FILM
Vijf detectives die elk vergezeld zijn van een familielid of een partner, worden door de mysterieuze Lionel Twain (Truman Capote) uitgenodigd voor een diner. Eens de gasten in het landhuis arriveren, worden alle sloten geblokkeerd door de blinde butler Jamessir Bensonmum (Alec Guiness), die later het gezelschap krijgt van de doofstomme kokkin Yetta (Nancy Walker). Twain beweert dat hij de grootste criminoloog ter wereld is, en om dat te bewijzen, daagt hij de gasten uit om de dader van een ​​moord te vinden die om middernacht zal plaatsvinden, en waarbij degene die hem of haar vindt, 1 miljoen dollar krijgt.




Het gaat om de beste detectives ter wereld. Scenarist Neil Simon gebruikte wel pseudoniemen, maar iedereen die ook maar iets afweet over popcultuur, weet over wie het gaat. Inspecteur Sidney Wang (Peter Sellers als een yellowface) is gebaseerd op Charlie Chan wordt vergezeld door zijn geadopteerde Japanse zoon Willie (Richard Narita). Dick en Dora Charleston (David Niven en Maggie Smith) zijn gebaseerd op de personages Nick en Nora Charles uit de Thin Man-filmreeks. Myrna Loy kreeg eerst de rol van Dora Charleston aangeboden (een rol die ze had gespeeld in The Thin Man-franchise), maar ze weigerde het aanbod omdat ze het een belachelijk idee vond, en naar verluidt niet in de kont wilde geknepen worden door David Niven. Milo Perrier (James Coco) is dan weer een parodie op Hercule Poirot van Agatha Christie, die samen naar het landgoed afzakt met zijn Franse chauffeur Marcel Cassette (James Cromwell). Sam Diamond (Peter Falk) moet doorgaan als Sam Spade, het Humphrey Bogart-karakter uit The Maltese Falcon, dat samen met zijn secretaresse Tess Skeffington (Eileen Brennan) naar het huis van Twain is gekomen. Jessica Marbles (Elsa Lanchester) moet Miss Marple voorstellen, die vergezeld is van haar seniele verpleegster Miss Withers (Estelle Winwood).




Het idee van deze spoof werd bedacht door Neil Simon, die een hele tijd de populairste toneelschrijver op Broadway was door stukken als Barefoot In The Park en The Odd Couple. Ondanks de sterrencast en het originele idee was de film niet zo'n groot succes, en is het zelfs zo dat de meeste mensen er nu geen weet van hebben. Een vergeten titel die je zeker niet moet bekijken voor de clue van het verhaal, want die is op zijn zachtst gezegd verschrikkelijk dwaas, maar Murder By Death werkt vooral door de briljante vertolkingen van de filmiconen die hier verzameld zijn, en ook de onderbroekenhumor, ofschoon Simon er niet in slaagt om dit anderhalf uur vol te houden. Dat laatste zal voor sommigen misschien wel een hekel punt zijn, want wellicht anno 2023 niet politiek correct genoeg zoals dat heet (Sellers als geschminkte Japanees die alle woorden fout uitspreekt en de Aziaten ronduit belachelijk maakt) en het feit dat je het moet stellen met grapjes zoals een blinde butler of een deurbel die een gillende vrouw als geluid heeft, wat overigens het geschreeuw is van scream queen Fay Wray uit de King Kong-film uit 1933. Meer dan fout genoeg om de moraalridders op de kast te jagen, maar grappig genoeg voor de fans van Sellers (want hij doet het wel weer!) om de film in huis te halen. Truman Capote is gewoon zichzelf, ook al zag regisseur Robert Moore (die daarna niks meer bekends maakte) dat bij aanvang niet zitten en opteerde voor Orson Welles, maar die zijn agenda zat overvol, waardoor het toch een rol voor de excentrieke schrijver werd.




BEELD EN GELUID
Deze film werd oorspronkelijk uitgebracht op Columbia Pictures, en bij ons weten is de regiogebonden Amerikaanse op Shout! Factory de enige fysieke release op Blu-ray. Ook al zie je heel wat grain gaat om een zeer geslaagde transfer, die perfect de tijdsgeest van de jaren '40 weergeeft en voorzien is van een haarscherpe detaillering. De geluidsband is een Engelstalige DTS-HD MA 2.0 waar je maar weinig spectaculairs moet van verwachten, behalve dat het zeer verzorgd is en Engelse ondertiteling heeft.

EXTRA'S
De bonussectie is maar een mager beestje. Naast een trailer en een audiocommentaar met filmhistoricus Lee Gambin, is er nog het tien minuten durende A Conversation With Neil Simon, wat een oude featurette is van de scenarioschrijver.

CONCLUSIE
Murder By Death is een grappige, ook al zullen velen hem gedateerd vinden, film over een groep detectives (en dan nog de beste ter wereld) die uitgenodigd worden voor een spelletje "wie is de dader?"