YOSSI
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2013-06-18
FILM
In Yossi & Jagger (2002) verloor Yossi z’n vriend Jagger tijdens een grensincident met een commando van de Hezbollah in Zuid-Libanon. De beide jonge Israëli’s deden er samen met een handvol mannelijke en vrouwelijke collega’s hun verplichte driejarige legerdienst. Ze hadden grootse plannen voor later, dromen die uiteindelijk in bloed werden gesmoord. Tien jaar later keert regisseur Eyton Fox terug naar het personage Yossi. Die is na z’n legerdienst gaan sturen en werkt ondertussen als cardioloog in een ziekenhuis in Tel Aviv. Als regelrechte workaholic protesteert hij nooit tegen de dienstregeling en uitgaan of een discotheek bezoeken doet Yossi nooit. Als de nood hoog is draait hij een pornofilmpje op z’n computer. Hij is een eenzaat, heeft z’n lichaam niet verzorgd en is dus flink wat kilo’s aangekomen waardoor hij er ouder uitziet dan 34. Pijnlijk is de scène waarin hij dan toch op een keer via internet een afspraakje maakt, maar de afgetrainde kerel hem verwijt een bedrieger te zijn, want de foto die hij heeft gemaild is drie jaar oud en daar lijkt hij helemaal niet meer op! Het is het moment waarop de kijker met Yossi gaat sympathiseren en hem in z’n hart sluit, want dat had de 34-jarige goedlachse, maar wat treurig kijkende cardioloog zeker niet verdiend.
En regisseur Eyton Fox gaat nog een stapje verder vooraleer hij Yossi in een nieuw avontuur stort, want die krijgt op een ochtend een patiënte op bezoek die hij herkent als Jaggers moeder. Hij zorgt ervoor dat hij de vrouw na afloop een lift kan aanbieden, maar wat hem op het hart ligt krijgt hij niet verwoord. Het duurt een paar dagen voor hij de moed vindt om te doen wat hij zich heeft voorgenomen en dus belt hij aan bij de ouders van Jagger en vertelt ze over hun twee jaar durende relatie aan het front in Libanon. Hij stierf in mijn armen en lachte naar me, brengt Yossi er met toegeknepen keel uit. Jaggers vader kijkt verschrikt op maar zwijgt, z’n vrouw reageert nauwelijks en zegt vervolgens dat Jagger een vriendin had. Ze was niet meer dan dat, antwoordt Yossi, en zij weer: wij hebben het heel erg druk, mag ik je vragen om weg te gaan? Het huilen staat Yossi nader dan het lachen, en gelukkig is er Jaggers vader die hem naar de deur begeleidt en zegt: wil je misschien z’n kamer zien? Zelden zie je in bioscoopfilms een zo eenvoudig en tegelijk naar de keel grijpend fragment, waardoor in dit geval de kijker definitief aan de kant van Yossi staat, wat er ook nog mag gebeuren in deze film.
Op bevel van zijn chef neemt Yossi vakantie. Je ziet er niet goed uit, zegt de oudere man, je moet ook aan jezelf denken. Maar precies dat heeft Yossi sinds de dood van Jagger niet meer gedaan en van seks is er al evenmin sprake geweest. Af en toe heeft een verpleegster toenadering gezocht in het ziekenhuis, maar de meesten geloven de geruchten dat Yossi niet op vrouwen valt. Hij leeft als een kluizenaar. Hij rouwt. Nog steeds.
Op weg naar Eilat, het zuidelijkste puntje van de Sinaï aan de Rode Zee tussen Jordanië en Egypte, pikt Yossi het jonge viertal Nimrod, Tom, Fefer en Benda op, dienstplichtigen die een weekje vrij hebben en hun welverdiende vakantie aan het strand willen doorbrengen. Op de uitnodiging om een paar dagen met ze op te trekken gaat Yossi aanvankelijk niet in, maar de aantrekkelijke Tom – van wie Yossi ondertussen begrepen heeft dat hij homo is – houdt hem bezig en dus komt hij op z’n besluit terug. De jonge militair schijnt te beseffen welk vlees hij in de kuip heeft en heel voorzichtig probeert hij het ijs te breken, maar Yossi – hoewel geïnteresseerd – houdt de boot af. Hij is nog met het verleden bezig én hij schaamt zich voor z’n niet zo aantrekkelijke lichaam.
Met Yossi levert de Israëlische regisseur Eytan Fox z’n allerbeste film af. Met Yossi & Jagger (2002) bewees hij destijds een goed verhalenverteller te zijn, met Walk On Water (2004) manifesteerde hij zich als een geheid dramaturg, in z’n nieuwste film bereikt hij een zeldzaam evenwicht tussen verhaal, drama en spanning waardoor er sprake is van een geslaagde oefening. Het gevolg is een productie die u vanaf het prille begin bij de hand neemt en dankzij de grondige karakteruitdieping van het hoofdpersonage niet meer loslaat. Dat heeft wél als direct gevolg dat de actie wordt uitgesteld, wat sommige kijkers minder op prijs zullen stellen, maar het biedt de regisseur een sterk uitgangspunt voor het vervolg van de film. Bovendien laat hij niet helemaal in z’n kaarten kijken, waardoor hoofdpersonage Yossi tegelijk ook een klein mysterie blijft. Op die manier wordt er spanning opgebouwd, want het is lang onduidelijk waarom hij aarzelt terwijl er zeer duidelijk tekenen zijn dat minstens een onenightstand met de jonge soldaat Tom tot de mogelijkheden behoort. Van een homofilm pur sang is dan ook geen sprake, want regisseur Eyton Fox mikt niet op gemakkelijk succes door een overvloed van naakte mannenlichamen en bruisende seksscènes in te lassen, wat op zich een teleurstelling zal zijn voor wie meent dat homofilms uitsluitend of overwegend daartoe gemaakt worden.
Er zijn overeenkomsten met Weekend dat een tijdje geleden in de Angelsaksische pers opgehemeld werd als de beste homofilm ooit, maar Yossi doet beter, niet alleen wegens de intimistische karakterisering van de hoofdpersonages, maar beslist ook wegens de keuze van Fox om de afstand tot de kijker tot een minimum te beperken. Terwijl de makers van Weekend voor een eerder intellectualistische benadering kozen, kiest Eytan Fox ervoor om de kijker dicht bij handeling te betrekken zodat die niet louter toeschouwer, maar betrokken partij wordt. Bovendien vervalt hij daarvoor niet in oeverloze sentimentaliteit, maar is de emotie eerder het gevolg van de onzekerheid en het verdriet van het hoofdpersonage, die door Ohad Knoller (Yossi) op een haast perfecte manier gestalte wordt gegeven. Hij kiest voor een ingehouden performance waardoor de diepe crisis van Yossi zichtbaar wordt gemaakt en het is voor de kijker duidelijk dat er meer nodig is dan een oppervlakkige emotionele shock om hem uit z’n lethargische situatie te bevrijden. De panacee heet Tom, gestalte gegeven door de dertigjarige Israëlische tv-presentator en fotomodel Oz Zehavi, de jonge soldaat die meteen sympathie opvat voor Yossi en die hem eerst via een leugentje uit z’n tent probeert te lokken, maar uiteindelijk beseft dat er meer nodig is en hem dan maar rechtstreeks vertelt wat zijn bedoelingen zijn. Het contrast tussen de beide karakters is hemelsbreed, maar Eyton Fox maakt de toenadering op een realistische manier acceptabel. In de bijrollen herkent u beslist ook Lior Askenazi die in Walk On Water (2004) de hoofdrol voor z’n rekening nam.
BEELD EN GELUID
Over de beeldkwaliteit valt weinig te zeggen, want technisch is ze helemaal in orde. Het feit dat een blauwe hemel en zonneschijn in bijna elke scène aanwezig zijn, komt de algemene indruk uiteraard ten goede. Er zijn geen ongerechtigheden te bespeuren, geen digitale fouten en het beeld is altijd haarscherp. Het geluid is eveneens in orde. Muziek is spaarzaam maar efficiënt toegevoegd.
EXTRA’S
Een aantal Andere Trailers uit het Homescreen-aanbod.
CONCLUSIE
Zes jaar is het geleden dat Eytan Fox nog in de kijker stond met een film die internationaal gereleaset werd (The Bubble, 2006). Sindsdien was het redelijk stil en kwam hij in Israël aan de pak met een vierdelige tv-serie over het coming-of-age-verhaal van een jonge homo in Tel Aviv. Maar met Yossi is Eytan Fox weer helemaal terug en die retour blijft beslist niet onopgemerkt, want de Israëlische regisseur slaagt erin om een intelligent en intrigerend verhaal te vertellen over liefde en verdriet. Z’n hoofdpersonages zijn homoseksuele mannen, want dat is zijn natuurlijke habitat, maar het had evengoed om een jongen en een meisje of om twee meisjes kunnen gaan, want wat Eytan Fox in Yossi vertelt staat los van geslacht of seksuele voorkeur. Sommigen onder u vinden die keuze wellicht teleurstellend, maar Yossi is dan ook veel beter dan de gemiddelde homofilm.
Studio:
Homescreen
Regie:
Eytan Fox
Met:
Ohan Knoller, Oz Zehavi, Lior Ashkenazi, Orly Silbersatz Banai, Ola Schur Selektar, Meir Golan, Shlomi Ban Attar, Amir Jerassi, Raffi Tavor, Shlomo Sadan
Beeldformaat:
1.78:1 anamorf PAL
Geluid:
Hebreeuws Dolby Digital 5.1
Ondertitels:
Nederlands
Extra's:
• Andere Trailers