Die truc deed hij met betrekking tot z’n recente film nog een keer over, want lang voor Nymph()maniac de bioscoopzalen bereikte, hingen er her en der posters met de kopjes van klaarkomende mannen en vrouwen en de meester liet weten dat hij een pornofilm op het getouw had staan. Allemaal lulkoek, uiteraard, maar bovendien onnodig gezeur, want Nymph()maniac is een sterke en overtuigende film, die geen tetterende regisseur behoeft om de kijker te overtuigen. Ja, de seksscènes zijn veelvuldig en expliciet en wie problemen heeft met neukende mannen en vrouwen, close-ups van meisjeskutjes of opstijvende piemels, die kan maar beter wat luchthartigs in huis halen. Nymph()niac is nl. een intellectualistische oefening over en een provocerende oerreis door de menselijke geest en de menselijke seksualiteit én soms is de film beide tegelijk, waarbij Von Trier er niet voor terugdeinst om de fysieke aspecten van seksualiteit en lichamelijkheid op een zeer nadrukkelijke en op een onverbloemde manier te tonen, losgekoppeld van emotioneel engagement en als een puur fysieke, bijna dierlijke activiteit.

Daar is het in het geval van Joe meestentijds om te doen, want zij ziet haar seksverslaving als een uitdaging, als een wapen in de strijd tegen de op liefde gefixeerde samenleving. Liefde is blind, zegt ze tegen Seligman, de bejaarde man die haar op een ochtend in een steegje vindt en haar meeneemt naar z’n huis en thee voor haar zet. Nee, ze is erger, voegt ze eraan toe, ze verstoort iets en ze is waar ik nooit om gevraagd hem. Als ze al meende de oude man te choqueren, dan is Joe evenwel aan het foute adres, want als aseksueel persoon is Seligman alleen op intellectualistische gronden geïnteresseerd in haar verhaal en dus kan hij haar onbevooroordeeld tegemoet treden en zich zonder vooringenomenheid afvragen of Joe een goed of een slecht mens is. Dus vertelt ze hem hoe ze als jonge tiener met een vriendin mannen probeerde te verleiden op de trein met als inzet een zakje chocolade, waarom ze het niet meer dan een keer deed met dezelfde kerel, en hoe ze uiteindelijk viel voor Jérôme, de kerel die haar op haar vijftiende en op haar eigen verzoek ontmaagde, maar die uiteindelijk ook degene zou zijn door wie ze alle appetijt voor seks verloor. In Seligman vindt Joe een dankbare luisteraar en als amateur-vliegvisser herkent hij in haar manier om mannen te verleiden technieken die hijzelf gebruikt tijdens het beoefenen van z’n hobby. Bij elke interruptie waarschuwt Joe haar gesprekspartner dat zijn mening over haar zal veranderen als hij haar hele verhaal kent. Het is een haakje, zoals de vishaken uit het vliegvissen, waarmee Von Trier de kijker uit het verhaal haalt om hem er meteen weer in te lokken met de belofte van nog meer spannende indiscreties uit de mond van z’n hoofdpersonage.

Charlotte Gainsbourg en Stellan Skarsgard zijn in de beide delen van Nymph()omaniac nauwelijks een tiende van de tijd samen te zien in het kleine slecht verlichte slaapkamertje van Seligman (in deel 2 neemt Gainsbourg ook de hoofdrol Joe in de flashbacks voor haar rekening), maar ze bepalen wél de toon en de sfeer van de film en hun vaak filosofische discussies over god, over goed en kwaad en over egoïsme en onbaatzuchtigheid, ze gaan vaak diep en tekenen Joe en Seligman als twee intelligente en interessante figuren waarmee de kijker zich makkelijk kan identificeren ondanks de bizarre omstandigheden en de vaak confronterende vertelsels van Joe. Charlotte Gainsbourg, als de bont en blauw gemepte Joe, speelt één van de sterkste rollen uit haar lange carrière, want als karakteracteur is ze de voorbije 10 jaar nauwelijks aan interessante rollen toegekomen die haar een zeker succes garandeerden.

In de lange reeks flashbacks in deel 1 neemt de jonge Franse actrice Stacy Martin de rol van de nymfomane Joe voor haar rekening en zij maakt meteen een sterke indruk in wat eigenlijk haar debuutfilm is, en uit niets blijkt dat ze met het medium nog maar weinig ervaring heeft. OK, voor naakt- en seksscènes hoef je niet veel acteerervaring te hebben, maar in een aantal kleinere dialoogscènes weert Martin zich uitstekend en presenteert ze zich als een natuurtalent. Haar belangrijkste tegenspeler, Shia LaBeouf, evolueert van jonge motorliefhebber tot potloodzuigend kaderlid op het kantoor van z’n oom en nadat hij in deel 1 plots en onverwacht verdwijnt op het moment dat uitgerekend Joe hem haar liefde wil verklaren, duikt hij in deel 2 weer even onverwacht opnieuw op, waaraan Seligman geen geloof hecht en Joe verwijt de situatie te verzinnen om haar verhaal op te leuken. U herkent LaBeouf uiteraard als Sam Witwicky uit de Transformers-franchise, of misschien als Mutt Williams uit Indiana Jones And The Kingdom Of The Crystal Skull.

In één van de indringendste flashbacks mag Uma Turman haar talent bewijzen en dat doet ze op een zo goed als perfecte manier. Ze speelt Mrs. H, de vrouw van één van Joe’s minnaars, een man die Joe graag kwijt wil en dus zegt ze dat ze het uitmaakt omdat hij z’n vrouw toch nooit voor haar zal verlaten. Een paar uur later staat H. voor haar deur met z’n koffer en z’n kostuums, maar z’n vrouw Mrs. H. en haar drie zoontjes zijn hem gevolgd. De kinderen willen graag de vrouw zien voor wie hij bij hen weggaat, zegt ze tegen een verbouwereerde Joe, en of ze mogen binnenkomen, zodat de jongens ook het bed kunnen zien waarin het overspel wordt bedreven? Mrs. H. zegt het aanvankelijk op rustige en gemoedelijke toon, maar in de loop van het gesprek wordt haar stem harder en uiteindelijk ontstaat er een scène die heel gênant is voor H., maar nog veel pijnlijker voor Joe, en die probeert zich uit de situatie te redden door Mrs. H. duidelijk te maken dat ze helemaal niet van haar man houdt. Uma Turman raast als een wervelwind door het fragment en ze laat de haren op je rug overeind komen, want de dialogen zijn perfect geschreven en de toon zit als gebeiteld.

De tweedeling van de film is een onnatuurlijke ingreep. Je kan je moeilijk voorstellen dat je als toeschouwer de bioscoop uitgaat halfweg dit drama. Het is dan ook een goede zaak dat deze productie als een dubbele dvd wordt uitgebracht. Dat deel 1 sterker zou zijn dan deel 2 is in dat perspectief irrelevant, want beide delen behoren gewoon samen te worden bekeken en als één geheel te worden beoordeeld.