FILM
Als slager Holger zijn uitsnijders Bjarne (Nokolai Lie Kaas) en Svend (Mads Mikkelsen) voor de zoveelste keer de les leest en ze vertelt welke grote nietsnutten ze wel zijn, is voor Svend de maat vol. Hij wil z'n eigen zaak. Via een makelaar koopt hij een leegstaande slagerij verderop in het dorp, laat vijfduizend flyers drukken, versiert het uitstalraam, maakt hapjes en huurt een muziekbandje. Wat er precies mis is, is voor iedereen onduidelijk, ook voor zijn vennoot Bjarne die quasi ongeïnteresseerd z'n krant leest op een hoekje van de toonbank, maar op het openingsfeest van hun kersverse slagerij verschijnt geen mens. Het is een ramp, maar niet voor Svend. Die meent dat het allemaal in orde komt. De zaak ziet er prima en netjes uit en het vlees is van de beste kwaliteit. Alleen in de vriescel moet het licht nog hersteld worden.



's Avonds bij het sluiten van de zaak vergeet Svend – altijd zenuwachtig en zweterig – de elektricien in de vriescel. De volgende ochtend is de arme man dood. Svend raakt in paniek. Het wordt er niet beter op wanneer Holger (Ole Thestrup), zijn ex-werkgever, binnenwipt om te informeren naar de klandizie en of de zaak goed draait? Het water staat Svend meteen op het voorhoofd. Je zweet, zegt de dikke slager meesmuilend en een beetje overbodig. Vervolgens bestelt hij een grote portie kipfilets, want die heeft hij zelf niet in huis voor het feestje van zijn Rotary Club vanavond. Sven sterft een beetje. Hij heeft geen kip in huis… De dag nadien staat er een lange rij klanten voor de deur van de slagerij: zijn kipdipjes zijn het nieuws van de dag.

Waarom hangt de elektricien aan een vleeshaak en waar is z'n rechterbeen?, vraagt Bjarne benauwd als ie in de vriescel staat. We zouden het ongeluk toch aangeven bij de politie? Svend krijgt de zweetdruppels op het voorhoofd: Holger had kip nodig, zegt hij met geveinsde overtuiging. Het ziet Bjarne zwart voor de ogen en moet even slikken. Zo kunnen we geen aangifte meer doen!, zegt hij met trillende stem. Doe hem in de hakselaar, stelt Svend voor terwijl hij z'n ogen op de marinade gericht houdt. Het is het begin van een successtory, met elke dag een lange rij tevreden klanten voor de toonbank. Svend fleurt op, hij is gelukkig want de klanten zijn vriendelijk en dankbaar, iets wat hij tot dan toe nooit heeft mogen ervaren. Voor Bjarne liggen de kaarten anders: hij is gesloten en teruggetrokken, rookt wiet aan de lopende band en is op zoek naar het nodige geld voor zijn deel van de investering: een miljoen Deens Kroon. Die wil hij in handen krijgen via zijn tweelingbroer Eigil (Nikolaj Lie Kaas) die al zeven jaar in coma ligt, hersendood, en die nog een erfenis van een miljoen Dk te goed heeft, geld dat aan Bjarne toekomt als hij zijn broer laat inslapen.

The Green Butchers is een verhaal over één van onze grootste en meest afschrikwekkende taboes: kannibalisme of het eten van mensenvlees. Het is een onderwerp dat vooral liefhebbers van horrorfilms zal aantrekken, maar vergis u niet: net zoals in zijn debuutfilm Flickering Lights (2000) gaat het hier om pure verpakking, want Anders Thomas Jensen heeft veel meer in zijn mars en is totaal niet geïnteresseerd in goedkope b-films. Hij flirt wel graag met genres en stijlen en strijkt graag tegen de haren in, maar uiteindelijk is het hem om de karakters van zijn personages te doen, om hun eigenaardigheden en kleine, soms zielige, maar vaak ook grappige afwijkingen. Dat is precies waar het Jansen in The Green Butchers om te doen is en het resultaat is precies op maat: Svend met z'n diepgewortelde minderwaardigheidscomplex wil zich voortdurend bewijzen waarbij hij bij de minste tegenslag gaat transpireren en agressief wordt; Bjarne, eeuwig in rouw wegens de dood van zijn vrouw na een auto-ongeluk veroorzaakt door zijn tweelingbroer Eigil. Die kan maar beter dood zijn, komt financieel ook goed uit, maar de poppen gaan aan het dansen als Eigil tot ieders verbazing uit zijn diepe slaap ontwaakt op het moment dat de beademingsmachine wordt weggenomen. Jensen laat beide mannen een vrij hoge en ongewone toon aanslaan. Hun dialogen zweven tussen hilariteit en nihilisme, ze zijn soms nonsensicaal en vervolgens absurd, maar het werkt, want Jensen heeft er het handje van weg om onwaarschijnlijk bizarre situaties acceptabel te maken. Daarbij gaat hij visueel voorzichtig te werk en overdrijft nooit wat de kannibalistische aspecten van de productie betreft: het blijft altijd binnen redelijke grenzen zodat ook gevoelige toeschouwers kunnen blijven kijken.



Anders Thomas Jensen werkt graag met acteurs die hij kent. In deze film is dat niet anders. Mads Mikkelsen en Nikolaj Lee Kaas herkennen we als resp. de schietgrage gangster en de halfzachte huilebalk uit zijn debuutfilm, maar in The Green Butcher zijn ze allebei in een haast onherkenbare vermomming en een onverwachte rol gestopt: Mikkelsen als het halfzachte en aarzelende karakter en zijn collega Kaas als de treurende macho. Ole Thestrup, de boswachter Alfred uit Flickering Lights is een perfecte meesterslager met een fijne neus voor vlees, ook mensenvlees. Nieuwkomer Line Kruse, als Bjarne’s vriendinnetje Astrid, is zowat het enige normale personage in deze film. Zij is ontwapenend en vooral heel normaal tussen al die opgefokte mannen. Jensen maakt evenwel geen misbruik van haar personage, maar zorgt voor een doelmatige dosering waardoor de aandacht nooit wordt afgeleid van Svend en Bjarne wier karakteruitdieping hij geen moment uit het oog verliest. Het drama van de beide slachters is uiteindelijk de combinatie van een ongelukkige jeugd en een mislukt leven, en hun kipdipjes van mensenvlees zijn een puur toeval, een jammere vergissing, een verschoonbaar misverstand.

BEELD EN GELUID
De scènes in de vriescel zijn donker en blauwachtig. De rest van het slagersinterieur heeft een iets lichtere toets, maar het blijft altijd een beetje schrikaanjagend. De opnamen in het ziekenhuis en de nachtbeelden op straat, rond de metalen kooi met de kippen, ademen eenzelfde sfeer, met altijd een zekere dreiging op de achtergrond. Op datzelfde stramien filmt Jensen de gevel van de slagerij, meestal met bewegende camera, en hij toont de lege en verlaten straat en dan plots de rij wachtenden vanuit de lucht, pal boven het trottoir; en de werkmannen die een uithangbord ophangen: eigenlijk staan ze maar op een klein trapje, maar vanuit Sveds gezichtspunt lijkt het alsof ze veel hoger staan, terwijl hij ze in werkelijkheid kan aanraken. Het procédé creëert een bewuste afstand tussen de personages, een vervreemding en een leegheid die de algemene sfeer van onbehaaglijkheid ondersteunt. De originele master staat in een anamorfische 2.35.1-versie. Om onverklaarbare reden is die verhouding teruggebracht naar een 1.85:1-formaat dat het zoveel beter doet op een 16/9-tvscherm. Maar er wordt op die manier uiteraard links een rechts een flink stuk beeldinformatie weggeknipt. Een jammer ingreep die quoteringspunten kost. Voor de rest is de kwaliteit van de transfer in orde: mooie kleuren, zij het soms wat té lang van het sombere metaalblauwe soort en vooral ook veel donkere tinten in het eerste halfuur, maar de detaillering en het contrast zijn voldoende zonder storende ongerechtigheden. Het geluid is op z’n best in de 5.1-versie met een acceptabel surroundeffect.



EXTRA'S
Making of The Green Butchers is een interessante documentaire waarin een geslaagde poging wordt gedaan om meer randinformatie te geven, al moet gezegd dat de beide hoofdacteurs niet echt heel spraakzaam zijn en de bal liever naar de regisseur doorspelen. Wat vooral opvalt is hun initiële reserve ten opzicht van de verhaallijn en de moeilijkheid om serieus te blijven tijdens het debiteren van de zeer aparte dialogen. In Meat Is Murder (Make-up Special) ligt de nadruk op het lange zoekproces naar een perfecte vermomming voor Sved en het resultaat mag er zijn: hij ziet er perfect onappetijtelijk uit. Veel aandacht ook voor de rubberen menselijke onderdelen én de haast perfecte kopie van het hoofd van Nikolaja Lie Kaas, die zowel de rol van Bjarne als van gekke broertje Eigil voor zijn rekening neemt. Tot slot staat ook nog de Originele Bioscooptrailer op de disc.

CONCLUSIE
The Green Butchers van de Deen Anders Thomas Jensen gaat over een slagerij waar mensenvlees wordt verkocht als kipfilets of zoals hoofdpersonage Sved het zegt: kipdipjes. Het hele dorp is er weg van en de nieuwe zaak wordt een succes. Het lijkt allemaal heel griezelig, maar Jensen pakt het veel minder griezelig aan dan het op het eerste gezicht lijkt en serveert u een heerlijke marinade van indrukwekkende en beklijvende personages die zo hun redenen hebben om voor even door het lint te gaan. Ze krijgen van Jensen overigens voldoende argumenten aangereikt om het allemaal een beetje geloofwaardig en acceptabel te maken, want hoe zeer u aanvankelijk ook schrikt, gaandeweg leert ook u er beslist een beetje mee leven.