:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> PINA BAUSCH - LE SACRE DU PRINTEMPS
PINA BAUSCH - LE SACRE DU PRINTEMPS
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2013-10-20
DANS
Op het hoogtepunt van het Fauvisme wordt in Parijs Le Sacre du Printemps van Igor Stravinsky opgevoerd in samenwerking met de Ballets Russes van Sergej Diaghilev. Het muziekstuk – schrijver Jean Cocteau noemde het in zijn memoires een symfonisch meesterwerk van wilde treurigheid – is geïnspireerd op de schilderkunst van Les Fauves (‘de Wilden’) en Stravinsky was vooral bekend met het werk van Paul Gauguin, maar tijdens het transponeren van beeld naar muziek groeide het zachte decoratieve element van diens doeken uit tot een kolos waarin het geluid van boerderijen en wijdse akkers weerklinkt, van hijgend vee en melodieën uit vervlogen Russische tijden, van diepe aardse trillingen en volksrijmen uit de oertijd, aldus Jean Cocteau. Sergej Diaghilev selecteerde Stravinsky’s Le Sacre du Printemps voor de openingsceremonie van een nieuw en prestigieus theater in de Avenue Montaigne, met voor die hoge gelegenheid uiteraard de crème de la crème van de Parijse adel en burgerij in de pluchen fauteuils. Maar al kort na het inzetten van de eerste tonen van het muziekstuk was er sprake van rumoer en tumult in de zaal en niet veel later werd er boe geroepen en konden de dansers het orkest nog nauwelijks horen waardoor Diaghilev zich verplicht zag om in de koulissen het tempo met z’n voet aan te geven. Gravin de Pourtalès stond verbouwereerd naar het schouwspel te kijken vanuit haar loge. Ze flapperde zenuwachtig met haar waaier en had niet in de gaten dat haar diadeem scheefgezakt was. Dit is de eerste keer in zestig jaar, bracht ze naar lucht happend uit, dat iemand het waagt om mij voor schut te zetten, waarmee Stravinsky’s Le Sacre du Printemps uitgroeide tot een schandaal. Wat als een werkenlange zegetocht was voorspeld, eindigde als een drama: na zes voorstellingen voerde het theater de productie definitief af.

 
 

Toen Pina Bausch in 1975 Le Sacre du Printemps op het repertoire van het Wuppertaler Tanztheater zette was er een probleem: van het scenario van Diaghilevs dansproductie bestond niet één compleet exemplaar meer. Bausch zag zich m.a.w. verplicht om zelf een eigen choreografie uit te werken. De Australische Jo Ann Endicott, in die periode één van Pina Bausch’s belangrijkste medewerkers in Wuppertal, vertelt in haar memoires hoe haar chef de danspartij van de uitverkorene wekenlang in het geheim in haar kantoortje oefende en hoe zij als jonge danseres na de eerste doorloop van de dansproductie huilend de toneelvloer verliet uit pure emotie. Ondertussen hebben choreografen zoals Sacha Waltz en D’Akram Khan hun eigen versies van Le Sacre uitgewerkt en wegens het ontbreken van de oerversie van Diaghilev is Stravinsky’s muziekwerk in z’n balletvorm uitgegroeid tot een boom met vele takken.

 

Le Sacre du Printemps in de versie van Pina Bausch wordt net zoals Café Müller nog regelmatig op het repertoire genomen door het Tanztheater Wuppertal. In de versie die u op deze dvd ziet danst Malou Airaudo de partij van de uitverkorene. Le Sacre is een dansstuk dat gedomineerd wordt door het ritme, dat de actie voortstuwt en ze vorm geeft. Solo- en groepspartijen wisselen elkaar in een snel tempo af en werken in de richting van het hoogtepunt: de dood van de uitverkorene. Vrouwen krijgen een hoofdrol in Bausch’s versie en de actie concentreert zich rondom een rode sjaal die vruchtbaarheid en seksualiteit symboliseert. In de Diaghilev-versie van Le Sacre du Printemps kreeg de viering van de nieuwe lente een centrale plaats met het offer als sluitstuk, waardoor de toon volgens getuigen uit die tijd bij wijlen luchtig en feestelijk was. Pina Bausch gooit het over een totaal andere boeg en plaatst het uitkiezen van een kandidate centraal en vervolgens het offeren van de uitverkorene. Bijgevolg is de sfeer eerder gespannen en bij momenten zelfs een beetje grimmig met een zekere apocalyptische dreiging op de achtergrond. Bij Bausch oogt Le Sacre als en Grieks drama en die vorm en sfeer wordt nooit losgelaten.

 

 

De opname uit 1975 is met één camera gedraaid en dat is wegens de grootte van de dansgroep niet evident, maar door telkens te kiezen voor de belangrijkste scènes uit elk onderdeel van het dansstuk, wordt een gevoel van onvolledigheid vermeden. Van close-ups is in deze versie geen sprake, maar dat belet niet dat de spanning vaak van de gezichten van de dansers is af te lezen. Kenners van het Tanztheatergezelschap herkennen beslist Dominique Mercy, Lutz Förster en Meryl Tankard in de vrouwendansgroep.

 
BEELD EN GELUID
Het beeld staat in een 1.33:1-versie en dat is een beetje jammer, want tijdens de uitvoering van Le Sacre du Printemps staan er heel veel dansers op het podium, maar anno 1975 was breedbeeld voor televisie nog onbekend (de schermen hadden ook een 4.3-verhouding). De ZDF-versie is goed bewaard, want van storingen is geen sprake en de kleuren ogen natuurlijk en solide.

De muziek staat in stereo, maar de geluidsband is voldoende krachtig om alle schakeringen van Stravinsky’s compositie tot hun recht te laten komen. De uitvoering van het Cleveland Orchestra, gedirigeerd door Pierre Boulez, is overigens van topniveau.

 

 
EXTRA’S
Het 94 pagina’s tellende boekje bevat hoofdzakelijk zwart-witfoto’s uit de voorstelling en uittreksels uit de memoires van Jo Ann Endicott en Jean Cocteau die aanwezig was op de première van Les Ballets Russes in Parijs in 1913. Ter afsluiting zijn de technische gegevens van de dvd vermeld.
 
CONCLUSIE
Liefhebbers van het werk van de Duitse choreografe Pina Bausch kunnen haar versie van Le Sacre du Printemps nu op eigen tempo ontdekken en opnieuw bekijken, want uitgeverij L’Arche in Parijs brengt de ZDF-opname van de uitvoering van 1978 op dvd uit ter gelegenheid van de 25ste verjaardag van de première in het Wuppertaler operahuis. Het gaat om een technisch zeer acceptabele uitgave met het Cleveland Orchestra en Pierre Boulez in de orkestbak.



cover



Studio: L'Arche Editeur

Regie: Pit Weyrich
Met: Tanztheater Wuppertal, Malou Airaudo

Film:
9/10

Extra's:
5/10

Geluid:
8/10

Beeld:
8,5/10


Regio:
2

Genre:
Ballet/Dans

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
1978

Leeftijd:
AL

Speelduur:
37 min.

Type DVD:
SS-SL

Barcode:
9782851817747


Beeldformaat:
1.33:1 PAL

Geluid:
Dolby Surround 2.0

Ondertitels:
geen
Extra's:
• Boekje met 94 pagina’s

Andere recente releases van deze maatschappij