FILM
Een tijdje geleden lanceerde Luca Guadagnino het nogal vreemde nieuws dat hij van plan was om een remake te maken van Scarface. De Italiaanse cineast, die doorbrak met het vrij overschatte Call Me By Your Name, is niet vies van een remake, getuige de lauw onthaalde bewerking van Dario Argento's meesterwerk Suspiria. Een bijkomend probleem is dat er maar weinig acteurs in zullen slagen om naadloos in de iconische voetsporen van Al Pacino te treden. Het nieuws dat Michael B. Jordan wel eens de nieuwe Tony Montana zou kunnen worden, maakt het er in ieder geval niet spannender op. Wat veel mensen wel eens durven vergeten is dat de versie van Brian De Palma ook een remake is. Hoewel het verhaal zwaar verschilt van het origineel, was Scarface de creatie van Howard Hawks. Het was dan ook door Al Pacino dat de remake er kwam. Toen die in de straten van Los Angeles doolde, glipte hij een bioscoop binnen om er de klassieker uit 1932 met Paul Muni te zien, en de acteur had meteen een gouden idee gevonden. Hij stapte met het plan voor een remake naar zijn vaste producer Martin Bregman die voor het idee te vinden was. Oliver Stone schreef het script, en normaal gezien zou Sidney Lumet de regisseur worden. Dat laatste ging niet door, maar gelukkig kwam het script wel bij De Palma terecht, die er zo enthousiast over was dat hij Universal liet weten om niet Flashdance te doen, maar wel de gangsterfilm.




De tijden zijn maar weinig veranderd, want zit er nu niemand te wachten op de remake van Luca Guadagnino, dan kon je hetzelfde zeggen van deze versie. In 1983 was men weinig of niet politiek correct, toch had men er zeer veel problemen mee hoe in deze film de Cubanen werden afgeschilderd. De film begint dan ook met beelden van de Mariel-exodus van 1980, waarbij duizenden Cubaanse asielzoekers onder impuls van Fidel Castro wegens de slechte economische situatie in Cuba naar Amerika komen. Volgens de proloog was het zo dat de Cubaanse leider hiervan gebruik maakte om al het uitschot naar de Verenigde Staten te deporteren. De Cubanen konden er geenszins mee lachen, waardoor Scarface een gewraakte film werd. En dan waren er nog de critici. Iemand van Time-magazine had blijkbaar tijd te veel en hield zich bezig met het aantal keren te tellen dat het woord "fuck" viel. De man kwam op 207 uit. In zijn eerste weekeinde moest Scarface de duimen leggen voor de Clint Eastwood-film Sudden Impact, maar soms is mond-aan-mond reclame net dat tikkeltje meer dat een film nodig heeft, en Scarface haalde dan ook op het einde van 1983 de 16e plaats in de top 20 van de best bezochte films, een plaats die vrij laag is als je het iconische karakter van vandaag in gedachten houdt. Uiteraard heeft dat zeer veel te maken met de videomarkt, want Scarface werd één van de titels in de videotheek waar in het koopvakje steeds het kaartje ontbrak, want iedereen wilde de film zien. Ondertussen is het beeld van Tony Montana een onderdeel geworden van de popcultuur en bots je op straat tegen mensen die een Scarface t-shirt dragen zonder dat ze ooit de film hebben gezien. Een beetje te vergelijken met The Ramones, iedereen heeft er wel een t-shirt van, maar niet iedereen een plaat.




De reden? Het geweld, maar ook Al Pacino. Scarface was wel de film waarin Pacino bigger than life werd en waardoor hij vond dat het nodig was om in iedere film net iets te veel aan overacting te doen, wat niet altijd een even goede beslissing is. In Scarface is dat anders, Pacino speelt met verve de Cubaanse verschoppeling die door zijn lef één van de meest gevreesde gangsters uit Miami wordt. Scarface is een bijna drie uren durend epos van een selfmade-man die alleen maar zichzelf vertrouwt en daar uiteindelijk ook aan tenonder gaat. De enige wie hij wel vertrouwt is zijn sidekick Manny Ray (Steven Bauer, in het echte leven Esteban Ernesto Echevarría Samson en daarmee de enige echte Cubaan in de film). Voor de opnames bracht Pacino bijna een hele zomer met Bauer door in Cuba om er het Cubaanse leven te leren ontdekken. Net als Pacino vertolkt ook Bauer een briljante rol, maar de man werd daarna wat vergeten. Ook Elvira (Michelle Pfeiffer), de mooie blondine die hij afsnoept van zijn eerste werkgever Frank Lopez (een eveneens onvergetelijke Robert Loggia), is zowat de enige die de dolgedraaide gangster wat in het gareel kan houden. En dan is er nog Gina (Mary Elizabeth Mastrantonio), hoewel er nooit sprake is van incest is het duidelijk dat ze voor Tony de belangrijkste vrouw op de aardbol is. Als Scarface één fout heeft, dan is het misschien wel het onderbenutten van Michelle Pfeiffers talent, want meer dan mooi wezen moet ze hier niet. Wel ging Michelle Pfeiffer zo ver in haar rol dat ze een dieet van tomatensoep en Marlboro's begon om er als een echte cocaïnejunk uit te zien.




Scarface is één van de weinige '80's-films die verder gaat dan nostalgie, en daar zal het brute geweld (de fameuze scene met de kettingzaag) voor veel tussen zitten. Jaren na datum verscheen de ontzettend populaire videogame Grand Theft Auto: Vice City en de film werd ook een soort van vocabulaire voor de hiphopgemeenschap die met Tony Montana dweepte. Het ging zelfs zo ver dat in 2003 Universal Studios aan Brian De Palma vroeg of hij de oude muziek wilde vervangen door nieuwe hiphopmuziek, maar De Palma weigerde dat. Gelukkig maar want de muziek van discokoning Giorgio Moroder gaf de film net dat stukje extra dat het nodig had, net zoals hij dat deed in Paul Schraders Cat People. Pacino speelt groots en zou zichzelf nooit meer overtreffen, of het moet in Carlito's Way geweest zijn, met alweer diezelfde Brian De Palma achter de camera. Er gingen heel wat geruchten rond dat Pacino zo op ging in zijn rol omdat hij zelf aan de cocaïne zat, maar dat zijn geruchten die nooit werden bevestigd, maar ook nooit ontkend. Deze film heeft misschien nodeloos geweld aangewakkerd (volgens Wikipedia was er in Nederland een misdaadbende actief onder de naam van de Scarface-bende), maar het is en blijft cinema grand cru van een groots regisseur die alles kon puren uit één van de beste acteurs aller tijden, die, net als Robert De Niro, helaas verzand raakte in een karikatuur van zichzelf.

BEELD EN GELUID
Scarface is één van de Universal-titels die nog zeer goed verkoopt, en dus was Universal er als de kippen bij om dit meesterwerk op 4K Ultra HD uit te brengen. Het oogt wel allemaal zeer mooi, maar als deze gangsterfilm op één vlak moet inboeten als we het hebben over de tand des tijds, dan is het wel het kleurengebruik. Net zoals Michael Mann dat later zou doen in Miami Vice zijn de straten van Miami overladen met neonbelichting, en dat zorgt voor soms bruuske contrasten met de nacht- of binnenopnames die vrij sober zijn. De detaillering is heel wat beter dan de Blu-ray, die ook in deze combopack zit, maar toch merk je beeldtechnisch dat Scarface een film is uit 1983. We hebben de Franse versie voor ons liggen, maar dat heeft louter en alleen met de prijs te maken, want hier vind je ook Nederlandse ondertiteling op. Wie deze 4K in huis wil en vrede kan nemen met een Frans hoesje, kijkt dan ook maar beter de kat uit de boom bij de aanbiedingen. De geluidsband is een DTS-X waarbij de geluidselementen (de conversaties, de discomuziek van Moroder en het wapengeweld) mooi in balans staan. De Blu-ray bevat een DTS-HD MA 7.1-geluidsband.




EXTRA'S
Deze editie wordt wel met veel poeha de "gold edition" genoemd, maar qua extra's is er op een Q&A na niets bijgekomen als je het vergelijkt met de Blu-ray. De Q&A werd georganiseerd op het Tribeca Filmfestival en hoewel de hele cast er aanwezig was, slaagt de moderator er toch in om de meest debiele vragen op zijn gasten af te vuren. Zo mag Pfeiffer antwoorden op de vraag wat het eerste was dat ze at toen de opnames van Scarface voorbij waren, maar het mooie kind kon het zich begrijpelijk niet meer herinneren. Het is de enige extra op deze 4K, de andere vind je op de Blu-ray terug. In Het Fenomeen Scarface (we verkiezen de Nederlandse titels in plaats van de Franse) staat men 38 minuten stil bij wat de film na al die jaren betekent voor nieuwe fans, en dan vooral de hiphopwereld. In De Wereld Van Tony Montana heeft  men het tien minuten over de wereld van de gangster, en er is ook nog een featurette over de videogame in Scarface: Het Videospel. Er zijn 23 minuten weggelaten scènes, en in De Wedergeboorte vergelijkt men de Blu-rayversie met de bioscoopversie uit 1983. Er zijn nog twee features: Het Acteren (15 minuten), en Het Creëren (29 min.) en tenslotte is er nog Scarface: De TV-versie, waarin men het zeer kort heeft over wat men heeft moeten doen om Scarface op TV te mogen uitzenden.

CONCLUSIE
Scarface is cinema grand cru met een ongelooflijk iconische Al Pacino als meedogenloze gangster die de straten van Miami onveilig maakt, en dat in een perfecte regie van Brian De Palma die, hoewel nu wat vergeten blijkt te zijn door de "filmkenners", hiermee een tijdsloze klassieker heeft gemaakt. Ontdekken of herontdekken!