FILM
Barbet Schroeder is een Zwitserse cineast die zijn filmloopbaan als producer van Eric Rohmer-films begon. Ofschoon hij bij het grote filmpubliek pas in de jaren 90 bekend zou raken met Hollywoodfilms als Single White Female of het door Francis Ford Coppola geproduceerde Barfly, was hij reeds vanaf het begin van zijn carrière een gangmaker in de cultwereld. Zijn eerste films More en La Vallée hebben namelijk een soundtrack die door Pink Floyd is gecomponeerd, waardoor Schroeder meteen bij cultfans een wit voetje kon halen. Nadien volgde Maîtresse, een film die in 1976 wegens zijn zeer expliciete scènes heel wat stof deed opwaaien. In Amerika werd de vertoning ervan zelfs regelrecht verboden. Ook in Engeland duurde het een tijdje vooraleer deze film over sadomasochisme in theaterzalen mocht worden vertoond.

Het is moeilijk om te zeggen welke film de eerste was die dit onderwerp aankaartte. Kenners houden het op Sadiserotica (1967) van Jess Franco. Anderen verkiezen dan weer Salo Or The 120 Days Of Sodom van Pasolini uit 1975, maar een heleboel filmkenners houden het op Maîtresse. De reden daarvoor is zeer simpel, het is de eerste film waarin de protagonisten vrijwillig aan de perverse spelletjes meedoen, bij Pasolini waren het gewoon slachtoffers die werden uitgeleverd aan een bende sadisten.

Vrijwillig of niet, toch kon niet iedereen met deze film lachen. Het wordt nooit met zo veel woorden verteld, maar we gaan ervan uit dat de jonge Olivier (Gerard Depardieu) net uit de gevangenis is ontslagen. Samen met een vriend probeert hij in de straten van Parijs huis aan huis kunstboeken te verkopen. Olivier geeft geen zier om schilderkunst, wel is het een ideaal smoesje om de woningen van goedgelovigen te inspecteren om er nadien in te breken. Op een dag denkt Olivier de kraak van zijn leven in een leegstaand huis te slaan, maar botst op flatbewoonster Arianne (Bulle Ogier): een prostituee die is gespecialiseerd in sm-technieken. Olivier begrijpt deze interesses niet, maar wordt wel op slag verliefd op de blondine.

Het is zeer moeilijk om deze film die pas in 1980 mocht worden vertoond te categoriseren. Eigenlijk is het niet meer dan een bizar liefdesverhaal. Schroeder veroordeelt de spelletjes niet. Dat doet ook het personage Olivier niet, hij begrijpt het alleen niet. Arianne neemt hem wel mee naar haar klanten en laat haar geliefde deelnemen aan hun vreemde voorstellen, maar hij doet dat alleen om zijn geliefde te behagen.

Anno 2014 zullen er wellicht nog mensen rondlopen die vinden dat zo’n films niet mogen worden gemaakt, maar zoiets is natuurlijk pure larie. Schroeder heeft altijd personages gezocht die met zichzelf in strijd zijn, zelfs in zijn Hollywoodhit Single White Female met Bridget Fonda was dat het geval. Bij het draaien van Maîtresse ging de cineast zelfs te rade bij Monique Von Cleef, een vrouw die alles weet over sadomasochisme. En als je je afvraagt waarom zo veel acteurs steeds gemaskerd zijn, dan is dat omdat Barbet Schroeder echte amateurs i.p.v. acteurs gebruikte.

Het is uit cinematografisch oogpunt zonde om deze film louter als een schandaalfilmpje of als een verboden vrucht uit de jaren 70 te bekijken. De fotografie van Nestor Almendros, Jean-Claude Rivière en Dominique Lerigoleur is excellent. Op dat moment was Schroeder ook een cineast die volop in bloei was, ook al zou Hollywood later zijn talent volledig verneuken. Ook Gerard Depardieu schittert. Het was één van zijn eerste rollen en hij had destijds het ideale smoelwerk om dat soort rollen te vertolken. Uiteraard mag je ook Bulle Ogier niet vergeten, een uitmuntende actrice die vreemd genoeg alleen maar bij het arthousepubliek geliefd was.

BEELD EN GELUID
Onlangs hadden we op de redactie een leuke discussie. Biedt Blu-ray nu een meerwaarde of niet? Of nog beter gesteld: zal de Blu-ray ooit de dvd verdringen? Wat mij betreft is het antwoord ja indien alle maatschappijen de weg van bijv. BFI (British Film Institute) volgen. Deze release komt in een handige combopack zodat je de film ook kan bekijken als je op reis bent. Alhoewel, in de auto een film over sadomasochisme bekijken? Nu ja, alle gekheid op een stokje, we kunnen bevestigen dat deze transfer tot in de puntjes is gerestaureerd. De kleuren zijn wel wat gesatureerd, desalniettemin verbluffend. De geluidsband is Frans mono, maar dankzij de knappe restauratie hoor je niet het geringste geruis. Kortom, dit zijn Blu-rays zoals we ze willen!

EXTRA'S
Normaal rekenen we boekjes niet mee als we het over extra materiaal hebben, toch moeten we vermelden dat deze uitgave een prachtig boekje van zo'n 30 pagina’s bevat waarin je de volledige geschiedenis over deze cultklassieker kan lezen. Op het schijfje zelf vind je de documentaire Domestic Masochism terug waarin Dr. Patricia MacCormack het over sadomasochisme in de filmgeschiedenis heeft. Craig Lapper vertelt dan weer met welke censuurproblemen deze prent had af te rekenen, gelukkig is er in 2014 een ongecensureerde versie.

CONCLUSIE
Maîtresse is zeker geen film voor mietjes. De film bevat een paar expliciete scènes die sommige kijkers zullen doen kokhalzen. Desalniettemin is deze cultklassieker een aanrader van het allerhoogste niveau voor wie over een sterke maag beschikt en dol is op originele (en goede!) arthouse.