:: BESPREKINGEN ::
DVDInfo.be >> Bespreking >> ELSER
ELSER
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2016-07-05
FILM
Uit niets was af te leiden dat accordeonspeler en vrouwengek Georg Elser op z’n 36ste een aanslag zou plegen op Adolf Hitler in een lokaal in München, een incident waarbij 8 mensen om het leven komen, maar waarbij de Führer ongedeerd blijft omdat hij 13 minuten eerder dan voorzien de bierhal heeft verlaten. Hitler was vaak het doelwit van een aanslag, maar het lot was hem telkens goed gezind, alsof de voorzienigheid voor een keer niet zo voorzienig was met betrekking tot de duivelse plannen van de nazileider. Eerder toevallig wordt Georg Elser opgepakt tijdens een nachtelijke controle en overgeleverd aan de Kripo (Kriminalipolizei) van Arthur Nebe (Burghart Klaussner, Hotel Adlon, 2013; Diplomatie, 2014): tussen zijn bezittingen zit een krantenartikeltje over Hitlers bezoek aan de bierhal in München en een ingewikkelde technische tekening. Aan de binnenkant van de revers van z’n jas zit een button van de verboden Communistische partij…

 

Het verband met de aanslag wordt uiteraard meteen gelegd en dus trekt hij de aandacht van de Gestapo en gaat SS-Gruppenführer Heinrich Müller (Johann von Bülow, Berlin 36, 2009; Im Labyrinth des Schweigens, 2014) zich op bevel van Hitler met de zaak bemoeien. Die wil een volledige bekentenis en de namen van handlangers en opdrachtgevers. Aanvankelijk  besluit Elser om te zwijgen, maar als zijn vriendinnetje Elsa wordt opgepakt en naar de gevangenis gebracht, besluit hij om alles op te biechten. Niemand hoeft te boeten voor zijn eenmansactie. Maar dat hij het allemaal alleen heeft gedaan, dat gelooft men niet en vanuit Berlijn komen instructies om hem tot een complete bekentenis te dwingen. Georg wordt regelmatig gefolterd, het licht in z’n cel blijft dag en nacht branden, contact met de buitenwereld is onmogelijk. Om te bewijzen dat hij het dynamiet en de ontstekers zelf heeft gestolen en het tijdsmechanisme zelf heeft gemaakt, tekent Georg het allemaal netjes uit voor de specialist ter zake, maar daar is het de nazi’s ondertussen niet meer om te doen. Zij willen bewijzen dat het om een groots opgezette actie ging van de tegenstanders van het regime. De topman van de SS blijft erin geloven, z’n goede naam staat op het spel, de chef van de veiligheidsdienst is geneigd om de uitleg van Georg Elser te accepteren, te meer omdat hij ook onder invloed van drugs bij z’n eerdere verklaring is gebleven…
 

 

Elser is het biografische portret van een man die het systeem verachtte en bereid was om daarvoor met z’n eigen leven te betalen. Dat hij niet altijd zo radicaal en politiek correct was toont regisseur Oliver Hirschbiegel in de flashbacks: hij hield van feestjes en mooie meisjes en hij zag er geen graten in om het met getrouwde vrouwen aan te leggen. Maar als dronken nazi-aanhangers de sfeer in z’n geboorteplaats verpesten, z’n beste vriend wegens communistische sympathieën naar een concentratiekamp en later naar een werkkamp sturen en de joden in het dorp het leven zuur maken, raakt Georg Elser ervan overtuigd dat Hitler een halt moet worden toegeroepen. Vandaar naar het maken van een bom is dan niet meer dan een heel kleine stap.
 

 

Historisch een belangrijke figuur dus die in Duitsland té lang is doodgezwegen. Erkenning kwam er pas na de publicatie van zijn biografie door Hellmut G. Haasis in 1999. Ondertussen is er ook een tweejaarlijkse prijs die zijn naam draagt (voor moedig gedrag) en sinds 2011 staat er in Berlijn een 17 meter hoog standbeeld van Georg Elser. In Elser doet regisseur Oliver Hirschbiegel het relaas over zijn gevangneming, over de ondervragingen en de folteringen en gebruikt hij flashbacks om de kijker kennis te laten maken met de jonge belager van de Führer. Het ziet er allemaal prima uit en het zal u niet verbazen dat de scènes in de gevangenis indrukwekkend zijn en het hart van de film vormen. De flashbacks zijn nodig om het hoofdpersonage te situeren en de omstandigheden uit te leggen, maar Hirschbiegel smeert ze uit over de hele film (in plaats van ze te beperken tot de eerste helft), waardoor er sprake is van versnippering en nauwelijks sprake van spanning. Dat is jammer, want voor de rest is dit een degelijke film met prachtige beelden, uitstekende personages en goed gekozen situaties. De film bevat alle elementen om een waardige opvolger te worden voor Hirtschbiegels zeer succesvolle Der Untergang (2004), maar de kriskrasse montage is jammer genoeg een handicap.
 

 

Als gevolg van de versnippering is de typering van het hoofdpersonage problematisch. De jonge en oudere George Elser verschillen te veel om tot een geïntegreerde karakterschets te komen. De prestatie van Christian Friedels (Das Weisse Band, 2009) kan je bezwaarlijk slecht of ondermaats noemen, en vooral in de folterscènes maakt hij indruk, maar het gaat een beetje verloren tussen de rest. Verrassend genoeg hebben Burghart Klaussner (Kripo-chef Arthur Nebe) en Johann von Bülow (SS-Gruppenführer Heinrich Müller) daar nauwelijks last van. De karakterisering van hun personage is optimaal en vooral Burghart Klaussner imponeert in elke scène.

Gezien het tijdsgewricht is Elser uiteraard een kostuumdrama. De binnenopnamen zijn hoofdzakelijk in Berlijn gedraaid, voor de landelijke opnamen is de crew uitgeweken naar een openluchtmuseum in Baden-Württemberg en naar dorpjes in Beieren en Zuid-Tirol.
 

 
BEELD EN GELUID
Heel veel verschillende kleuren en tinten als gevolg van de veelheid van locaties (bierhal in München, dorpsscènes op het platteland, de gevangenis in Berlijn, etc.), een uitstekende detaillering en geen ongerechtigheden. Voor de soundtrack tekent David Holmes, die u beslist nog kent van Ocean’s Eleven (2001) en Ocean’s Twelve (2004), maar die in dit geval vrij donkere muziek heeft aangeleverd.
 

 
EXTRA’S
Een aantal Andere Trailers.
 
CONCLUSIE
Een boeiend en interessant onderwerp, heel mooi in beeld gebracht, maar omdat regisseur Oliver Hirschbiegel te veel wil vertellen, lijkt Elser veel meer op een omstandige documentaire dan op een bioscoopfilm. Daar is niets mis mee, maar het gemis aan spanning is toch een beetje een manco.





cover




Studio: Septemberfilm

Regie: Oliver Hirschbiegel
Met: Christian Friedel, Katharina Schüttler, Burghart Klaussner, Johann von Bülow, Gelix Fitner, David Zimmerschied, Rüdiger Klink, Simon Licht, Cornelia Köndgen, Martin Maria Abram, Michael Kranz

Film:
7/10

Extra's:
0/10

Geluid:
8/10

Beeld:
8,5/10


Regio:
2

Genre:
Drama

Versie:
Benelux (NL)

Jaar:
2015

Leeftijd:
16

Speelduur:
110 min.

Type DVD:
SS-DL

Barcode:
8718836862502


Beeldformaat:
2.35:1 anamorf PAL

Geluid:
Duits Dolby Digital 5.1

Ondertitels:
Nederlands, Frans
Extra's:
• Andere Trailers

Andere recente releases van deze maatschappij