FILM
Al tijdens zijn opleiding kosmologie aan de universiteit van Cambridge, heeft Stephen Hawking last van ledematen die niet meer perfect functioneren, en tegen de tijd dat hij afstudeert, heeft hij krukken nodig om zich te verplaatsen. De huisarts is niet mals voor de patiënt: nog twee jaar, voorspelt hij. Dat schrikt z’n vriendinnetje Jane Wilde niet af, want zij besluit om toch met hem te trouwen en dat resulteert in twee en later zelfs drie kinderen, want alle spierkracht mag dan uit Stephens lichaam wegsijpelen, sommige onderdelen doen het nog geruime tijd uitstekend. Sterven doet Stephen evenwel niet. Hij moet na verloop van tijd van een rolstoel gebruikmaken en na een toeval verlies hij z’n stem. Maar z’n ziekte heeft grote gevolgen, want de briljante, maar tegelijk een beetje onbeholpen student – z’n doctoraatsthesis werd goed ontvangen, maar ze bevatte nogal wat niet hardgemaakte beweringen – moet/kan zich nu focussen op wat hem al sinds lang intrigeert: de studie van de tijd.

Op zeer korte termijn zal Stephen Hawking uitgroeien tot een autoriteit inzake de studie van de ruimtetijd en tegenwoordig wordt hij algemeen erkend als de opvolger van de Duits-Amerikaanse theoretisch natuurkundige Albert Einstein, die zelf vergeleken wordt met Isaac Newton en James Clerk Maxwell. Stephen Hawking is ondertussen 74 en ondanks zijn fysieke handicap, blijft hij het debat over zwarte gaten en singulariteiten (entiteiten met een  oneindig klein volume en een oneindig grote dichtheid) domineren. Bij het grote publiek werd Hawking bekend dankzij z’n boek A Brief History of Time (in het Nederlands: Het Heelal, uitgegeven bij Bert Bakker), waarvan tientallen miljoen exemplaren over de toonbank zijn gegaan.

De zorg voor drie kinderen en een gehandicapte echtgenoot, het groeit Jane Wilde boven het hoofd en dus wordt er een beroep gedaan op weduwnaar Jonathan Jones (die ze kent als dirigent van het zangkoor), die het gezin graag bij praktische aangelegenheden uit de nood helpt. Voor de zorg voor haar echtgenoot, doet Jane een beroep op Emily Mason, een specialiste in spraaktherapie. Daardoor worden de kiemen gelegd voor evoluties die niemand had voorzien, want Jonathan heeft meer dan normale interesse voor Jane, en Stephen stelt het gezelschap van Emily heel erg op prijs…
 

The Theory Of Everything is gebaseerd op Travelling To Infinity: My Life With Stephen (2007), de autobiografie van Jane Wilde over haar huwelijk met Stephen Hawking. Dat heeft nogal wat consequenties voor de film van regisseur James Marsh, want Jane legt uiteraard eigen accenten en wellicht stemmen die niet overeen met de verwachtingen van wie interesse heeft voor het wetenschappelijk werk van Stephen Hawking. Dat heeft voor- en nadelen: voor de regisseur betekent het dat hij zich niet het hoofd hoeft te breken over het visualiseren van zwarte gaten en singulariteiten, krommingen van de ruimtetijd en ander moeilijke kosmologische onderwerpen; het nadeel is wellicht dat nogal wat kijkers minstens gedeeltelijk teleurgesteld worden omdat hét levenswerk van Stephen Hawking maar in zeer beperkte mate aan bod komt in The Theory of Everything. Maar we vergeten misschien te gauw dat dit een Hollywoodproductie is en dat er dus gemikt wordt op het grote publiek?
 

In The Theory Of Everyting ligt het accent op het reilen en zeilen van een relatie en een gezin in zeer moeilijke omstandigheden. Liefde houdt de boel bijeen, maar liefde is vergankelijk en wat overblijft is niet altijd bestand tegen de constante druk die op partners en gezinsleden wordt gelegd. Hoe het afloopt weten we trouwens: Jane is in 1990 uit de relatie gestapt en na haar scheiding met Jonathan Jones getrouwd (1995). In datzelfde jaar trouwde Stephen Hawking met zijn verpleegster Emily Mason (pittig detail: zij was de ex van David Mason, die de eerste spraakcomputer van Hawking ontwikkelde). Dat laatste huwelijk heeft uiteindelijk elf jaar standgehouden.
 

The Theory Of Everything is zoals algemeen werd verwacht een groot succes geworden. Dat hoeft ons niet te verbazen, want als gevolg van de bijval voor z’n boeken en de mediahype die voortdurend omtrent zijn persoon is gecreëerd, is Stephen Hawking voor de wetenschap wat David Bowie is voor de popmuziek en Jack Ma voor de Chinese e-commercesector: een idool en een held. Maar de Oscar voor Eddie Redmayne (beste mannelijke hoofdrol 2015) heeft uiteraard ook z’n steentje bijgedragen tot het succes van de film, getuige de zwakke prestaties van de productie in de eerste weken na de release. Het is overigens waar dat Redmayne een beetje op Hawking lijkt, een heel klein beetje, maar voldoende om hem met de nodige make-up als een geloofwaardige Stephen Hawking te presenteren. Redmayne heeft de wetenschapper trouwens zeer nauwgezet bestudeerd, want qua houding, gestes en gezichtsexpressie lever hij een zo goed als perfecte en vooral indrukwekkende imitatie. Die Oscar is dus in elk geval verdiend, ook al betekende het dat de sterke prestaties van Benedict Cumberbatch (The Imitation Game), Bradley Cooper (American Sniper) en Michael Keaton (Birdman) niet werden gehonoreerd. Maar er kan er maar eentje de winnaar zijn en puur technisch gesproken komt die eer ook Eddie Redmayne toe.
 

In de bijrollen zien we een meer dan interessante Felicity Jones (Cheerful Weather For The Wedding, 2012) als Hawkings jeugdliefde en eerste echtgenote Jane Wilde, een perfect gecaste Charlie Cox (The Merchant Of Venice, 2004) als weduwnaar en koordirigent Jonathan Jones, en een aantrekkelijke Maxine Peake (The Secret Diaries Of Miss Anne Lister, 2010) in een kleine rol als verpleegster Elaine Mason. Eddie Redmayne kon u eerder aan het werk zien in de prachtige tv-serie The Pillars Of The Earth (2010) en in de film The Good Shepherd (2006).
 

Een beetje een vreemd verschijnsel deze biopic over een man die  ondanks z’n zgn. levensbedreigende aandoening (en ondanks de voorspelling van een specialist ter zake) op z’n 74ste nog altijd springlevend (spreekwoordelijk dan) blijkt te zijn. Misschien net iets te romantisch en te weinig over de wetenschappelijke prestaties van een van ’s werelds grootste genieën, maar niet te min een aantrekkelijke en onderhoudende film.