FILMS
Aan het firmament van de zevende kunst hebben weinig duo’s zo stralend gefonkeld als Michael Powell en Emeric Pressburger. Samen zijn de excentrieke Britse regisseur en de zachtaardige Hongaarse schrijver verantwoordelijk voor enkele van de meest innovatieve, pakkende en wonderlijke films van de jaren veertig en vijftig. Met hun mix van visuele pracht, subtiele humor en eerlijke emotie wonnen Powell en Pressburger niet enkel de harten van een Europa dat door oorlog verscheurd werd, maar ook van cinefielen vroeger en nu. Wellicht hun grootste fan in niemand minder dan Martin Scorsese, die niets dan lof over heeft voor het duo. En na het bekijken van de negen prenten in deze dvd-box, moet je hem wel gelijk geven. Niet elk van de negen scheert even hoge toppen, maar zelfs in de mindere werkjes schemeren scènes of ideeën door van grootse klasse en innovatie. Er zitten prachtige, moedige ontdekkingen in de box - A Canterbury Tale - technische meesterwerkjes - The Battle of the River Plate - en enkele absolute toppers uit de filmgeschiedenis - A Matter of Life and Death, The Red Shoes en The Life and Death of Colonel Blimp. Afwezig in deze dvd-collectie blijven o.a. One of Our Aircraft is Missing, Black Narcissus en Tales of Hoffman, hoewel die laatste twee werden toegevoegd aan een update van de boxset die eind 2006 op de markt verscheen.



49th Parallel
De film kiest meteen intrigerende maar voor die tijd controversiële protagonisten. 49th Parallel volgt immers de pogingen van een Duitse U-boot crew om zich een weg door Canada te banen, richting de 49ste lengtegraad die de grens vormt tussen Canada en de toen nog neutrale Verenigde Staten. Op hun route komen ze in contact met eskimo’s, Franstalige avonturiers, leden van een Christelijke sekte en een Britse kunstliefhebber. De ontmoetingen hebben grote spanningen tot gevolg, zowel tussen de Canadezen en de Duitsers als tussen de U-boot crewleden zelf. Maar ook de autoriteiten, die de Duitsers steeds dichter op de hielen zitten, jagen de spanning de hoogte in.



The Life and Death of Colonel Blimp
In eerste instantie lijkt de film niet meer dan een luchtig tussendoortje, met een zwierig ballet van motorfietsen, goedgehumeurde soldaten en de enthousiaste raid op een Turks badhuis. Daar overvalt een jonge rekruut een humeurige zestiger met walrussnor en bolle buik, Clive Candy, alias de titulaire kolonel. Na een misplaatste belediging schiet Candy echter in een colère, waarna de prent ons veertig jaar terug in de tijd transporteert, naar 1902, toen de kolonel nog een ranke twintiger met libido op overschot was. Hij bevindt zich in Berlijn om een opruiend artikel over hem te wreken en belandt zo in een geciviliseerd zwaardduel met Theo Kretschmar-Shuldorff, een Duitse militair. De twee worden haast meteen de beste vrienden. Zelfs als de bloedmooie Edith een wig tussen hen lijkt te drijven, vertoont hun vriendschap niet de minste barst.



A Canterbury Tale
Een uur lang lijkt het alsof A Canterbury Tale de eerste glorieuze mislukking uit de gezamenlijke carrière van Michael Powell en Emeric Pressburger zal worden. De personages ogen vaag en oninteressant, een plot is nagenoeg onbestaande en naar het doel van de film heb je het raden. De makers schijnen vooral de charme van het Engelse platteland in beeld te willen brengen, niets meer en niets minder. Maar rond de zestigste minuut gebeurt de omslag. Een bootje spelende kinderen vaart over de rivier en neemt een Amerikaanse militair mee op sleeptouw. Een mysterie wordt langzaam ontrafeld. De protagonisten groeien naar elkaar toe en hun motieven borrelen naar de oppervlakte. Ineens groeit bij de kijker het besef dat de film meer te bieden heeft dan mooie landschappen of typische Engelsheid. Het daarop volgende uur brengt vervolgens de boodschap – de moraal zo je wil – steeds scherper in focus, tot je na het rollen van de eindgeneriek achterblijft met een warm en voldaan gevoel. A Canterbury Tale, een van de meest subtiele producties ooit gemaakt, nestelt je dan ook onverwacht in je hoofd. En in je hart.



I Know Where I’m Going
Voor de plot halen Powell en Pressburger de mosterd in Amerika, waar soortgelijke cinemaverhalen als sinds halverwege de jaren dertig grote sier maakten: meisje staat op het punt geld te trouwen, meisje geraakt niet op huwelijk door samenloop van omstandigheden, meisje wordt verliefd op jongen met wie ze die samenloop doorspartelt. Het meisje in kwestie is Joan Webster, een 25-jarige jonge vrouw die precies weet wat ze wil in het leven. Trouwen met de oudere, maar stinkend rijke, Robert Billinger, die woont op het eiland Killoran voor de Schotse kust, staat momenteel bovenaan haar verlanglijstje. Een zware storm maakt de oversteek per boot echter onmogelijk, zodat Joan noodgedwongen in het nabijgelegen Mull moet overnachten. Daar ontmoet ze marineofficier Torquill McNeill, een jongeman die ook weet wat hij wil, maar daarvoor hartsgeluk niet wil opofferen. Joan negeert echter koppig haar groeiende liefde voor Torquill en wil zelfs in noodweer de oversteek naar Killoran wagen.



A Matter of Life and Death
A Matter of Life and Death verliest geen tijd met exposities, maar gooit de kijker meteen in de actie. We zitten in de laatste week van de oorlog in Europa, maar de vijandelijkheden houden aan. In een brandend vliegtuig, met een dode makker op zijn schoot en zonder parachute in de buurt, meldt squadronleider Peter Carter zijn situatie aan radio-officier June. Hij weet dat de dood niet veraf meer is, maar voelt zich gesterkt door de zoete, meelevende stem van June. Peter springt parachuteloos uit het vliegtuig, maar overleeft de val en ontmoet niet veel later de radio-officier. De twee worden prompt verliefd. Maar ze beseffen niet dat hun geluk wel eens van zeer korte duur kon zijn. De Hemel komt namelijk een zieltje tekort die dag: Peter had zijn val nooit mogen overleven. En Hierboven zijn ze vastbesloten die administratieve fout recht te zetten.



The Red Shoes
De prent laat ons snel kennismaken met drie protagonisten, wiens levens onlosmakelijk met elkaar verbonden zullen worden de komende twee uren. Boris Lermontov is de eigenaar van een succesvol dansgezelschap, waarvan hij de touwtjes stevig in handen houdt. Als blijkt dat de componist van zijn laatste voorstelling ganse fragmenten uit het werk van een jonge student heeft ‘ontleend’, geeft hij de jongen een kans als dirigent. Julian Craster grijpt ze met beide handen en bouwt razendsnel een goede reputatie op. Hij wordt ook verliefd op de nieuwste ontdekking van Lermontov, de danseres Victoria Page, een gracieuze jongedame voor wie ballet de wereld betekent en schrijft een nieuwe voorstelling voor haar: The Red Shoes. Victoria’s carrière neemt vervolgens een bliksemstart, maar in het gezelschap broeien spanningen. Lermontov ziet immers met lede ogen aan hoe zijn verliefde ster de passie voor de dans moet delen met een passie voor Julian. Hij verplicht haar een verscheurende keuze te maken.



The Battle of the River Plate
The Battle of the River Plate vindt plaats in de eerste maanden van de Tweede Wereldoorlog, na de invasie van Polen, maar voordat Hitler zijn aanval inzette op West-Europa. Een Duits slagschip, de Graf Speer, bevaart de zeven wereldzeeën en brengt met een mix van durf, intelligentie en tactiek vele Britse schepen tot zinken. Wanneer het schip echter drie Britse oorlogsbodem tegelijk confronteert, komt de hoogmoed van de Duitse officieren voor de val. Gehavend weet de Graf Speer nog net de Uruguayaanse hoofdstad Montevideo te bereiken, aan de wijde monding van de Rio de la Plata. Internationaal recht beperkt echter de tijd die de bemanning heeft om het schip op te lappen in een neutraal land. De Britse vloot positioneert zich inmiddels in groten getale aan de monding van de rivier. Een tactisch spelletje begint, waarbij Duitse en Britse diplomaten een goede uitgangspositie trachten te bekomen. Duizenden Uruguayanen verzamelen zich ondertussen op de kades, in de hoop een nakende zeeslag te kunnen zien.



Ill Met By Moonlight
De plot werd ontleend aan het waargebeurde wedervaren van een Britse officier op Kreta tijdens de Tweede Wereldoorlog, majoor Patrick Fermor, alias Philidem. Zijn opdracht is om met de hulp van verzetsstrijders op het eiland de Duitse commandant Kreipe te ontvoeren en hem op de boot naar een krijgsgevangenenkamp in Cairo te zetten. Het is een gewaagde actie omdat op Kreta een groot garnizoen Duitsers gelegerd is, die alles in het werk zullen stellen om hun hegemonie veilig te stellen. Nadat de ontvoering gelukt is, reizen Philidem en zijn vrienden bij nacht en ontij door de bergen, trekkend van herdershut naar herdershut, in de hoop ongemerkt de kust te bereiken, waar een geallieerd schip hen opwacht. De externe gevaren waaraan de verzetslieden zich blootstellen zijn groot, maar de grootste dreiging bevindt zich misschien in hun eigen rangen, aangezien de welbespraakte commandant Kreipe zich allesbehalve een meewerkende gevangene toont.



They’re A Weird Mob
Pressburger baseerde zich voor zijn scenario op een boek van John O’Grady, dat het verhaal vertelt van een naïeve Italiaanse immigrant in Australië. Nino Culotta, zo heet de spaghettivreter, werd naar Down Under gelokt door een familielid dat bij aankomst met de noorderzon verdwenen blijkt. De beloofde job, als sportredacteur bij een magazine, ziet Nino wegens een faillissement ook door zijn vingers glippen. En een slaapplaats heeft hij evenmin. Hij laat zich echter niet uit het lood slaan door al deze tegenslagen. Nino gaat als bouwvakker aan de slag, leert Australische vrienden kennen en tracht de specifieke taal van het continent – zeg maar G’day Mate voor gevorderden – te doorgronden. Vastbesloten van Australië zijn nieuwe thuis te maken, ontbreekt er voor Nino slechts één element om volledig te integreren: een goed lief. Hij opent de jacht.

BEELD EN GELUID
De audiovisuele presentatie varieert van film tot film. Zo zien The Life and Death of Colonel Blimp en The Battle of the River Plate er prima uit, maar is de transfer van A Canterbury Tale ondermaats. De soundtrack bestaat uit monosporen die dynamiek missen maar goed verstaanbaar blijven. Voor gedetailleerdere opmerkingen over beeld en geluid, verwijs ik graag naar de individuele besprekingen.

EXTRA'S
De boxset bulkt helaas niet van het bonusmateriaal. Enkel de belangrijkste films krijgen een handvol extra's, de kleinere films moeten het stellen met een trailer, wat biografieën of helemaal niets.

CONCLUSIE
Deze collectie films van het vermaarde cineastenduo Michael Powell en Emeric Pressburger is een must voor iedere cinefiel. De boxset bevat een aantal klassiekers van de zevende kunst en ook de resterende prenten zijn zestig jaar na hun conceptie nog meer dan het bekijken waard. Ook al is de audiovisuele presentatie niet altijd top en moet je de dvd's niet voor de extra's in huis halen, toch mag de Powell and Pressburger Collection niet in je verzameling ontbreken.