BOTHERSOME MAN, THE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2008-05-28
FILM
Andreas (Trond Fausa Aurvaag) staat een beetje verdwaasd en schijnbaar ongelukkig op het perron van een metrostation. Achter zijn rug tegen de muur staat een stelletjes de hele tijd smakkend te tongzoenen en dat werkt hem op de zenuwen. Wanneer het geluid van het metrostel dichterbij komt doet hij een stap vooruit, aarzelt en gooit zich op de rails. Het beeld wordt even zwart en dan zien we Andreas in een bus ergens op een lege vlakte in Noorwegen of IJsland: geen begroeiing, alleen hoge bergketens in de verte, een lange rij hoogspanningskabels en een vervallen benzinestation met een spandoek waarop
welkom staat. De bus stopt, de chauffeur kijkt in de richting van Andreas: eindstation.
Is die welkom voor mij?, vraagt hij aan de baas van het tankstation die hem in zijn auto meeneemt naar de stad en hem voor zijn appartement afzet. Een beetje ongelovig wandelt Andreas door de onbekende flat: hoe is ie híer in godsnaam terechtgekomen? De dag nadien gaat hij naar het kantoor waarvan hij het adres heeft gekregen. Een zekere Havard (Johannes Joner) spreekt hem aan en geeft een rondleiding. Hij is toevallig de directeur, groet de nieuwkomer vriendelijk maar formeel; de
collega's op de gang beperken zich tot een kort en afwezig
hallo! Andreas wordt de boekhouder van het bedrijf en hij krijgt z'n eigen kantoor. Een envelop met z'n eerste salaris ligt klaar,
voorlopig, tot je bankrekening in orde is, zegt Havard met een brede glimlach.
Andreas kijkt voorzichtig om zich heen als om zichzelf ervan te overtuigen dat dit niet een of andere droom is, geen flauwe grap of een ontvoering door marsmannetjes. In de dagen die volgen komen de dromen die hij altijd heeft gekoesterd één voor één uit: de collega’s laten hem tot hun kringetje toe en hij ontmoet Anne Britt (Petronella Barker), een binnenhuisarchitecte bij wie hij intrekt. De relatie is goed, zij het een beetje koel en mechanisch, net zoals de seks en de hele sfeer in huis en op kantoor. Beeldt Andreas het zich in of heeft het eten inderdaad nauwelijks smaak? Is het bier in de pub aangelengd zodat hij niet dronken kan worden en de dode man op straat die uit een hoog venster was gesprongen, was dat uit eenzaamheid? Als hij in de toiletruimte van de pub Hugo (Per Schaaning) ontmoet, een lallende veertiger die zijn ongenoegen uit over de saaiheid van de wereld, meent Andreas een verwante ziel te herkennen. Dat er echt wel iets aan de hand is merkt Andreas nadat z'n wijsvinger is afgerukt door de papiersnijmachine op het bedrijf: hij zit helemaal onder het bloed, gaat van z'n stokje en wordt naar huis gebracht, verwijdert voorzichtig het bebloede verband in de badkamer en merkt tot z'n verbazing dat er zelfs geen schrammetje op z'n vinger zit...
The Bothersome Man met als ondertitel
No(r)way of Life is een claustrofobische, beetje sciencefictionachtige film over een moderne en koele samenleving die zich blijkbaar in een gelijktijdige dimensie afspeelt. Het hoofdpersonage Andreas pleegt zelfmoord en wordt kort nadien binnengevoerd in een heel nieuwe wereld waarvan hij het bestaan niet vermoedde. Pas na een tijdje dringt het tot hem door dat één en ander niet klopt en dus gaat hij op zoek naar antwoorden. Hij stapt in z’n auto en rijdt naar het benzinestationnetje in de vlakte en merkt dat er opnieuw een spandoek hangt met daarop het woord
welkom. Dezelfde autobus levert een nieuwkomer af die door dezelfde pompbediende naar de stad wordt gebracht. Omdat hij wil weten waar de bus eigenlijk vandaan komt, rijdt Andreas ze achterna. Op de stoffige weg verliest hij het voertuig uit het oog en wanneer hij uitstapt om aan de hand van de bandensporen de richting te bepalen, stelt hij vast dat ze plots ophouden in het mulle zand. Van de autobus is geen spoor. Regisseur Jens Lien vertelt het verhaal zonder overbodige uitleg en met een minimum aan dialogen. De toeschouwer merkt zelf wel hoe inhoudloos, ontwijkend en naast de kwestie de onderlinge relaties zijn en als gids stelt Lien hem hoofdpersonage Andreas ter beschikking die al meteen wanneer hij in het begin van de film uit de bus stapt met een zekere argwaan de omgeving en de gespeelde vertrouwelijkheid van de man van het pompstation tegemoet treedt. Het lege en bedreigende landschap, de zakelijk en onpersoonlijk ingericht flat en het koele en cleane hi tech-kantoor, ze roepen een sfeer op van vervreemding en nauwelijks verholen desinteresse. Andreas schrikt van de geveinsde vriendelijkheid van de collega’s, de oppervlakkige gesprekken over designmeubelen en de kleur van een bankstel en vooral van Anne Britts doodkalme reactie wanneer hij haar vertelt dat ie verliefd is op een andere vrouw.
Ga je weg?, vraagt ze, en dan:
da's een probleem, want zaterdagavond hebben we bezoek. Kan je tot na zaterdag blijven?
Jens Lien levert een film af waarin de personages de absurde one liners als parels aan elkaar rijgen.
The Bothersome Man is een gitzwarte komedie waarin hij onze moderne maatschappij op de korrel neemt, een samenleving waarin men emotie en gevoeligheid vaak als een handicap afschildert of in elk geval als schadelijk voor de efficiency en de goede gang van zaken. Liens materiaal heeft surrealistische connotaties en het is niet gespeend van absurdisme en cynisme. In Trond Fausa Aurvaag (als Andreas) heeft hij de geknipte acteur gevonden om het perfecte gevoel en de perfecte sfeer op te roepen. Bovendien deinst de regisseur er niet voor terug om een aantal keer flink door de bocht te gaan met harde scènes die de gevoelloosheid en de desinteresse van de hedendaagse westerse samenleving voor menselijk leed moeten illustreren. Zijn aanpak is confronterend en overdreven, maar net in de heftigheid houdt hij de toeschouwer een spiegel voor over de stand van zaken in onze moderne wereld die steeds meer opschuift in de richting van een technocratische model waar geen plaats is voor menselijke gevoelens en onvolkomenheden.
Jammer genoeg houdt Jens Lien de mysterieuze spanning en de uiterst koele en cleane stijl niet tot op het einde vol. Op het moment dat Andreas - tegen het einde van de film - in de kelderflat van Hugo binnendringt, stapt de regisseur af van zijn afstandelijke cameravoering en zijn statische montagestijl die
The Bothersome Man een heel lange tijd een zeer aparte look en sfeer geven. De scheur in Hugo’s muur brengt niet de spetterende oplossing waarvoor Jens Lien de toeschouwer warm heeft gemaakt. Dit soort films staat of valt met het finale verrassingseffect waarmee de maker z'n verhaal binnen de gesitueerde context naar een zinvolle en geloofwaardige slotscène kan leiden, eentje die de kijker voldoende aanknopingspunten biedt om zelf conclusies te trekken of het verhaal zelf af te maken. Daar slaagt Jens Lien tot twee keer toe niet in, niet wat betreft datgene wat er zich achter Hugo’s keldermuur afspeelt en nog veel minder wat Andreas uiteindelijke bestemming aangaat. De toeschouwer wordt met andere woorden aan z'n lot overgelaten en de slotscène van
The Bothersome Man is dan ook een beetje een anticlimax.
BEELD EN GELUID
Beige, grijs en blauw zijn de dominerende tinten in een film die vooral mensonvriendelijkheid en koele zakelijkheid moet uitstralen. Gebruikmakend van een aangepaste architectuur, van gestileerde figuren die perfect in het pak zitten en van lege hi tech-interieurs, bereikt de regisseur het pepaste effect. De transfer is netjes zonder ongerechtigheden, zonder storende technische onregelmatigheden en met een goed zwartniveau en voldoende detail. De geluidsband staat jammer genoeg alleen in 2.0, terwijl deze film beslist zijn voordeel had kunnen doen met een 5.1-effect in de vervreemdende en claustrofobische scènes.
EXTRA'S
Als extra krijgt u de
Originele Bioscooptrailer en een aantal
Andere Trailers uit het Filmfreak-aanbod.
CONCLUSIE
The Bothersome Man archiveert u best naast
Green Butchers en
Adam's Apples van Anders Thomas Jensen en
How To Get Rid Of The Others van Anders Ronnow Klarlund, allebei Denen die grossieren in absurdistische films met een cynisch randje.
The Bothersome Man van debutant Jens Lien tapt uit hetzelfde vaatje, zij het dat zijn film heel sterk begint, maar die spanning geen anderhalf uur kan volhouden. Over het slot van de film had scenarist Per Scheiner beter nog een nachtje geslapen, want er zijn beslist betere oplossingen mogelijk dan degene die hij nu heeft verzonnen. Voor de rest is
The Bothersome Man heel lang sterk, spannend en vooral geheimzinnig, met uitstekende acteerprestaties.