Regie: Brett Morgen
Met: Don Cobain, Jenny Cobain, Kim Cobain, Courtney Love, Tracey Marander, Krist Novoselic, Wendy O’Connor
Kurt Cobain was een erg actieve kleuter. Al heel vroeg voerde hij toneeltjes op voor z’n familieleden en ging hij tekenen en muziek maken. Z’n vader Don had het er moeilijk mee en toen Kurt 9 was gingen ze ouders uit elkaar. Hij nam het z’n moeder kwalijk en werd opstandig en ten einde raad schoof ze hem af naar z’n vader. Maar ook in het nieuw samengestelde gezin vond de jonge Cobain z’n draai niet en dus kwam hij bij een oom, vervolgens bij z’n grootouders en ten slotte opnieuw bij z’n moeder terecht. Hij kreeg problemen op school, ging weed gebruiken en raakte op het slechte pad. Punkmuziek bracht uiteindelijk een oplossing, want daarin kon hij zich helemaal uitleven. We speelden in mijn kamer en waren in de wolken als er twee vrienden kwamen luisteren, ook al vonden ze het misschien slecht, zegt hij over die periode. Gedurende een zekere tijd trad het kwartet onder de naam Nirvana op in clubs en achterafzaaltjes, maar Kurt Cobains ambitie lag elders: hij wilde succesvol zijn, ook al ontkende hij dat in interviews uit die vroege periode en beweerde hij dat alleen de muziek telde.
In 1989 – twee jaar na de oprichting van de band – verscheen Nirvana’s debuutalbum Bleach dat resulteerde in een Amerikaanse en later een Europese tournee. Toen hij me de demo van het vervolgalbum liet horen, wist ik dat de grote doorbraak op handen was, zegt Kurts moeder Wendy O’Connor, maar ik wist ook dat hij daar niet klaar voor was… Met de single Smells Like Teen Spirit uit het album Nevermind (1991) brak Nirvana internationaal door en groeide in geen tijd uit tot één van de belangrijkste rockformaties in Amerika en Europa. Kurt Cobain, die al sinds vele jaren last had van maagpijn, was ondertussen van weed naar heroïne gesukkeld. Hij ontmoette Courtney Love en trok zich ter gelegenheid van hun huwelijk voor een half jaar terug uit de muziekwereld. De geboorte van hun dochtertje Frances – waarover heel veel is geschreven omdat Courtney Love tijdens haar zwangerschap heroïne was blijven gebruiken – bracht de rockzanger aanvankelijk voldoende afleiding waardoor hij z’n donkere mijmeringen tijdelijk opzij kon zetten, maar tijdens een verblijf in Rome (1994) deed hij een zelfmoordpoging (hij vermoedde terecht dat Love een overspelig avontuurtje op het oog had) en kort nadien werd hij in z’n huis in Seattle dood aangetroffen. Hij werd 27 jaar oud.
Aan de hand van persoonlijke aantekeningen van de artiest, brengt regisseur Brett Morgen het leven van Kurt Cobain in deze meer dan 2 uur durende documentaire in kaart. Hij kreeg de steun van diens dochter Frances en bijgevolg kon hij rekenen op de medewerking van Cobains beide ouders, z’n stiefmoeder, z’n zus én Courtney Love, die hem vrije toegang gaf tot het Cobain-archief en die zich op geen enkel moment met de inhoud van de documentaire heeft bemoeid, wat wellicht een zeldzaam fenomeen is, want we zien het Yoko Ono bijv. niet doen met betrekking tot het leven en werk van John Lennon. Het resultaat is een eerlijke en wellicht zeer waarheidsgetrouwe film waarin informatieve, leuke, grappige en pijnlijke scènes elkaar afwisselen. Ik wil geen negatief beeld van Kurt Cobain ophangen, zegt de regisseur over de documentaire, maar ik heb ook niet geprobeerd om het allemaal veel leuker te maken dan het in werkelijkheid was. Hij doorprikt op die manier uiteraard de heldenstatus en vooral de mythe die in de loop van meer dan 2 decennia om de figuur van Cobain is geweven, en het is wellicht allemaal een beetje ontnuchterend voor Cobain- en Nirvana-fans, maar de getuigenissen en notities bevestigen wel de geruchten en negatieve commentaren die in de loop der jaren over Kurt Cobain en Courtney Love in de Amerikaanse pers zijn verschenen, zij het dat Brett Morgen ze ontdoet van de schandaalsfeer en de sensatiezucht van roddelbladen die alleen maar meer exemplaren aan de man/vrouw willen brengen.
Ik heb mij laten inspireren door de Pink Floyd-film The Wall, zegt de regisseur, waarin gekozen is voor een snelle opeenvolging van allerlei soorten materiaal. En inderdaad, Cobain, Montage Of Heck is een zeer beeldrijke documentaire waarin een beperkte selectie interviews wordt afgewisseld met homevideo’s van de Cobains, concertfragmenten uit de begintijd en uit de latere succesperiode, schetsen en tekeningen van Kurt Cobain waarin via CGI op een ingenieuze manier beweging is gebracht, prachtige animaties van de Nederlandse duizendpoot Hisko Hulsing om de autobiografische teksten van Cobain te illustreren, beeldmateriaal over de Amerikaanse samenleving waarin de tijdsgeest wordt opgeroepen en andere kunstzinnige beeldsequenties om een beeld te schetsen van de artistieke bezigheden en interesses van de muzikant. En uiteraard is er ook handig gebruik gemaakt van de muziek van Nirvana, vanaf de beginperiode op de kamer van Cobain, tot het laatste optreden in Rome. In het Cobain-archief vond de regisseur ook meer dan honderd ouderwetse cassetjes met demo’s, verhaaltjes en geluidseffecten die Cobain in de loop van vele jaren in z’n eentje had opgenomen, en die gebruikt hij als auditieve rode draad in de documentaire. Naar eigen zeggen genoot Brett Morgan het volste vertrouwen van Courtney Love in zake de samenstelling van de film en dat vertrouwen heeft de regisseur niet geschaad.