FILM
Men gaat ervan uit dat 75% van de stomme films in de vlammen zijn opgegaan. Dat heeft niets te maken met één of andere pyromaan die het op dit soort films gemunt had, wel omdat de eerste films gemaakt zijn van cellulosenitraat en dat is een uiterst brandbaar goedje en meteen ook één van de redenen waarom de films van toen in goed gesloten filmblikken werden bewaard. Een zeer jammer feit. Niet alleen voor de filmkunst, maar ook omdat de stomme films een uniek beeld toonden van de tijd van toen. De meeste stomme films zijn opgeslagen en gerestaureerd, en wat niet komt bovendrijven wordt als verloren beschouwd. En toch zijn er uitzonderingen zoals dat in 1978 het geval was in het Canadese stadje Dawson City. Toen bouwvakkers daar aan het graven gingen, ontdekten ze in de grond meer dan vijfhonderd filmrollen die uit de periode 1910-1920 stamden. Er zat werkelijk van alles tussen: speelfilms, bioscoopjournaals of amateurbeelden over de gold rush waar de Canadese stad voor bekend stond.

Er was niemand die wist hoe de films daar beland zijn geraakt, maar de 500 rolletjes spraken filmmaker Bill Morrison enorm aan. De man die zelf een enorm grote passie voor de stomme film heeft, maakte van het gevonden materiaal een soort van compilatie wat Dawson City: Frozen Time werd. Het is echter niet zo maar een collectie van archiefbeelden. Morrison zocht een lijn en vond die ook, een geschiedenis die teruggrijpt naar de dolle (soms trieste) dagen van de gold rush, de opkomst van de cinema als entertainment-business, de dagen van de Grote Depressie en het dagelijks Amerikaanse leven  tout court.  De geschiedenis van Dawson City aan de hand van stomme films die per abuis zijn gevonden. Hoewel je deze twee uur durende rit heel wat vlekken en andere onzuiverheden ziet (veel beeldmateriaal was desastreus toegetakeld) krijg je toch unieke beelden te zien die je anders alleen maar gade kan slaan via één of andere vergeelde foto.

De stomme films worden begeleid door een postrock-achtige muziek en in de beelden kan je de comments van Morrison lezen. Niet altijd even gemakkelijk voor iemand die niet 100% mee is met de Engelse taal, want de informatie wordt vliegensvlug getoond en de regisseur had de beelden misschien beter vaneen groter lettertype voorzien. Maar goed, je komt er toch het één en ander te weten zoals de voorouders van Trump die Dawson City het eerste bordeel van de stad bezorgden. Tja. Door de overvloed van informatie die je te slikken krijgt is Dawson City: Frozen Time geen gemakkelijke rit en de cineast wisselt een lach met een traan af. Je hebt de gebruikelijke grappige, bijna knullige beelden die eigen zijn aan de stomme film, maar je ziet ook beelden die bij ieder mens de nodige walging moeten oproepen. Het beeldmateriaal van de gold rush toont aan dat het geen pretje was en dat duizenden mensen hun leven riskeerden (vaak keerden ze nooit meer terug) om voor een peulenschil goud te delven voor één of andere rijke snoodaard. 

BEELD EN GELUID
Het is moeilijk om de beeldkwaliteit van deze release te beoordelen, simpelweg omdat een groot deel van het gebruikte materiaal net niet volledig vernietigd was. De gevonden filmpjes zijn weliswaar gerestaureerd, maar vaak ontbreken er volledige delen uit het beeld waardoor je massa’s vlekken en witte bollen te zien krijgt. Het heeft niet veel zin om daar over te palaveren: het is dat of niets. Een objectieve 7 op 10 lijkt ons dan ook gepast, en dat geldt ook voor de soundtrack die logischerwijs weinig dialogen bevat, maar ondersteund wordt door post-rockachtige muziek. 

EXTRA'S
Naar goede gewoonte vind je ook bij deze Second Run-release heel wat extra’s terug, waaronder het dikke boekje dat boordevol informatie bevat en meer is dan een herhaling van wat je op het schijfje ziet. Op de disk zelf heb je een interview met de regisseur Bill Morrison die het vooral over zijn passie voor de stomme film heeft en nogmaals geïllustreerd wordt door zijn eigen kortfilm The Letter dat een hommage is aan het genre. Wie zin heeft om sommige van deze opgegraven filmpjes volledig te zien, kan zijn hart ophalen bij de extra’s, want er werden 8 geselecteerd die je van begin tot einde kan bekijken. Ten slotte is er nog Dawson City-Postscript waarin men op tien minuutjes de huidige stand van zaken omtrent de gevonden filmpjes schetst. 

CONCLUSIE
Dawson City: Fozen Time is zonder twijfel uniek in zijn aanpak. Door een hele resem van per abuis gevonden stomme filmpjes schets men op twee uur twintig jaar de ups en downs van een Canadese stad. Geen gemakkelijke rit, wel een zeer aparte!