Een jongetje zit in het struikgewas, vangt met een net een jong eendje en knipt met de nijptang één van de vliezen van het jonge dier af. Een grijns volgt en vol sadisme ziet hij toe hoe het jonge eendje daarna hulpeloos in het water blijft spartelen. Welkom in de bizarre wereld van Jack, die er als architect niks van bakte, maar wel een carrière maakte al seriemoordenaar. De man pocht over het feit dat hij al 61 mensen om zeep heeft geholpen. Mensen van alle slag. En eens ze gedood zijn komen ze in een grote diepvriezer terecht die ooit dienst deed voor pizza’s. Net zoals een taxidermist dat doet, bouwt hij ook zijn slachtoffers om tot praalpoppen. Een jongentje van wie hij de knieschijven met een jachtgeweer heeft doorboord, is zijn grootste trofee. Het levert choquerende cinema op, maar ook grootse. De maker ervan, wie anders dan Lars von Trier.

In Cannes kon men er alvast niet mee lachen. Zij die tijdens de première bleven zitten, bedankten de Deen met een staande ovatie, maar een heleboel "filmkenners" verlieten woedend de zaal om daarna met plezier von Trier nog maar eens aan de schandpaal te binden. Het gebeurde allemaal na de zevenjarige verbanning die was uitgeroepen toen von Trier tijdens de persconferentie van Melancholia liet noteren dat hij best wel begrip had voor Hitler. Met deze botte uitspraak was hij niet langer meer welkom op Boulevard de la Croisette. Het excuus dat hij ladderzat was toen hij deze woorden verkondigde en dat de moderator geen verstand had van modereren, hielpen niet. Waarschijnlijk wist von Trier maar al te goed wat hij deed, net zoals dat het geval is in het alweer controversiële The House That Jack Built. Je kan wel allerlei moeilijke theorieën rond de film gaan verzinnen, en die zitten er ook wel in zoals bijvoorbeeld de verwijzing naar Dante's Inferno of een stukje over Goethe, maar dit is vooral een film die laat zien dat geweld nu eenmaal bestaat en dat sommigen daarvan kunnen genieten. De ene mens is in de zevende hemel als hij zijn medemens kan helpen, en de andere komt klaar als hij iemand kan wurgen. Het zijn brute woorden, maar de wereld is nu éénmaal brutaal.

Net zoals in de Belgische mockumentary C'est Arrivé Près De Chez Vous met Benoît Poelvoorde wordt ook in The House That Jack Built de toeschouwer een perverse voyeur die uitgenodigd wordt om te zien wat een seriemoordenaar denkt en doet. Er is geen klassieke structuur zoals een dappere flik die achter hem aanzit, maar gewoon 5 "incidenten" uit een periode van 12 jaar waarin Jack in de Amerikaanse staat Washington een heleboel moorden pleegde. Een rol die trouwens uitmuntend vertolkt wordt door een creepy Matt Dillon en die alles opbiecht aan een zekere Virgil (Bruno Ganz). Of laten we het gewoon op vertellen houden, want de psychopaat heeft geen greintje spijt van zijn daden en ziet ze als pure kunst. Lars von Trier gaat net als in Nymphomaniac zeer ver en schopt met alle plezier heel wat heilige huisjes om. Tussen de daden door zie je allerlei flarden van filmpjes. Natuurdocumentaires waarin we zien dat God koos voor een winnaar en een verliezer, maar ook veel oorlogsfragmenten van Adolf Hitler. Het lijkt soms of von Trier ons wil vertellen dat of we dat nu willen of niet, er in ieder van ons wel een stukje Hitler zit. Wederom choquerend, maar zeker interessant genoeg om er wat dieper op in te gaan. Per slot van rekening is torture porn nogal altijd één van de best bekeken filmgenres en zijn we er als de kippen bij als bij iemand de stoppen doorslaan.

Ook opmerkelijk is dat von Trier een soort van collage maakte van zijn eigen films wat sommige kwatongen reeds deed concluderen dat The House That Jack Built zijn laatste film zou zijn. In ieder geval is het ook een soort van catharsis. Van von Trier is het algemeen geweten dat hij worstelt met allerlei depressies en angsten, en ook de seriemoordenaar zit in hetzelfde bootje. Hij voert zijn gruweldaden wel met de grootste precisie uit, maar slaat in paniek als er in het vooropgestelde scenario één komma verschoven wordt. Een film ook die in tijden van politieke correctheid de gemoederen hoog deed oplopen. De moordenaar vermoordt wel 61 mensen, zowel mannen als vrouwen. Als iemand Lars vraagt waarom hij zich alleen op de vrouwen concentreert haalt hij de schouders op en antwoordt hij dat hij er nooit over nagedacht heeft. En dan is er nog de quote van Jack die alle onheil van de mensheid in de schoenen van de vrouw schuift. Neen, vrouwvriendelijk is de film niet bepaald te noemen en Kirsten Dunst liet dan ook deze kelk aan haar voorbijgaan toen de Deen haar een rol aanbod. 

 

Hoe bizar het ook klinkt, toch was het aanvankelijk de bedoeling dat The House That Jack Built een achtdelige miniserie zou worden, maar via het David Bowie-nummer Fame liet Lars op zijn officiële Facebook-pagina weten dat de film gewoon in de bioscoop zou verschijnen. Er zitten trouwens wel meer referenties naar de popcultuur. Regelmatig vraagt Virgil aan Jack: ''Do you want me to show you the way to the next whiskey bar?", en dat is een quote uit de Alabama Song van The Doors wat trouwens een oorspronkelijk nummer is van Bertolt Brecht. Of de scenes waarin Jack pancartes toont terwijl hij praat, wat dan weer een directe verwijzing is naar de legendarische videoclip van Bob Dylan van Subterranean Homesick Blues.

The House That Jack Built is het soort gedurfde cinema dat monden losmaakt en dat weet von Trier ook wel, maar wie over een sterke maag beschikt moet deze film absoluut zien want hoe morbide ook, dit is een waar meesterwerk.

BEELD EN GELUID