De jonge universiteitsstudent David neemt z’n vriendinnetje Vivian mee naar een film in Havana en nadien naar een goedkoop hotelletje. Het meisje maakt bezwaren tegen de ranzige staat van de kamer en meent dat het David alleen maar om de seks te doen is. Daarop besluit hij haar niet meer aan te raken tot de dag van hun huwelijk. Een paar weken later trouwt ze met een oudere man die haar zekerheid kan bieden, in Cuba geen overbodige luxe gezien de penibele economische toestand en de gebrekkige toekomstmogelijkheden voor jonge mannen en vrouwen. De dag van het huwelijk zit David te treuren op een terrasje en wordt hij aangesproken door Diego, een al wat oudere kerel, goeduitziend, maar eindeloos verwijfd. Hij lokt David mee naar zijn appartement met als smoesje een aantal foto’s die hij stiekem gemaakt heeft van David en Vivian in betere tijden. Uiteraard wil David graag die herinneringen hebben en dus volgt hij Diego naar diens huis.

 

Wat op het eerste gezicht een standaardhomofilm lijkt, wordt heel gauw een film over twee mannen die elkaar leren kennen tegen de achtergrond van de politieke constellatie in Cuba. Van seks is er hoegenaamd geen sprake, tenzij in de hoofden van de betrokkenen, van een confrontatie van twee verschillende werelden des te meer. David is nl. lid van de Communistische Jeugdbeweging. Hij is dankzij de Revolutie aan de universiteit geraakt, wat hem als boerenzoon in andere omstandigheden nooit was gelukt. Hij is opgegroeid in het systeem en hij heeft er nooit bij stil gestaan dat niet alles om democratie en vrijheid draait. De Revolutie is een voortdurend proces, meent hij, dat wordt bijgestuurd en verbeterd tot heil van alle burgers. Hij is niet fanatiek, maar hij staat wel achter de verworvenheden en de doelstellingen van de Cubaanse Revolutie. Diego daarentegen is uit heel ander hout gesneden: hij is een kunstenaar, hij is belezen, hij leest verboden boeken, uit Amerika en Europa; hij drinkt whiskey, ook verboden en verdomd moeilijk om aan te komen en hij heeft kritiek op de gang van zaken in zijn land. Bovendien is hij openlijk homoseksueel en daarmee hebben zelfs de Revolutie het moeilijk: de revolutie gaat er niét langs achter in, zegt Davids vriend Miguel, burgerwacht en actief revolutionair, op een wel erg beeldende manier.

 

 

Miguel besluit dat David de homo moet bespioneren zodat hij kan worden betrapt op antirevolutionaire ideeën en daden. Dus brengt David een onverwacht bezoekje aan Diego die daarmee heel erg opgezet is, want hij heeft z’n plannetje om de jonge kerel in bed te krijgen nog niet opgegeven. Maar het water is te diep en dat zal het ook blijven, hoewel David geleidelijk aan z’n angst en vooral z’n afkeer overwint en van lieverlee kennismaakt met een wereldje dat hem totaal vreemd is: Maria Callas, Vargas Llosa, John Donne, Dostojevski en Diego’s protest tegen alles wat in Cuba verboden en in de rest van de wereld toegelaten is. Het zet David aan het denken en uiteraard is er niets zo erg voor een systeem dan het feit dat mensen kritisch worden, zich vragen stellen en uiteindelijk zelf merken dat er één en ander niet in de haak is. De regisseurs Tomás Gutiérrez Alea & Juan Carlos Tabio spelen het heel sluw en gebruiken de homoseksuele insteek als een cover voor een productie waarin vriendschap en politieke discussie centraal staan. Dat ze er daarbij in slagen om in Havanna te filmen én de film als een Cubaans-Mexicaans-Spaans-Amerikaanse productie de wereld in te sturen is nauwelijks te vatten. Er moet wel sprake geweest zijn van een frisse Cubaanse wind in de periode 1992-1994 om een dergelijke kritische film mogelijk te maken. Misschien omdat de Muur nog maar net was omgetuimeld en men in Cuba een opening wilde maken, want de afloop van dit verhaal ligt in de lijn van dewelke de Cubaanse overheid in het geval van dissidentie nooit is afgeweken. Wat dat betreft kunnen de filmmakers er niet van beschuldigd worden geen realistische film te hebben gemaakt, integendeel: Diego wordt zonder pardon het slachtoffer van zijn oppositie.

 

Wat blijft er dan over waarmee de kijker zich kan vereenzelvigen? Heel eenvoudig, de vriendschap tussen David en Diego, die van verliefdheid van de ene en aversie van de andere evolueert tot een warme band tussen van mannen die hun eigen weg zullen gaan, maar dan als brothers in arms, vechtend voor dezelfde zaak, weliswaar met verschillende politieke visies en middelen in tijd en ruimte, maar vanuit dezelfde bezorgdheid. Fresa y Chocolate is een film waarin openlijk het beleid en de intolerantie van het regime van Fidel Castro tegen het licht gehouden wordt. Het was de allereerste Cubaanse commerciële coproductie en die maakte een zodanige indruk in de States, dat Fresa y Chocolate er genomineerd werd voor de Oscar voor beste buitenlandse film.

 

 

Jorge Perugorría (Diego) is zonder twijfel het meest opvallende, maar ook het meest indringende personage in Fresa y Chocolate. Zonder de verdienste van zijn tegenspeler Vladimir Cruz te miskennen, zal het voor iedereen snel duidelijk zijn dat hij de motor is van dit drama. De manier waarop hij het homoseksuele hoofdpersonage karakteriseert en diens innerlijke gemoedsonrust gaandeweg zichtbaar maakt, is geweldig boeiend, want pas dan ziet de kijker dat Diego niet voortdurend aan seks denkt, maar vooral aan politiek en dat hij een manier zoekt om zich als outcast staande te houden in een maatschappij die beweert alle mensen op dezelfde manier te behandelen. Voor wie mocht twijfelen: Jorge Perugorría is géén homo, hij is getrouwd en woont met z’n vrouw en vier kinderen in een buitenwijk van Havana. Sinds Fresa y Chocolate is hij uitgegroeid tot Cuba’s bekendste filmster. Vladimir Cruz brengt een aardige interpretatie van de brave jongen David wiens ogen geleidelijk aan open gaan, maar hij komt nooit uit de schaduw van Peruggorría. Wie dat wél doet is Mirta Ibarra (Nancy), Diego’s buurvrouw en burgerwacht, die het niet zo nauw neemt met de regeltjes van de Communistische Revolutie en die Diego voorziet van Amerikaanse dollars om z’n buitenlandse spulletjes te betalen. Ze is een warme en aantrekkelijke vrouw en Mirtha Ibarra geeft de rol vleugels.

 

Fresy y Chocolate is gebaseerd op El Bosque, El Lobo Y El Hombre Nuevo (Het Bos, de Wolf en de Nieuwe Mens) van de Cubaanse auteur en scenarioschrijver Senel Paz.

 

 

De beeldkwaliteit van deze film is niet echt goed: er is sprake van een grove korrel in de meeste scènes, verkleuring en nogal wat beschadigingen, gaande van witte puntjes tot strepen, met een eindgeneriek die duidelijk hapert tijdens het overschrijven naar video. Het geluid staat in stereo, maar de nasynchronisatie is verre van perfect. De stemmen klinken vaak dof of met een nagalm die weinig realistisch is. Het is jammer dat een dergelijke film niet op een perfecte release mag rekenen.

 

Als extra zijn er een aantal Andere Trailers uit de Homescreen-catalogus, die bij het inbrengen van de disk automatisch opstarten.

 

Fresa Y Chocolate is een film die de toeschouwer aanvankelijk op het verkeerde been zet. Wie meent hier te maken te hebben met een homofilm is er aan voor de moeite, want de regisseurs Tomás Gutiérrez Alea & Juan Carlos Tabio hebben een film gemaakt over twee mannen, de ene homo, de andere hetero, die elkaar leren kennen tegen de achtergrond van de politieke situatie in Cuba. Het wordt een verrassende ontdekkingstocht waarin vriendschap, het recht op vrije meningsuiting en gewoon vrij zijn om te doen en te denken wat men wil aan de orde zijn.