FILM
Wanneer in 2006 China Taiwan annexeert, escaleren de relaties met de Verenigde Staten al snel in die mate, dat de twee elkaar bestoken met atoombommen. Het resultaat is afschrikwekkend: het noordelijk halfrond is herschapen in één nucleair wasteland, waar niemand het heeft overleefd. Het zuidelijk halfrond is vooralsnog gespaard, maar een radioactieve wolk drijft langzaam maar zeker naar het zuiden, en de bewoners van het Australische Melbourne maken zich op voor hun laatste maanden. Een Amerikaanse duikboot, onder bevel van commandant Dwight Towers (Armand Assante), die zelf zijn familie in de nucleaire holocaust heeft verloren, arriveert in Melbourne en plaatst zichzelf onder het bevel van de Australische regering. Die vraagt hem om met zijn duikboot terug te varen naar het noordelijk halfrond, omdat er radiosignalen schijnen te worden uitgezonden vanuit Anchorage, in Alaska. Volgens de theorie van professor Nordstrum (Charles Tingwell) - what's in a name? - zou de nucleaire wolk namelijk vlugger optrekken dan voorzien, en is er misschien een mogelijkheid om een paar duizend mensen per onderzeeër in veiligheid te brengen om het overleven van het mensdom mogelijk te maken. De pessimistische professor Julian Osborne (Bryan Brown) echter, een expert op het gebied van computersimulaties, is er stellig van overtuigd dat de uitroeiing van de mensheid slechts een kwestie van maanden is.

Vooraleer hij op zijn tocht vertrekt, brengt Dwight het weekeinde door bij de Australische verbindingsofficier Peter Holmes (Grant Bowler) en zijn vrouw Mary (Jacqueline McKenzie). Onverwacht staat ook Mary's zus, de licht prettig gestoorde en al even licht drankzuchtige Moira (Rachel Ward) voor de deur, die tot voor de nucleaire oorlog een reisbureau uitbaatte, maar nu uiteraard niet veel meer om handen heeft. Ondanks het feit dat Dwight zijn overleden familie maar moeilijk uit zijn gedachten kan zetten, en ondanks het feit dat Moira voortdurend op de hielen wordt gezeten door haar ex-vriendje, niemand minder dan professor Osborne, groeit er een romance tussen de twee. Maar de plicht gaat voor, en terwijl Dwight met zijn bemanning de bron van het mysterieuze signaal gaat onderzoeken, wordt de ontreddering voor de nog overlevende bevolking van Australië langzamerhand totaal. Er breken straatrellen uit, de voedselvoorraden raken op, en de regering begint met zelfmoordpillen uit te delen, omdat in hun ogen een dergelijk lot beter is dan langzaam creperen aan stralingsziekte.

Het gebeurt raar of zelden dat we in deze kolommen aandacht besteden aan TV-films, meestal producties die geen leven in de bioscoop beschoren is, maar voor deze On The Beach van regisseur Russell Mulcahy, bij het grote publiek vooral bekend van zijn avonturenfiilm Highlander met Christopher Lambert en Sean Connery, maken we graag een uitzondering. Feitelijk is dit reeds de tweede bewerking van het boek van Nevil Shute, na de versie uit 1959 met Gregory Peck, Ava Gardner, Fred Astaire en Anthony Perkins. Uiteraard is het tijdskader tegenover deze film een eindje opgeschoven, en vooral - een zeer precair punt - worden in deze film de rollen van de Australiërs tenminste vertolkt door Australiërs. Het eindprodukt is een in bepaalde aspecten zeer on-Hollywoodiaans schouwspel, waarbij grote zorg besteed werd aan het portretteren van Melbourne in staat van totale ontreddering. De auto's zijn uit het straatbeeld geweerd, op een paar uitzonderingen na waar men nog brandstof heeft gehamsterd, en zijn vervangen door massa's fietsen en paarden, en de stoomtreinen zijn van onder het stof gehaald. De bevolking ziet er werkelijk hopeloos uit, en ze zijn uiteraard niet al te vriendelijk voor de Amerikanen. De beelden van het verwoeste San Francisco en de woestenij van Anchorage, Alaska, zijn ook met méér zorg gemaakt dan je in een gemiddelde TV-film zou verwachten, maar het meest angstaanjagende is het gruwelijke fatalistische realisme waarmee de Australische bevolking zich in zijn lot schikt.

On The Beach is zo'n film die je met een wrang gevoel achterlaat, zeker in een tijd waarin de wereldpolitiek gedomineerd wordt door gevaarlijke gekken zoals Bin Laden, gruwelijke dictators zoals Saddam Hoessein en, niet te vergeten, geestesgestoorde chimpansees zoals George Dobbeljoe. Af en toe komt dan nog een strategisch het "There Is Still Time"-spandoek in beeld, alsof de makers zich rechtstreeks tot ons willen richten. Misschien dat die boodschap - "druk niet op de rode knop" - er iets te nadrukkelijk ingehamerd wordt, maar dat gebeurt met zo'n nuchterheid dat je niet onberoerd kan blijven door deze prent. Wat bovendien de film ook nog eens goed uit de verf doet komen, is de zeer overtuigende cast, met een voortreffelijke Rachel Ward (Against All Odds) en Bryan Brown (F/X), maar mogelijk nog een voortreffelijkere vertolking door Armand Assante (Striptease, Judge Dredd), die een klassevertolking weggeeft. Russell Mulcahy is er goed in geslaagd om toch met redelijk beperkte middelen een meer dan adequate film af te leveren, die - in willekeurige volgorde - trekjes vertoont van The Day After, Das Boot en War Games, maar toch ook met genoeg originele, boeiende vondsten het geheel aan elkaar weet te breien. De scène waarin commandant Towers met zijn adjunct de verlaten straten van Anchorage gaat verkennen in een stralingspak, geven de film een zeer claustrofobisch sfeertje neer, en alhoewel 200 minuten ruim genoeg is om ook voldoende de driehoeksverhouding tussen Moira en haar beide geliefden te schetsen, wordt de film daardoor nergens trager; integendeel, de karakters worden zeer goed en met de nodige feeling geschetst. Net wanneer je dan denkt dat de film gaat verzanden in romantisch gewauwel, begint het feitelijke onderzeeër-avontuur, en word je als kijker weer in een andere verhaallijn meegezogen. Russell Mulcahy heeft na Highlander niet veel zinnigs meer uitgevreten, maar met deze TV-productie heeft hij zich aardig herpakt. Kortom, een aanrader!

BEELD EN GELUID
Vermits het hier over een film, gemaakt voor TV gaat, krijgen we een 4:3-transfer, alhoewel we vermoeden dat er een widescreenversie van moet bestaan, want de openingssequentie wordt wel in widescreen getoond, omdat anders een deel van de begintitels afgesneden worden. Of dit dan een open matte transfer is of een pan en scan-versie, daar hebben we het raden naar. Over het algemeen ziet de transfer er vrij netjes uit, alleen zit er nogal wat interlacing op het beeld, en is er op de diverse machinerie wel wat aliasing te zien. Anderzijds passeren er mooie Australische landschappen de revue, in een prachtig, levendig (hoe sarcastisch!) kleurenpalet. De Dolby Digital 2.0-track klinkt helder, maar voegt op gebied van speciale effecten weinig aan het geheel toe.

EXTRA'S
Jammer genoeg geen extra's te bespeuren, een making of zou boeiend geweest zijn. Bovendien is voor een film voor om en bij de 200 minuten een onderverdeling in 8 chapterstops eigenlijk onaanvaardbaar.

CONCLUSIE
Alvast geen film waar je vrolijk van wordt, maar wél een bijzondere kijkervaring, die qua realismegehalte schril afsteekt tegen andere einde-van-de-wereldfilms zoals Armageddon en Deep Impact.