LIEBE IN GEDANKEN, DIE
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2005-06-27
FILM
De jaren '20 in Berlijn zijn in alle opzichten een speciale periode tussen het geweld en de miserie van de Eerste Wereldoorlog en de wereldwijde economische crisis van 1929, in geluid met de beurscrash van New York. De ellende van de oorlog is grotendeels vergeten en het leven gaat weer z’n gewone gang: uit de oorlog zijn de makkelijke mantelpakjes overgebleven als alternatief voor de vooroorlogse van hals tot hiel gesloten jurken van zware stoffen en ouderwets design. Halfweg de jaren '20 swingt Berlijn met korte, nauwe rokjes, diepuitgesneden jurken en bloesjes, mannelijke kapsels, parels en fijne schoentjes op het ritme van de Charlestone. De jeugd beweegt zich voor het eerst in de menselijke geschiedenis redelijk vrij zonder het strenge oog van vader, moeder of een chaperonne in de rug. Meisjes kunnen gewoon naar buiten en optrekken met de jongens van hun keuze. Een nieuw en tot dusver onbekend fenomeen doet zijn intrede: de puberteit. Die garandeert jongeren van stand een vrijer en ongedwongener leven, maar confronteert ze ook met het leven zoals het is: hard, ontgoochelend en tegenstrijdig. Meer vrijheid betekent meer verantwoordelijkheid, meer zelfredzaamheid, meer volwassenheid.
Günther Scheller (August Diehl) en Paul Krantz (Daniel Brühl) zijn al geruime tijd bevriend. Ze studeren op dezelfde school en schieten erg goed met elkaar op. Wanneer Günthers ouders een weekendje de stad uit zijn, krijgt Paul een uitnodiging voor een feestje bij Günther en zijn zus Hilde (Anna Maria Mühe) thuis in Mahlow. Paul heeft Hilde al een keer ontmoet en hij is gebrand op een hernieuwde kennismaking. Hij is al een beetje verliefd op het meisje. Hilde op haar beurt is een vlinder, een meisje dat geniet van haar vrijheid en zich graag amuseert, zonder dat het tot iets
serieuzer komt. Zij heeft
iets met Hans, een blonde halfgod en hulpje in een restaurant, die op zijn beurt
iets heeft met haar broer Günther en dié is ontgoocheld omdat hij Hans nooit definitief aan de haak heeft kunnen slaan. Günther en Paul sluiten een verbond: op het ogenblik dat ze het gelukkigst zijn, willen ze hun leven beëindigen, want wat voor zin heeft het nog nadien? Hun geliefden willen ze dan meenemen. Ze richten een zelfmoordclub op en hebben een pistool van Günthers vader om de afspraak uit te voeren. Beide jongens zitten midden in een puberteitscrisis: door het minste incident raken ze emotioneel over hun toeren; aan
de ware liefde en
de grote liefde hechten ze een absurd belang. Ze lezen en schrijven poëzie en cocoonen in de romantiek omtrent de
liefde van hun leven waarvoor ze willen sterven en moorden. Net als hun tijdgenoten zijn ze onstuimig en leven stormachtig en intens want ze zijn dronken van hun eigen kunnen en dat van hun vrienden. Zelfrelativering is nauwelijks aan hun besteed, want daarvoor zijn de tijden te boeiend en hun leven te kort.
De ontmoeting tussen Paul en Hilde verloopt voorspoedig en tijdens het weekend brengen ze een nachtje samen door. De dag nadien gaat Hilde zogenaamd naar de stad om te winkelen met haar vriendin Elli ( Jana Pallaske), maar eigenlijk heeft ze een ontmoeting met Hans (Thure Lindhardt). Die verschijnt ook ’s avonds op het feestje dat Günther in het huis van zijn ouders organiseert. De aanwezigheid van Hans zorgt zowel bij Paul als bij Günther voor opwinding en een groeiend gevoel van jaloezie. Vooral Günther wordt zwaar ontgoocheld door een speelse Hans die het zowel met hem als met zijn zus Hilde aanlegt en ogenschijnlijk voor die laatste kiest. Wanneer hij op zondagmorgen Hans in de kamer van zijn zus betrapt doet hij een beroep op de leden van de zelfmoordclub om de afgesproken procedure uit te voeren.
Die Liebe In Gedanken is een film naar waargebeurde feiten: in 1927 staat Berlijn op z’n kop na de zelfmoord van 2 jongens van een zgn. zelfmoordclub en een teruggevonden brief waarin ze hun daad als een bewuste keuze omschrijven omdat hun grote liefde hen ontgoocheld heeft en het leven dus alle zin verloren. Achim von Borries, die ook meewerkte aan
Good Bye Lenin!, levert een trage en poëtische film af met alle ruimte voor nevenaspecten van het karakter van zijn hoofdpersonages. Vanaf de eerste minuten van de film zit de onderhuidse spanning erin: Günther is een aparte en verwende knaap, soms vrolijk, maar meestal een ietsje té pessimistisch en té sarcastisch, met een pistool losjes in de hand – waarmee hij op de meest onverwachte momenten een salvo lost – en een emotionele balans die voortdurend omslaat, een rijkeluiskindje dat zich verveelt met een nymfomane zus zonder veel scrupules. Hoofdrolspeler Daniel Brühl is zijn serieuzere en rijpere tegenspeler, die niet toevallig het drama zal overleven om er verslag vanuit te brengen. Brühl is gewoon goed, hanteert af en toe het toontje van
Good Bye Lenin! in de commentaarstukjes en zet een geloofwaardige prestatie neer van een personage dat meegesleurd wordt in een golf van zelfvernietiging en zich daaraan te nauwer nood kan onttrekken. Brühl is voor de kijker de enige houvast in deze wervelende waanzin.
Soms wordt Von Borries poëtisch en glijdt hij langs de rand van het kitscherige, zonder dat hij die barrière echt overschrijdt: de wiekende vlinder op Günters pistool, de dronkemansscène op het feestje, het verstilde roeibootfragment op het meer, het zijn gedurfde rustpunten in een rustige film, voortdobberend op de slome warmte van een zomerweekend. Ze contrasteren fel met de innerlijke onrust en de voortdurende dreiging, het onuitgesproken geweld, de gekweldheid, de kameraadschappelijkheid die naijver en vijandigheid verbergt. Von Borries gaat zijn eigen eigenzinnige weg en bouwt de spanning stapje voor stapje op, ook al weten we hoe het allemaal afloopt, want in het begin van de film wordt Paul voorgeleid bij een politiecommissaris na de zelfmoord van 2 van zijn kompanen. De enige blinde vlek gaat over de identiteit van de mannen en de manier waarop ze zijn omgekomen. De regisseur slaagt er desondanks in om tot op het einde de toeschouwer in het ongewisse te laten en zijn aandacht vast te houden.
Die Liebe in Gedanken is een coming-of-age drama. Wie weinig of geen interesse heeft voor de leefwereld en de puberale problematiek van jongeren, vermijdt deze dvd.
BEELD EN GELUID
Het beeld van deze dvd is uitstekend. Van Borries gebruikt groen en geel als opvallende tinten voor de dagbeelden, frisse ochtendkleuren met groen en mistig lichtblauw voor de buitenkleuren, bruin en staalblauw voor nachtbeelden. De transfer is geslaagd zonder kwaliteitsverlies. Het geluid staat in Dolby Surround 2.0 en laat de achterste geluidskanalen werkloos op de kast staan. De geluidsband is overigens van goede kwaliteit, ook inhoudelijk, maar home cinema-bezitters worden niet echt verwend voor hun investering.
EXTRA'S
De
Originele Bioscooptrailer, een
Muzikale Impressie met Brühl en Diehl die het hoofdthema inzingen voor een clip en een
interview met de Regisseur van bijna 10 minuten. Toch een beetje dun.
CONCLUSIE
Die Liebe In Gedanken is bij de bioscooprelease door de pers niet echt op gejuich ontvangen. Toch gaat het hier om een eerlijke poging om het waargebeurde verhaal opnieuw tot leven te brengen. Van Borries is geen droogstoppel en stopt ook hedendaagse elementen in zijn film: zo zien we een dj avant la lèttre een poging doen om te scratchen met een 78-toerenplaat, zijn de kapsels niet echt authentiek en is het taalgebruik weliswaar neutraal, maar zeker niet à la 1927, maar daar zullen Duits-onkundigen uiteraard geen boodschap aan hebben.
Die Liebe In Gedanken is een film die nooit verveelt, voortdurend boeit, maar niet noodzakelijk de snelheid en de oppervlakkigheid heeft van een Hollywood-productie met spetterende scènes en veel poeha. Het gaat hier om een kleinschalige Duitse film, beperkt qua onderwerp en qua uitwerking, setting en bezetting, met de focus op een viertal jongeren in het meest cruciale weekend van hun jonge leven.