FILM
”Buy more now. Buy... and be happy.”

De toekomst. De mens wordt door de overheid gedomineerd in een ondergrondse wereld zonder een straaltje zonlicht, zonder buitenlucht, zonder venster, zonder liefde... zonder vrijheid. De mens is een arbeider, een consument, zonder naam, wel met een nummer, volgepropt met allerlei drugs om elke mogelijke vorm van emotie en opstandigheid te kop in te drukken. Slaafs volgen ze de regels en worden ze continue door camera’s en bewakers gade geslagen. Een overtreding kan zware gevolgen hebben. Om mogelijk verzet tegen het gezag te onderdrukken wordt religie eveneens aangewend als hulpmiddel om mensen in bedwang te houden. THX 1138 (Robert Duvall) is zo’n arbeider, werkzaam in een gevaarlijke en stresserende assemblagelijn. Hij kampt de laatste tijd echter met emotionele problemen en kan zich nog moeilijk concentreren. Zijn vrouwelijke kamergenoot LUH 3417 (Maggie McOmie) komt eveneens in aanraking met emoties die ze voordien niet gekend heeft vermits ze bepaalde medicatie niet meer slikt. De verdovende medicatie heeft deze gevoelens steeds onderdrukt. Ook THX neemt een aantal pillen niet meer en voert steeds meer een innerlijke strijd. Hij gaat zelfs nog te biecht bij OMM, een digitale biechtstoel met als achtergrond een beeltenis van een Christusfiguur, niet wetende wat hem in feite overkomt. Langzaamaan worstelen ze beiden met angst en ontevredenheid over hun situatie. Maar THX en LUV raken toch verliefd en vallen voor de camera’s in elkaars armen. Het is nu enkel een kwestie van tijd vooraleer de autoriteiten ingrijpen en hun afwijkend gedrag zal beoordelen en afstraffen. THX wordt in hechtenis genomen en ondergebracht bij een aantal andere ‘criminelen’. Samen met de opstandige SEN 5241 (Donald Pleasance) tracht hij te ontsnappen...



”- What’s wrong?
- I need something stronger.
- Take four red capsules. In 10 minutes, take two more.”

Al werd George Lucas’ naam in het verleden al eens smalend als Luca$ geschreven - de man heeft met het succes van Star Wars de commerciële blockbuster in het leven geroepen - twee dingen moeten we hem toch meegeven: hij heeft talent en visie! Twee eigenschappen die al eens durven te ontbreken bij filmmakers. Eind jaren zestig kwam hij tijdens zijn studentenperiode al op de proppen met de gelijknamige kortfilm (eveneens de periode dat Kubrick’s 2001 in roulatie kwam) waarop twee jaren later deze eerste langspeelfilm gebaseerd werd. De film werd bij de release door de studiobonzen niet hoog ingeschat en danig ondergewaardeerd. Niet alleen George Lucas zelf maar ook wij als filmliefhebbers mogen Warner dankbaar zijn dat hij van hen de film mocht restaureren zodoende het op dvd een tweede kans te bezorgen.



Volgens co-scenarist Walter Murch was THX 1138 een poging tot onderzoek naar de gevolgen van een ongebreidelde consumentencultuur die elke band met de organische wereld kwijt is en geheel op zichzelf staand is. De film was voor zijn tijd toch behoorlijk maatschappijkritisch en vooruitstrevend, maar in feite zijn de kritische vragen in de film de dag van vandaag meer toepasbaar dan toen het geval was. De themas die Lucas in de film aanhaalt, zijn bijna 35 jaar na datum actueler dan ooit. De vele computerstemmen in de film laten uitschijnen dat het geluk van de mens (consument) bepaald wordt door de hoeveelheid producten die je koopt. De kooplust van de consument wordt continu aangewakkerd. En zeg nu zelf, klinkt dit je vandaag niet evenzeer bekend in de oren?



THX 1138 is een visueel hoogstandje, de film bevat een aantal knap gefilmde scènes. Lucas wist verduiveld goed wat hij wou en hoe hij de beelden op het scherm wou tonen, zij het aan de hedendaagse normen met een wat trager tempo. De decors zijn kil en afstandelijk wat wordt geaccentueerd door het veelvuldig gebruik van witte vlakken en ruimtes die in de film symbool staan voor het smetteloze, de perfect gecontroleerde wereld waarin alles volgens strikte regels is vastgelegd en niets fout mag gaan. Wanneer THX betrapt wordt op buitensporig gedrag, wordt alles in het werk gesteld om hem opnieuw te ‘genezen’. Een gelijkenis die je trouwens ook in A Clockwork Orange terugvindt. Maar in tegenstelling tot de meeste andere ‘gevangenen’, weet THX de moed bijeen te sprokkelen om toch te ontsnappen en de deur naar de vrijheid op te zoeken, ongeacht of wat hij aantreft, zal aanvaarden of niet.



”- THX: I needed some pinural last night. I feel as if something...
- OMM: Excellent.
- THX: ... odd were happening to me. Something that I can’t understand.
- OMM: Could you be more specific?
- THX: The sedatives. I’m taking etracene, but it doesn’t seem strong enough. I have a hard time concentrating.
- OMM: You are a true believer. Blessings of the state.
- THX: Please forgive me.
- OMM: Blessings of the masses. Let us be thankful we have an occupation to fill. Work hard. Increase production. Prevent accidents. And... be happy.”

BEELD EN GELUID
Het mag een wonder heten dat George Lucas van Warner de toelating gekregen heeft om zowel beeld als geluid voor deze release te kunnen en mogen restaureren. Het kostte meer om de film te restaureren dan om hem destijds te maken. Het is dan ook een geruststelling te mogen vaststellen dat dit geld heel zorgvuldig besteed is geweest.

De film wordt met het originele en anamorfische 2.35:1 beeldformaat op dvd geplaatst en oogt voortreffelijk. Nergens merk je nog een vuiltje of krasje op het beeld en van compressiefouten is nauwelijks sprake. Je merkt wel wat filmgrain, maar dat werkt hoegenaamd niet storend. Het beeld is meer dan voldoende scherp, biedt een uitstekend contrast en zelfs de nieuw toegevoegde digitale scènes vloeien moeiteloos samen met de originele shots. De beeldkwaliteit van deze film mag je gerust zonder blozen naast meer recentere releases leggen. Kortom, onze oude videoband kieperen we zonder aarzelen de prullenmand in!

De originele monogeluidstrack werd jammer genoeg niet opgenomen op deze dvd, maar wel geremasterd naar een Dolby Digital 5.1-track. Ondanks dat dergelijke remixen in weinig gevallen een meerwaarde bieden, kunnen we echter wel stellen dat deze nieuwe track toch behoorlijk goed klinkt. De dialogen blijven wat beperkt en af en toe iets te flets klinken, de soundtrack en geluidseffecten worden wel mooi weergegeven. Vooral tijdens de finale scènes worden de registers - voor zover mogelijk - redelijk goed opengetrokken.



”If you feel you are not properly sedated, call 348-844 immediately. Failure to do so may result in prosecution for criminal drug evasion.”

EXTRA’S
Keerde Warner bij de release van de film dit experimentele project nog gedeeltelijk de rug toe, is men gelukkig voor ons ondertussen bijgedraaid. En het mag gezegd worden, deze dvd-release is netjes verzorgd en biedt allerhande extra’s die de film alle eer aandoen.

Audiocommentaar
Regisseur George Lucas en geluidstechnicus/co-scenarist Walter Murch praten makkelijk een commentaartrack vol. In feite zijn het eerder afzonderlijke interviews die nadien netjes in elkaar gemonteerd werden. Lucas geeft voornamelijk commentaar bij de inhoud en de filosofie van de film, maar ook Murch heeft naast het geluidstechnische aspect eveneens oog voor inhoudelijke zaken vermits hij co-scenarist was.

Theatre of Noise
Een geïsoleerd audiospoor in Dolby Digital 5.1 dat enkel de geluidseffecten bevat die door Walter Murch gecreëerd werden.

Master Sessions with Walter Murch (30 min.)
Wens je meer uitleg omtrent de vele geluidseffecten die in de film gebruikt worden, kan je via de seamless branching-techniek de optie Master Sessions opstarten. De film wordt een aantal maal onderbroken waarbij geluidstechnicus Walter Murch de nodige uitleg geeft over de technieken die hij aangewend heeft om de vele geluidseffecten te creëren. Je kan deze korte videoclips eveneens afzonderlijk bekijken. In het Extra’s menu kies je de optie Master Sessions en vervolgens Index.



A Legacy of Filmmakers: The Early Years of American Zoetrope (63 min.)
Deze documentaire geeft een boeiend overzicht van de totstandkoming van American Zoetrope, een onafhankelijke filmstudio. Een aantal regisseurs had nood aan meer creatieve ruimte en vrijheid om hun projecten te kunnen realiseren. De reeds gevestigde studio’s konden hen deze vrijheden niet helemaal garanderen. Voortrekker bij de oprichting van American Zoetrope was Francis Ford Coppola. Samen met George Lucas en andere studenten van de filmscholen USC en UCLA vormden zij een groep van regisseurs die deze nieuwe onafhankelijke filmstudio uit de grond stampten. Aan de hand van archiefbeelden en vele interviews, met onder meer Coppola en Lucas, krijg je als kijker een interessante kijk op deze ontwikkelingen.

Artifact from the Future: The Making of THX 1138 (31 min.)
Aan de hand van archiefbeelden en recente interviews met cast en crew krijg je een terugblik op de productie van de film, het verloop van de casting, de creatie van de decors, de samenwerking tussen de acteurs, enz..

Electronic Labyrinth THX 1138 4EB (15 min.)
Dit is de studentenfilm van George Lucas uit 1968 waarop de volledige film twee jaar later gebaseerd werd.

Bald (8 min.)
Een production featurette waarin Francis Ford Coppola de jonge George Lucas interviewt over de film THX 1138. Deze featurette toont eveneens beelden achter de schermen waarbij de acteurs worden kaalgeschoren en hoe ze daarop reageren.

Trailers
De originele trailer en vijf re-release trailers.



CONCLUSIE
THX 1138 mag dan niet zo spectaculair zijn naar hedendaagse normen (uitgezonderd van de finale scènes), de film was destijds een gedurfd en maatschappijkritisch project. De dvd-release scoort mooie punten. Dankzij de restauratie van beeld en geluid kunnen we de film in een heel goede kwaliteit bekijken en beluisteren. De knappe extra’s tenslotte maken deze release compleet! Niet te missen!