UNVEILED
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2007-06-20
FILM
Als Fariba Tabrizi (Jasmin Tabatabai) in het kantoor van de Duitse immigratiedienst op de luchthaven van Frankfurt
politieke redenen aanvoert voor haar overhaaste vertrek uit Iran mét vervalste identiteitspapieren, tekent ze haar doodvonnis. Bewijzen voor haar argument heeft ze niet bij zich en dus wordt ze na een kort verblijf in een gesloten asielcentrum uitgewezen. Om de meubels te redden deelt ze dan maar de echte reden van haar vlucht mee, nl. dat ze in Iran een lesbische verhouding heeft gehad en dat homoseksualiteit in Iran verboden is en zwaar wordt bestraft. Het feit dat ze oorspronkelijk heeft gelogen doet haar de das om en ze krijgt veertien dagen de tijd om het Duitse grondgebied te verlaten richting Teheran.
In het asielcentrum ontmoet ze Siamak (Navíd Akhavan), een Iraans politieke vluchteling. Die is kunnen wegkomen omdat z'n broer zich heeft laten oppakken in zijn plaats. Siamak krijgt een verblijfsvergunning, maar pleegt zelfmoord wanneer hij verneemt dat z'n broer vermoord is. Fariba ontdekt als eerste het dode lichaam van haar lotgenoot, stopt het in haar koffer, trekt z'n kleren aan, zet z'n bril op, knipt zichzelf de haren kort, ontsnapt door de draad, begraaft Siamaks lichaam in het open veld en wandelt Duitsland binnen met Siamaks identiteit. Ze wordt ondergebracht in een open asielcentrum en om aan geld te komen voor een vervalste verblijfsvergunning werkt ze overdag in een zuurkoolfabriek. Douchen na het werk is een probleem, evenals bowlen tijdens een uitje met de andere mannen. Voor haar Oost-Europese kamergenoot kan ze haar ware identiteit verstoppen, maar hij vindt wel dat ze stinkt, 's avonds, als ze voor de zoveelste keer bij een karige maaltijd naar de 8 mm-filmpjes over zijn vaderland kijken.
Op de zuurkoolfabriek leert Fariba de blonde Anne (Anneke Kim Sarnau) kennen, een alleenstaande moeder met een zoontje van acht. Aanvankelijk is er alleen toevallig oogcontact. Als een vrouwelijke collega Anne’s aandacht op Siamak vestigt voor een mogelijke
date, kijkt ze veelbetekenend zijn/haar richting uit. Siamak is anders dan de mannen in de fabriek, je ziet het Anne denken, en tijdens een eerste afspraakje wordt het ijs gebroken. Ze trekken nu ook overdag meer met elkaar op tijdens de lunchpauze. Dat is niet naar de zin van de blonde macho Alev (Atischeh Hannah Braun) die zijn zinnen op Anne heeft gezet. De situatie leidt onvermijdelijk tot spanningen. Wanneer Anne op een vrije middag bij het asielcentrum arriveert en Siamak in zijn/haar kamer opzoekt, komt hun relatie in een stroomversnelling terecht.
Unveiled of
Fremde Haut zoals deze productie oorspronkelijk heet, is van de hand van de Duitse regisseur Angelina Maccarone die eerder de aandacht trok met de lesbische film
Alles Wird Gut (
Everything Will Be Fine) uit 1998. In
Unveiled beweegt ze zich op vertrouwd terrein, maar de relatie die aan de oorsprong ligt van het drama is al achter de rug bij het begin van de film: als Fariba met haar vriendin in Teheran belt, deelt die haar mee dat ze heeft besloten om in Iran te blijven en een herhaling van de feiten publiekelijk af te zweren. In
Unveiled toont de regisseuse Fariba's poging om definitief in Duitsland te blijven en er een nieuw leven op te bouwen. Dat ze dat doet vermomd als man, door omstandigheden, brengt een identiteitscrisis te weeg en onvoorziene verwikkelingen in haar directe omgeving. De productie is met veel liefde gemaakt en zal de toeschouwer niet onberoerd laten, maar verrassend is het verloop van het verhaal nauwelijks, want het was eerder in vergelijkbare vorm aan de orde in o.a.
Boys Don't Cry uit 1999 waarmee deze film nogal wat overeenkomsten vertoont en
Yentl van Barbara Streisand uit 1983, al ging het in deze laatste film om een heteroseksuele relatie.
Uiteraard is het thema "vervolging wegens seksuele geaardheid" belangrijk genoeg om er een film over te maken, want mensen vervolgen, opsluiten, folteren en zelfs terechtstellen omdat ze seksuele voorkeuren hebben die afwijken van wat de goegemeente acceptabel en normaal vindt, komt zonder meer neer op een inperking van de persoonlijke vrijheid, de hoeksteen van ons democratisch systeem. Angelina Maccarone's aanklacht is dus gerechtvaardigd en het strekt haar tot eer dat ze haar nek uitsteekt voor een dergelijk gevoelig en heikel thema. Jammer genoeg zitten er teveel losse eindjes en ongerijmdheden, om niet te zeggen ongeloofwaardige elementen in haar scenario, waardoor
Unveiled een goede, maar zeker geen perfecte film is geworden. De verhaallijn over hoe Fariba in Siamak verandert is op z'n minst weinig realistisch. Het lijk in een koffer tot ver buiten het terrein slepen en gewoon door de draad ontsnappen terwijl eerder is aangegeven dat de bewaking het kwaliteitslabel
Deutsche Grundlichkeit verdient, het is moeilijk, evenals de vaststelling dat Fariba in naam van Siamak brieven blijft schrijven aan diens familie in Iran, mensen die ze helemaal niet kent. Bovendien zou je verwachten dat Fariba opgespoord wordt na haar verdwijning uit het gesloten asielcentrum en later ontmaskerd tijdens een politiecontrole op grond van haar vingerafdrukken. Maccarone vertelt het niet.
De meest onduidelijke verhaallijn schuilt evenwel in de relatie tussen Fariba/Siamak en Anne. Tijdens een uitje met Anne's vrienden wordt er gezinspeeld op Fariba/Siamaks viriliteit en dwingt Anne's blonde bewonderaar haar/hem tot een bezoekje aan een prostitué. De hoer merkt meteen dat ze met een vrouw te doen heeft:
daar doe ik niet aan mee, zegt ze,
niet met vrouwen. Waarom Anne niet een gelijkaardige reactie heeft tijdens hun eerste intieme moment in Fariba/Siamaks kamertje in het open asielcentrum, het is niet helemaal logisch. Een tijdje later komt het tot een heftige vrijpartij in Anne's huis. Fariba's bekentenis laat Angelina Maccarone achterwege. De kijker kan alleen maar raden hoe het er emotioneel aan toe ging, terwijl het toch om een cruciaal moment gaat in een relatie tussen mensen? Maar Angelina Maccarone heeft zich met dit verhaal een duidelijk doel gesteld en dat doel is belangrijker dan de middelen die ze behoort in te zetten om het te bereiken. Uiteindelijk behandelt ze ook het mannelijk deel van de bevolking niet meer dan op een zeer voorspelbare en traditionele manier: Alev deelt klappen uit wanneer hij niet Siamak maar Fariba in Anne's keuken ziet zitten en z'n Tadzjiekse vriend Cem (Mikail Dersim Sefer) gaat vooral verbaal te keer.
BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van
Unveiled is acceptabel, maar niet meer dan dat. Er is sprake van uitwaaiering in de snel bewegende scènes. De kleuren zijn in orde, maar gedempt, behalve in een paar buitenopnamen overdag waar het felle licht alle ruimte krijgt. Qua geluid is er sprake van een stereotrack. De achterste geluidskanalen worden nauwelijks gebruikt. De muziek is soms heftig en opzwepend, waardoor het stereogeluid toch nog interessant is.
EXTRA'S
De dvd bevat geen extra's, hoewel de hoes
Trailers vermeldt. Die staan er dus niét op.
CONCLUSIE
Unveiled of
Fremde Haut, de originele titel die veel beter de lading dekt, is een film waarin de lesbische problematiek – in dit geval die van Iraanse jonge vrouwen – centraal staat. Ondanks de tekortkomingen is deze productie een krachtig protest tegen de discriminatie en onderdrukking van de lesbische en homoseksuele geaardheid. Jasmin Tabatabai – geen onbekende bij onze oosterburen – zet een indrukwekkende rol neer waarin ze op alle vlakken overtuigt, ook in haar vermomming, een eerder zeldzame verdienste in de grote commerciële producties. Jammer dat hetzelfde niet kan worden gezegd van de manier waarop Angelina Maccarone met het scenario aan de slag gaat. Voor de doelgroep en echt geïnteresseerden is dit gesneden koek, maar misschien huurt u toch beter de dvd vooraleer een aankoop te overwegen.