BOX
Istvan Szabo is voor de meeste filmliefhebbers wellicht een minder bekende naam naast de grootheden uit de Amerikaanse en West-Europese film. Toch stond hij ooit op de voorpagina's van alle grote kranten met zijn Oscar voor Beste Buitenlandse film voor Mephisto uit 1981. Nadien maakte deze Hongaarse regisseur nog tal van films waaronder Sunshine (1999), over een Joods-Hongaarse familie in de 20ste eeuw, en Being Julia (2004), een verhaal over acteurs in het Londen van de jaren 30. Mephisto, Oberst Redl en Hanussen, allemaal bij ons beschikbaar in Duitse versie, behoren tot de belangrijkste en interessantste producties uit Svabo's oeuvre en die zijn vanaf nu beschikbaar in één kartonnetje: de Szabo Trilogie voert achtereenvolgens een toneelacteur op, een militair die een succesvolle carrière voor de boeg heeft en een helderziende variétéartiest die net voor de Tweede Wereldoorlog de ramp voor Duitsland en de rest van Europa ziet aankomen. Drie opmerkelijke en oorspronkelijke films rond thema's uit de eerste helft van de vorige eeuw met een tijdloos karakter wegens de universele kwaliteit van de boodschap en de prachtige acteerprestaties van Klaus Maria Brandauer.



Mephisto (1981)
Hendrik Höfgen (Klaus Maria Brandauer) is toneelspeler bij het Volkstheater in Hamburg. Daar wordt geëngageerd en proletarisch theater gemaakt dat de arbeidersklasse moet motiveren voor de strijd tegen het kapitalisme. De armoede in het Duitsland van de jaren 20 – na de vernederende voorwaarden van het vredesverdrag van Versailles in de Eerste Wereldoorlog - is een voedingsbodem voor communistische en revolutionaire initiatieven. Höfgen is ongelukkig met zijn statuut van provincialistisch acteur en wil vooral vooruitkomen. Hij trouwt daarvoor met de dochter van een invloedrijk inwoner van de Noord-Duitse stad die hem op zijn beurt introduceert bij kennissen uit het theatermilieu in Berlijn. In Berlijn moet Höfgen zich opnieuw bewijzen, maar dat lukt hem vrij aardig en hij groeit uit tot een bekende en gewaardeerde naam in het Pruisische theaterwereldje. Ondertussen hebben de nazi’s het roer overgenomen en infiltreert de SS systematisch het openbare leven. Als Höfgen aan de nieuwe minister van cultuur wordt voorgesteld, neemt zijn leven een wending die hij zelf niet meer onder controle heeft.

De volledige bespreking van Mephisto kan u hier lezen.



Oberst Redl (1985)
In 1966 doet de Engelse auteur John Osborne in zijn theaterstuk A Patriot for Me het relaas van de zelfmoord van Alfred Rendl, commandant in het Oostenrijk-Hongaars Keizerlijke leger, op 19 mei 1913. De Hongaarse regisseur Istvan Szabo, in 1981 winnaar van de Oscar voor Beste Buitenlandse Film met Mephisto, baseert zijn eigen versie van de feiten op Osbornes tekst en vertelt er meteen bij aanvang van de film bij dat niet alle situaties en personages historisch correct zijn. Dat geeft hem een zekere ruimte om de figuren naar zijn hand te zetten en een gedoseerde dramatische spanning op te bouwen die in de eindscènes van de film evolueert tot een vrij onverwachte en in elk geval verbluffende ontknoping. Hoofdfiguur is Klaus Maria Brandauer die in Mephisto een verzorgde en authentieke interpretatie neerzette en die nu in Oberst Redl op een innemende en karaktervolle manier gestalte geeft aan één van de grote namen uit de tijd van de Oostenrijk-Hongaarse dubbelmonarchie.

De volledige bespreking van Oberst Redl kan u hier lezen.



Hanussen (1988)
Klaus Schneider (Klaus Maria Brandauer) wordt bij een aanval op de vijandige linies tijdens de Eerste Wereldoorlog ernstig gewond aan het hoofd. Als één van de enige soldaten komt hij in het ziekenhuis terecht, terwijl de rest van zijn collega's dood achterblijft op een kerkhof waar de tegenpartij een hinderlaag heeft opgezet. In het ziekenhuis knapt men hem weer op en voor zijn geestelijke gezondheid komt hij terecht bij dr. Bettelheim (Erland Josephson), jood van geboorte, die via hypnose en gesprekken moet vaststellen dat de herstellende Duitse soldaat over helderziende capaciteiten beschikt als gevolg van zijn verwondingen. Na de oorlog zien ze elkaar weer en wordt Schneider ingeschakeld bij de begeleiding van zelfmoordenaars. Zijn gave trekt evenwel de aandacht van de buitenwereld en lokt hem naar Berlijn waar Adolf Hitler en consoorten bezig zijn aan hun grote destabiliseringsronde waarbij moordaanslagen niet worden geschuwd. Klaus Schneider wordt Eric-Jan Hanussen, dé ster van het Berlijnse variététheater in de jaren net voor de Tweede Wereldoorlog.

De volledige bespreking van Hanussen kan u hier lezen.

BEELD EN GELUID
Zie individuele dvd.

EXTRA'S
Zie individuele dvd.

CONCLUSIE
De Szabo Trilogie omvat drie films uit het oeuvre van de Hongaarse regisseur en zijn van hoge kwaliteit. Met een gemiddelde kwotering van 8,5/10 is deze box pure kwaliteit, waarbij er voldoende aandacht is voor actie en spanning om minder veeleisende filmliefhebber ook een aangename kijkbeurt te bezorgen. Deze drie films hebben Klaus Maria Brandauer als hoofdrolspeler en het is moeilijk om een keuze te maken wegens hun grote thematische verwantschap omtrent drie getormenteerde, misleide en geruïneerde persoonlijkheden die Brandauer telkenmale van een heel eigen karakter en gevoeligheid voorziet. Homescreen heeft deze box bovendien zeer gunstig geprijsd zodat niets u nog kan tegenhouden om deze geweldige filmcyclus in huis te halen.