FILM
Deze film, die in de zalen onder de naam Waking Ned Divine is uitgebracht, is weer een van die vele kwalitatief uitstekende Europese low-budget producties die maar uitzonderlijk een groot publiek aantrekken, en het eerder dan de grote Hollywoodproducties moeten hebben van intimistische vertolkingen, mooie pittoreske landschappen en vooral geen hoogdravende scenario's of karrevrachten aan speciale effecten. Het overigens echt bestaande Ierse Tullymore is zo'n typisch vissersdorpje waar iedereen iedereen kent. Het nieuws dat het winnende lottoformulier uitgerekend dààr is gevalideerd, slaat in als een bom. De fantasie van de inwoners slaat op hol, en iedereen in het dorp begint uit te kijken wie de gelukkige winnaar wel zou kunnen zijn. De twee oude boezemvrienden Jackie (Ian Bannen) en Michael (David Kelly) zijn zelfs zo nieuwsgierig, dat ze spontaan iedereen in de lokale pub trakteren, hopend dat iemand zijn mond voorbijpraat, maar op die manier denken de bewoners op de duur dat één van hen de nieuwe miljonair is.

Na ettelijke rondjes en feestjes waarbij de Guiness rijkelijk vloeit, volgt al gauw de ontnuchtering: niemand van hen schijnt de winnaar te zijn. Dan bedenkt Jackie dat de oude Ned Divine, een familieloze eenzaat die aan de rand van het dorp woont, de laatste dagen niets van zich heeft laten horen. En zijn vermoeden wordt bevestigd: Ned is inderdaad de winnaar. Alleen doet Jackie een macabere ontdekking: Ned ligt dood in zijn bed, met het lottobriefje in zijn hand geklemd - de alteratie is hem blijkbaar te veel geworden.

Net omdat Ned geen familie heeft, vreest Jackie dat de prijs zal worden ingehouden, en samen met zijn spitsbroeder Michael besluiten ze fraude te plegen: ze geven de dood van Ned niet aan, en Jackie zal tegenover een officiële vertegenwoordiger van de Ierse lotto doen alsof hij Ned is, net lang genoeg om de cheque te kunnen incasseren. Wanneer de lotto-man echter al vroeger dan gepland klaar staat om de nieuwe miljonair te komen feliciteren, en het plannetje van Jackie en Michael zich nog maar in een voorbereidende fase bevindt, moeten ze improviseren. Door een samenloop van ongelukkige versprekingen wordt Michael en niet Jackie in de 'rol' van Ned gedwongen. De inzet van het spel wordt verhoogd wanneer blijkt dat de pot al een paar weken niet is uitgekomen, en Ned Divine de enige winnaar is, waardoor de hoofdprijs een recordbedrag van bijna 7 miljoen Ierse pond bedraagt. De vertegenwoordiger werkt zich door het nodige papierwerk, en wanneer de twee oude bengels schijnen te slagen in hun opzet, blijkt er nog één klein detail: er volgt nog een routinecontrole om te zien of Ned wel Ned is!

Jackie en Michael hebben geen andere keuze dan hun plannetje aan de dorpsbewoners op te biechten. Jackie, die met het idee voor de dag was gekomen, stelt de dorpelingen voor de keuze: ofwel gaan ze door met hun bedrog, en als de bewoners het spelletje meespelen en zeggen dat Michael Ned Divine is, dan wordt het bedrag eerlijk onder hun 52 - euh, 51 - verdeeld. Jackie stelt hierbij wel de bijkomende voorwaarde dat iedereen, zonder uitzondering, daar mee akkoord moet zijn, want in het andere geval zal hij zichzelf vrijwillig aan de autoriteiten in Dublin gaan aangeven voor poging tot fraude.

Zal de solidariteit en het vertrouwen onder de dorpsbewoners sterk genoeg zijn opdat ze het spelletje tot het einde meespelen? Vooral wanneer blijkt dat de Ierse lotto 10 procent beloning uitlooft bij het rapporteren van fraude, is de harde wiskundige wet dat 1/10 nu eenmaal meer is dan 1/51, een potentiële spelbreker, en volstaat één persoon met een beetje een slecht karakter om de zaak op de helling te zetten...

Waking Ned is een boeiende, grappige, ontroerende, en vooral menselijke film. De reacties van de dorpsbewoners op de grote geldprijs is zeer plausibel, ook de nevenplotlijnen - zoals het verhaal van de jonge ongehuwde moeder Maggie die wel wat ziet in haar grote liefde Finn, als die maar geen varkensboer zou zijn - zijn mooi uitgewerkt, en komen allemaal mooi tesamen in het toch wel verrassende einde. Films waarin met een lijk rondgezeuld wordt, vervallen soms al eens in platvloerse onderbroekenlol, maar Waking Ned danst stijlvol om deze valstrik heen.

BEELD EN GELUID
Alweer probeert een kleinere maatschappij een deel van de steeds groter wordende koek van DVD-verkoop voor zich op te eisen. Homescreen is het distributiekanaal van het Nederlandse Cinemien, die zich specializeren in de "betere" niet-commerciële films. Waking Ned is maar voorzien van een simpel lineair PCM-stereokanaal zonder franjes, wat in een dialoogfilm zoals deze overbodig is. Grootse geluidseffecten moet je tenandere nooit verwachten bij dit soort low budget-films, en in tegenstelling tot de recente releases van Indies (zie bv. Driving Miss Daisy) is de geluidsmix nu wél in evenwicht, en kan deze DVD perfect ter illustratie dienen voor de stelling dat ten allen prijze een DD 5.1-spoor op de DVD te willen zetten niet noodzakelijk leidt tot een beter eindprodukt. Het beeld is jammer genoeg niet anamorf, maar de originele aspect ratio is wel behouden gebleven. Alleen is het jammer dat het beeld overal zo grauw en donker is, maar misschien was dat wel zo bij het origineel - ik heb de film nooit op het grote scherm gezien. Verder zijn er nog een paar kleine compressiefoutjes die eigenlijk hadden mogen weggewerkt worden. Nog een vreemd iets: ondanks het feit dat het een single layer-disc is, is de film zelf toch in twee title sequences verdeeld. Misschien hadden ze toch maar beter een dual layer disc gemaakt...

EXTRA'S
Minimum minimorum. De menu's zijn geanimeerd, maar de overgang om van het éne submenu naar het andere te gaan, is langdradig en niet efficiënt. Verder bevat deze DVD 1 Nederlands ondertitelde trailer, een fotogallerij en wat Nederlandstalige informatie over de acteurs en makers. Pluspunt is dan weer het dubbele ondertitelingsspoor: er is een apart spoor voorzien voor breedbeeld-TV's, wat maakt dat je je beeld niet omhoog moet verplaatsen om de tweede regel ondertitels te kunnen lezen (zie bv. Four Weddings And A Funeral).

CONCLUSIE
Ik hoop alleszins dat Homescreen commercieel minder evidente films blijft ondersteunen, en dat we nog van hen horen in de toekomst. Zo heb ik van één van hun medewerkers vernomen dat er een waterkansje is dat in de zomer van 2001 ook het uitmuntende tragikomische mijnwerkersdrama Brassed Off, waar Cinemien/Homescreen voor Vlaanderen en Nederland de rechten op heeft, met Nederlandse ondertiteling zou worden uitgebracht. Anderzijds zou dan weer een film zoals Better Than Chocolate, ook in hun fonds, dan weer niét worden uitgebracht wegens economisch niet haalbaar. Ik ben echter van mening dat er voor dit soort films een grotere markt bestaat dan men soms denkt; veel DVD-bezitters zijn immers filmfanaten, die meer dan de gemiddelde video-consument aandacht hebben voor de 'betere' film. Als jij er ook zo over denkt, en als je vindt dat meer kleinere films zoals deze ook een kans op een tweede levenskans op DVD verdienen, dan kunnen enkele steunmailtjes via de website van de filmmaatschappij misschien wonderen verrichten...