken dat Lee Krasner een fundamentele rol speelde in zijn artistiek en sociaal leven.

 

 

Acteur en regisseur Ed Harris neemt de rol van Jackson Pollock voor zijn rekening. Hij sleepte het project zo’n 14 jaar mee vooraleer het financieel rond was en de definitieve cast geselecteerd. Een aantal regisseurs werd gepolst naar hun interesse en hun zienswijze, maar uiteindelijk bleek Ed Harris de uitgelezen man om de film ook zelf te regisseren, want inmiddels had ie zo wat alles over Jackson Pollock gelezen en wist hij dus precies wat voor vlees hij in de kuip had. Die keuze is een schot in de roos. Harris stort zich met volle overgave op het personage en net zoals in o.a. Gone Baby Gone (2007), Copying Beethoven (2006) en The Hours (2002) wordt hij gewoon na verloop van tijd het personage dat hij gestalte geeft. In Pollock heeft hij het voordeel van de fysieke gelijkenis met de schilder, maar in bijv. Copying Beethoven was die overeenkomst er niet en toch stond in die film een zeer geloofwaardige Ludwig von Beethoven voor het orkest, groter dan levensgroot en op dezelfde indrukwekkende manier tot leven gebracht. Het geheim zit in de aanpak: niet zo zeer de kunst van Pollock staat centraal in deze film, maar zijn moeilijke persoonlijkheid, zijn buiig karakter, zijn alcoholverslaving die hem mettertijd ten gronde richt en uiteraard zijn drang om uit te groeien tot de belangrijkste Amerikaanse schilder ooit. Het gevolg is een opeenvolging van heftige innerlijke gemoedsbewegingen, vlagen van neerslachtigheid en depressie en conflicten met zijn echtgenote en met zijn broodheren, in dit geval zijn broodvrouw Peggy Guggenheim. Ed Harris weet elke situatie zeer precies aan te pakken zonder dat zijn film een deprimerend eindindruk maakt. Hij toont de toeschouwer ontelbare facetten van Pollocks moeilijke en zwalpende karakter en schetst een kleurrijk en veelzijdig portret van een man die vaak heel apart uit de hoek kon komen. Zo bracht hij de journaliste van Life-Magazine helemaal van haar stuk toen ze hem vroeg hoe hij wist of een schilderij definitief af was. Hoe weet je dat een partijtje seks voorbij is?, was Pollocks gevatte repliek. In de jaren vijftig was dergelijke smalltalk in het conservatieve Amerika niét evident.

 

 

Marcia Gay Harden kreeg terecht de Oscar voor haar rol als schilderes Lee Krasner. Zij is Pollocks muze en toeverlaat, de sterke persoonlijkheid die het gezin overeind houdt en haar echtgenoot ver van slechte vrienden en alcohol. Zij offert haar eigen carrière op om die van Pollock richting te geven en hem naar het succes te leiden en pas na z’n dood maakte ze zelf haar beste en krachtigste schilderwerken. Marcia Gay Harden brengt de rol met heel veel overtuiging en een opmerkelijke spontaneïteit waardoor ze de toeschouwer vanaf de eerste scène van de film op haar hand heeft. Die bevoorrechte plaats zal ze niet meer afgeven, want hoe goed Ed Harris ook uit de hoek komt en het drama van zijn personage ontvouwt, de manier waarop Marcia Gay Harden de innemende, goedlachse, geduldige en getergde Lee Krasner gestalte geeft, het dwingt alle respect af. Amy Madigan (Carnivàle, Grey’s Anatomy) brengt een verrassende en bij momenten humoristische pastiche op het karakter Peggy Guggenheim en op de bizarre wereld van de rich and famous anno 1945.

Het minste wat je van een film als deze kan verwachten is een uitstekende beeldkwaliteit. De subtiele streepjes en lijntjes, maar ook de fragiele kubistische figuurtjes op de andere schilderijen die veelvuldig getoond worden in deze productie, ze eisen als het ware een zeer gave en scherpe weergave zonder edge enhancement en/of andere ongerechtigheden die de kijklust vergallen. Dat heeft men ook bij Columbia Tristar begrepen, want de dvd heeft een zeer stabiel beeld en prachtige natuurlijke kleuren met diepe zwarttonen. Niet één keer trilt het beeld, tenzij in de verre achtergrond, maar het blijft een uitzondering en de werken van Pollock – door een gespecialiseerd team tot in het kleinste detail nageschilderd – zien er fantastisch uit, met heel veel detail, mooi afgelijnde kleuren en zachte tinten waar nodig. Componist Jeff Beal (Rome, 2005-2007) schreef een interessante en bij momenten opvallende soundtrack die perfect de actie onderstreept. Regelmatig komen de achterste kanalen in actie in de dramatische scènes en ook de subwoofer levert goed werk.

Als extra krijgt u een Audiocommentaar van Regisseur Ed Harris, een man die heel veel over Pollock weet en dus ook heel veel interessants over de figuur en zijn karakter te vertellen heeft. Vervolgens een aantal Verwijderde Scènes en een boeiende Making of Pollock, waarin o.a. de financiële en productionele beslommeringen ruim in de verf worden gezet. Het Interview met Ed Harris is meteen de beste extra op deze dvd, gevolgd door de Originele Bioscooptrailer en een aantal Andere Trailers, plus de Filmografieën van cast en crew (tekst).