FILM
De nieuwe Duitse bataljonscommandant Stransky (Maximilian Schell) gaat tijdens WOII van het westen naar het Russische oostfront. Daar moet hij een gesneuvelde officier vervangen terwijl het Duitse leger aan de aftocht is begonnen. Stransky is onbekend met de ellende van de strijd aan de frontlinie, maar is vastbesloten overladen met roem huiswaarts te keren. Hij heeft zijn zinnen gezet op het IJzeren Kruis (een medaille die wordt toekent aan heldhaftige Duitse soldaten). Wanneer hij tijdens de eerste Russische aanval het bevel voert, loopt er vanalles mis. Wanneer Stransky hierna toch zijn aanvraag voor het IJzereren Kruis indient, heeft hij twee handtekeningen nodig van mensen die kunnen getuigen over zijn ‘heldendaad’. Hij weet een eerste onderofficier te chanteren maar met de tweede getuige loopt het mis. Korporaal Steiner (James Coburn) weigert te tekenen omdat hij niet overtuigd is van Stranskys geleverde prestatie als bevelhebber. Dit wordt het begin van een gemeen kat-en-muis-spel tussen Stransky en Steiner. Cross Of Iron is een veelzijdige film over de onzin van oorlog, haat en jaloezie binnen de eigen rangen en het psychologische gevecht dat elke soldaat met zichzelf dient te voeren.

De Amerikaanse regisseur Sam Peckinpah leverde in 1977 met Cross Of Iron een ruwe, meerlagige oorlogsfilm af. Peckinpah werd wereldbekend met de knappe western The Wild Bunch in 1969. Cinematische hoogtepunten volgden later in de vorm van Straw Dogs met Dustin Hofman (1971) en The Getaway met Steve McQueen (1972). Cross Of Iron zou de laatste geslaagde film worden van de man. Tijdens de opnamens was Peckinpah reeds aan het worstelen met zijn toenemende drank- en drugsprobleem en nadien ging het met hem helemaal de verkeerde kant op. Zijn laatste film, The Osterman Weekend met Rutger Hauer, dateert uit 1983 en een jaar later zou Peckinpah komen te overlijden aan een hartaanval. In Cross Of Iron doet Peckinpah alles waarvoor hij bekend stond: hij gebruikt grof geweld en combineert dit met kunstzinnige slow-motion montages. Deze prent wordt algemeen beschouwd als een cult-oorlogsfilm. Dit komt omdat Cross Of Iron, door de aparte stijl die gebruikt wordt, danig afwijkt van een conventionele oorlogsprent en bovenal: weinig bekendheid heeft genoten bij het grote publiek. We kunnen met een gerust hart vertellen dat Cross Of Iron in de grond van de zaak een erg interessante prent is, waarvan sommige beelden dagen lang na het bekijken door je hoofd zullen blijven spoken. Best wel een aanrader.

BEELD EN GELUID
Driewerf hoera voor de beeldkwaliteit van Cross Of Iron. Terwijl de Amerikanen met hun regio 1 editie het moeten stellen met een behoorlijk belabberd slecht beeld in een 1.33:1 (4:3) verhouding (dit is immers een Brits-Duitse produktie die in de VS slechts enkele kopies kende), krijgen wij een mooi opgepoetste versie in een 1.85:1 anamorfische verhouding. Nog nooit was het contrast en de (vaak donkere) kleurschakering zo mooi als bij deze transfer. Uiteraard blijft het zichtbaar dat het over een film uit 1977 gaat, maar algemeen genomen is de beeldkwaliteit dik in orde. Over het mono-geluid (2.0) kunnen we iets minder enthousiast zijn. De film werd welliswaar opgenomen in dit formaat, maar naar hedendaagse normen klinkt alles een beetje slapjes. De kwaliteit van de dialogen is nog aanvaardbaar, maar van zodra er een ontploffing of een geweerschot weerklinkt is het huilen met de pet op. Het geheel klinkt redelijk ondynamisch en sommige geluidseffecten lijken wel gemaakt te zijn geweest met een roestige blikken doos. Dit alles maakt dat de algemene geluidskwaliteit nipt voldoende is.

EXTRA’S
Totaal geen extra’s. Een bio van Sam Peckinpah was wel het minste wat je had kunnen verwachten. Erg jammer.

CONCLUSIE
Cross Of Iron is een interessante oorlogsfilm die in 1977 fel contrasteerde met de toenmalige films over WOII. De sfeer is vaak behoorlijk grimmig en sommige bloederige taferelen missen zelfs naar hedendaagse normen hun impact niet. Velen zullen de film nog niet gezien hebben daar deze onterecht nooit wist door te breken bij het grote publiek. Laat dit je zeker en vast niet tegenhouden want Cross Of Iron is een grote aanrader voor liefhebbers van oorlogsdrama’s.