INHOUD
Naar jaarlijkse gewoonte brengt de vzw Fonk rond de periode van het Leuvens Kortflmfestival een dvd uit met de beste Vlaamse korte films van een jaar eerder. De voorbije edities viel vooral op hoe de professionalisering van de prenten werd doorgezet, maar dat de makers minder en minder te vertellen hadden. Uit de selectie van de beste Vlaamse kortfilms van 2010 kunnen we een andere conclusie trekken. Het professionalisme gaat er ogenschijnlijk iets op achteruit (misschien een gevolg van de verlaagde subsidies door het Vlaams Audiovisueel Fonds), maar wat de verhalen betreft, zit er weer wat meer schwung in. Nu ja, bij de meeste kortfilms van deze selectie dan toch...

Opvallend is vooral de drang naar nostalgie die zich in veel van de films manifesteert. Met name in het eerste trio kan je niet naast de weemoed naar de jaren zeventig, tachtig en negentig kijken. Ook Paroles en Alles voor de Show hadden een kwarteeuw eerder gedraaid kunnen zijn. Het is toch een beetje bizar dat het jonge Vlaamse filmtalent nu al de nostalgische toer opgaat. Je verwacht toch eerder tegen de schenen schoppende cinema van jong geweld dan in sepia gedrenkte melodrama's met foute humor. Bovendien krijg je onwillekeurig het gevoel dat de pseudo-autobiografische inhoud van verschillende kortfilms niet zo oprecht is. Je voelt de drang naar een wereld waarin de cineasten hoopten geleefd te hebben in een niet zo ver verleden, maar omdat de details zo vaag blijven, kan je niet anders dan concluderen dat eerder de nostalgische herinnering aan een oude tv-show, film of BV-anekdote aan de basis ligt.

De enige film die op dat vlak wél authentiek overkomt is Land Of The Heroes. Het verhaal van een broer en een zus in het Irak van Saddam Hoessein bevat wrange humor, maar vooral heel herkenbaar gedrag van kinderen. Ook op technisch vlak springt deze film eruit met zijn perfect gekozen kadrages, uitstekende acteerprestaties en uitgewassen kleurenpalet. Als er een 'best in show' aan te duiden valt op Selected Shorts 13, dan is het wel deze film. Hoewel ook Mouse for Sale aardig in de buurt komt. Deze prent heeft een minder originele invalshoek en schiet zichzelf bijna in de voet met een cliché-einde maar ze laat je wel met het warmste gevoel vanbinnen achter.

Daarmee belanden we meteen bij een ander opvallend kenmerk van het merendeel van de films. Zelfs in de nostalgie-oefeningen voeren sarcasme en cynisme de boventoon. 27 en Injury Time zijn zelfs ronduit nihilistisch te noemen. Is het landelijke filmische talent een nieuwe generatie X, die weinig vreugde ziet in de toekomst? Of is het een gevolg van beïnvloeding door de cinema van het nieuwe millennium, die zowel in Hollywood-blockbusters als in Europese arthousehits steeds donkerder lijkt te worden? Dat valt moeilijk te zeggen, maar we kunnen hoe dan ook besluiten dat er toch weer wat nieuw talent ontdekt wordt op deze dvd. Ook al zit er dan geen enkele diamant bij die het polijstingsproces al ondergaan heeft.

KORTFILMS
Badpakje 46
Regie: Wannes Destoop
In dit veel gelauwerde filmpje volgen we de 12-jarige Chantal, een volslank meisje voor wie zwemmen meer is dan zomaar een hobby. Maar als ze een nieuw badpak nodig heeft, is er onvoldoende geld voor de even broodnodige nieuwe zwembril. Dankzij de steun van haar stiefvader weet Chantal toch de nodige franken bijeen te krijgen. Maar of dat ook het pesten vanwege onder meer haar broer zal laten ophouden? Het hoofdpersonage wordt uitstekend vertolkt door Janis Vercaempst, de regie van Destoop is oerdegelijk en de muziek van Amatorski springt positief in het oog. Maar een einde dat er geen is, doet toch de vraag rijzen of de cineast eigenlijk wel iets te vertellen had.

Het Bijzondere Leven Van Rocky De Vlaeminck
Regie: Kevin Meul
De zacht vertelstem van Josse De Pauw loodst je door de eerste achttien levensjaren van het personage uit de titel. Al van jonge leeftijd heeft Rocky door dat iemand van wie hij onvoorwaardelijk houdt, binnen de kortste keren de dood vindt. Na enkele fatale ongelukken sluit de jongen zich daarom emotioneel af van de nog resterende gezinsleden. Dit originele uitgangspunt houdt de kijker gedurende grote delen van de film geamuseerd bezig, hoewel de vertelstem op den duur gaat vervelen. Ik onthield echter vooral een leuke running joke met de kofferbak van een kleine auto en de goed gevonden climax. Geen absolute topper, maar toch leuk tijdverdrijf.

Dansen Met Travolta
Regie: Lenny Van Wesemael
John Travolta komt eind jaren zeventig naar Vlaanderen om een danswedstrijd te jureren. Een serveerster in een nostalgisch café wil haar kans wagen, ook al moet ze daarvoor haar vrijpostige ex als danspartner vragen. De vraag is of ze aan zijn arrogante charmes zal kunnen weerstaan. Alle goodwill die de film, dankzij een degelijke regie en goede acteerprestaties, in de eerste helft opbouwt, verdwijnt als sneeuw voor de zon in de laatste tien minuten. Nooit kan je immers de uiteindelijke beslissing van de protagoniste begrijpen, waardoor je eerder van een feelbadslot dan van een feelgoedeinde kan spreken. Ook het anachronisme van Lady Linns muziek is een storende factor.

St James Infirmery
Regie: Leni Huyghe
De plot van deze absurdistische (maar daarom niet noodzakelijk humoristische) prent uit de doeken doen, is niet eenvoudig. Het enige wat duideiijk is, is dat er een louche psycholoog in rondloopt die vier mensen met een obsessie met de dood een wedergeboorte wil laten beleven door ze in een doodskist te stoppen. Sfeervol is de film zonder meer, maar daarmee is al het positieve zowat gezegd. De plot gaat nergens heen, de visuals zijn vaak niet meer dan half uitgewerkte ideeën en de acteurs lijken even verloren te lopen in het verhaal als de kijker. Het zoveelste bewijs dat zwarte humor niet voor iedereen weggelegd is.

Misschien Later
Regie: Moon Blaisse
De film volgt een eclectische groep mensen die allemaal een of andere vom van existentiële crisis doormaken, van een oudere man die zijn GPS niet aan de praat krijgt tot een vrouw die de strijd tegen kanker aan het verliezen is. De rode draad in deze kaleidoscoop zijn de onvrede over het eigen leven en de nood om te ontsnappen uit de  grauwe alledaagsheid. Als dat hoogdravend klinkt, dan heb je gelijk: de cineast maakt geen pointe, maar serveert een erg zwaar op de maag liggende zedenles vol intellectualistische, amper onderbouwde platitudes. Het feit dat de cast uit het kruim van het Vlaamse en Nederlandse acteursgilde bestaat (Bram Van de Vlucht, Els Dottermans, Chris Lomme, Nelly Frijda,...) komt de pompositeit niet ten goede.

27
Regie: Nicolas Daenens
27 is een gevaarlijke leeftijd. Met die woorden begint deze kortfilm enigszins ironisch, want de komende tien minuten zien we vooral hoe het hoofdpersonage, dat het net heeft uitgemaakt met zijn lief, stereotiepe voorbijgangers op de Brusselse Nieuwstraat kruist: de muzikant, de Greenpeace-activiste, de bedelaar. Niet alleen de ongewone manier waarmee de protagonist hen toespreekt is ongeloofwaardig, ook het feit dat Titus De Vooght in de vet Gents accent spreekt en louter Nederlandstaligen tegenkomt, is amper realistisch. Je kan je dan ook nooit van de indruk ontdoen dat Nicolas Daenens vooral toewerkt naar de onverwachte wending op het einde van de prent. Helaas voor hem werkt die ook niet optimaal.

Now/Here
Regie: David Williamson
Dertiger Wim keert na de dood van zijn moeder terug naar België om, samen met enkele oude vrienden, haar as te verstrooien. Veel meer gebeurt er niet in Now/Here, een film die grossiert in dialogen zoals je die enkel in films aantreft en in beelden die haast monochroom blauw zijn. Wat de cineast precies wil bereiken is nooit duidelijk, maar de ontheemding waar de titel naar hint, komt er nooit uit.

Land Of The Heroes
Regie: Sahim Omar Kalifa
Dileer en zijn zusje Zienee wonen samen met hun moeder in de Iraakse bergen ten tijde van de Iraaks-Iraanse oorlog van de jaren tachtig. Wanneer hun sadistische neefje op bezoek komt, besluiten ze hem een koekje van eigen deeg te geven door hem in een kist op te sluiten. Het is overduidelijk dat de filmmaker parallellen wil trekken tussen de indoctrinatie van het regime van Saddam Hoessein en de handelswijze van de kinderen, maar hoewel de film een zekere poëtische ondertoon bevat, komt die boodschap niet volledig over. Wel opmerkelijk zijn de acteerprestaties van de jongeren en de permanent aanwezige galgenhumor.

Paroles
Regie: Gilles Coulier
Wie van minimalistische muziek en dito dialogen houdt, vindt vast en zeker zijn gading in Paroles. Wie daar niet van houdt loopt echter de kans zich stevig te ergeren aan het verhaal van twee broers, waarvan één travestiet, die in contact willen komen met een oude bekende. Sfeer, daar wil de cineast overduidelijk voor gaan, maar hij denkt helaas dat die voldoende is om een kortfilm van bijna een half uur aan op te hangen. Bovendien stralen de beelden een misplaatste nostagie uit naar de vroege jaren tachtig met zijn kitscherige haarstijlen en wansmakelijke kledij.

Marie
Regie: Jozefien Scheepers
Marie tracht zich over een relatiebreuk heen te zetten, maar slaagt daar niet goed in. Ze stort zich in het nachtleven en maakt zichzelf wijs dat ze verliefd is op een nieuwe vlam, maar binnenin blijft de leegte knagen. Een opbeurend verhaal kan je deze kortfilm dus allerminst noemen, temeer daar hoofdrolspeelster Charlotte Vandermeersch in haar acteerspel perfect een geknakte ziel vertolkt. Als een greep uit het leven van iemand die we zouden kunnen kennen, is de prent redelijk geslaagd. Cineaste Jozefien Scheepers heeft zeker een oog voor het tragikomische. Maar beklijven doet het allemaal niet.

Injury Time
Regie: Robin Pront
Waneer een van hen na een uitmatch in Wallonië in elkaar wordt geslagen, zoeken zijn vrienden-hooligans vergelding. Vermoedelijk is Antwerp niet blij met deze film, want de drie hoofdrolspelers worden neergezet als op geweld beluste psychopaten, vooral dan het personage van Matthias Schoenaerts. Bovendien doet de stijl wel heel erg denken aan de 'nouvelle violence' uit het midden van de jaren negentig. Hopeloos voorbijgestreefd dus!

Alles Voor De Show
Regie: Maarten Verhulst
Achter de schermen van een slechte talentenshow woedt er een koude oorlog tussen twee performers. Wanneer de gouden microfoon van een van hen gestolen wordt, ontaardt de vete in een strijd met open vizier. Origineel kan je deze kortfilm allerminst noemen (en goed nog minder), maar op de een of andere manier slaat het kitscherige overacten wel aan als je bereid bent mee te stappen in het kinderachtige verhaaltje. Veel potten breekt de film kortom niet, maar wie een bloedhekel heeft aan Peter van de Veire zal ongetwijfeld breed glimlachen bij de cynische climax.

Memee
Regie: Evelyn Verschoore
De animatiestijl lijkt geïnspireerd door de Oostblokfilms van de jaren vijftig en zestig en zal dus niet iedereen bekoren, terwijl het verhaal (over de 91ste verjaardag van een bomma in een rusthuis) ook niet zoveel om het lijf heeft. Dus waarom blijf je toch gefascineerd kijken naar wat de cineaste hier op het scherm tovert? Zijn het het felle kleuren die ze gebruikt? Of is het de herkenbaarheid van de personages? Feit is dat je jezelf erop betrapt meer van Memee te genieten dan zou mogen. Dat de prent de beste pointe heeft van alle kortfilms uit de selectie is de kers op de taart.

Mouse For Sale
Regie: Wouter Bongaerts
Een muis met flaporen tracht tevergeefs bezoekers van de dierenwinkel te overtuigen hem te kopen. Uit dat simpele gegeven puurt Wouter Bongaerts een leuke kortfilm, die weliswaar bijzonder goed heeft gekeken naar de designs van Ratatouille. Gelukkig leerde de cineast ook van Pixar dat een hart in de vertelling minstens zo belangrijk is als een plot, waardoor je meteen meeleeft met de expressieve hoofdrolspeler. De jazzy muziek tovert ook een glimlach om je lippen en doet je zelfs het wel erg voorspelbare einde vergeven.

BEELD EN GELUID
Kwaliteit van beeld en geluid verschillen van film tot film, maar over het algemeen kan je toch zeggen dat de prints niet van een optimaal niveau zijn. Scherpte en contrast vormen meer dan eens een probleem en ook de kleurenweergave kon beter. Erger nog zijn de wijze waarop aliasing en compessieartefacten soms wel erg nadrukkelijk zichtbaar zijn. De soundtrack bestaat uit een stereospoor dat diepgang mist in nagenoeg alle prenten.

EXTRA'S
Zoals we inmiddels gewend zijn, zijn de enige extra's korte Digitale Infofiches bij iedere kortfilm.

CONCLUSIE
Selected Shorts 13 is kwalitatief een lichte verbetering ten opzichte van de voorbije jaargangen, maar echte uitschieters zitten er ook niet tussen de 14 kortfilms. Beeld en geluid halen helaas geen al te hoog niveau en ook een bonussectie die naam waardig is er niet.