SERIE
De biseksuele Piper Chapman (Taylor Schilling) heeft in haar 'lesbische periode' iets gehad met Alex Vause (Laura Prepon), een gevaarlijke vrouw die als drugezel voor een groot kartel werkte. Werkte, want het netwerk is opgerold jaren nadat Piper het met haar uitmaakte en Piper het te link vond dat ze sporadisch op vraag van haar vriendin met een koffertje geld van luchthaven naar luchthaven reisde. In ruil voor strafvermindering heeft Vause een lijstje moeten geven met medeplichtigen, en ze heeft - deels uit rancune - haar oude vriendin tegen de schandpaal genageld. Om echter proceskosten uit te sparen, kreeg Piper een plea bargain: in ruil voor een bekentenis moet ze 'maar' vijftien maanden de cel in, en blijkbaar is dat een koopje in verhouding tot wat ze heeft uitgestoken. Intussen is ze wél netjes verloofd met een schrijver-zonder-inspiratie, Larry Bloom (Jason Biggs). Op de vooravond van de dag waarop Piper zich in Litchfield Prison moet aanbieden, beloven de twee tortelduifjes elkaar eeuwige trouw, maar ze weten niet waar ze aan beginnen...

 

De gevangenis wordt bevolkt door een allegaartje aan gevaarlijke en minder gevaarlijke types. Zo wordt de keuken gedirigeerd door Galina 'Red' Reznikov (Star Trek-oudgediende Kate Mulgrew), een Russische dame die geen kritiek verdraagt op haar kookkunsten, zit de lesbische gekkin Suzanne 'Crazy Eyes' Warren (Uzo Aduba) haar op de hielen, en deelt ze haar cel op de slaapzaal met Miss Claudette Pelage (Michelle Hurst), die een hoge status geniet omdat ze vastzit voor moord (die ze niet helemaal onterecht heeft gepleegd). Tot overmaat van ramp blijkt ook Alex Vause, Pipers vroegere minnares, in dezelfde gevangenis te zitten. De christelijke fundamentaliste Tiffany 'Pennsatucky' Doggett (Taryn Manning) meent dan weer in de biseksuele Piper de verpersoonlijking van de antichrist te zien, en ze staat haar naar het leven.

 

Ook de bewakers leiden een niet-alledaags leven. John Bennett (Matt McGorry) is verliefd op één van de gevangenen, Dayanara Diaz (Dascha Polanco), maar de verboden liefde wordt bemoeilijkt omdat Daya's moeder Aleida (Elizabeth Rodriguez) óók in de cel zit. Bewaker Mendez (Pablo Schreiber), die de bijnaam Pornosnor draagt, smokkelt zelf drugs de gevangenis in hij en staat ervoor bekend gunsten aan de gevangenen te verlenen in ruil voor seksuele wederdiensten. Hoofdbewaker Sam Healy (Michael J. Harney) lijkt dan weer de vriendelijke nonkel cipier uit te hangen, maar de man is één vat vol opgekropte seksuele frustratie omdat hij zijn postorderbruid uit Oekraïne niet te baas kan.

Orange Is The New Black, gebaseerd op de memoires van ene Piper Kerman, die zelf wegens drugsdelicten de doos werd ingedraaid, werd exclusief geproduceerd voor de video-on-demandservice Netflix. Met de nodige vertraging brengt E1 Entertainment deze flink bingebare reeks, die intussen is uitgegroeid tot een kleine culthit, ook uit op Blu-ray, waardoor u niet langer afhankelijk bent van de grillen van uw provider. De reeks, die een fijne lijn bewandelt tussen komedie en drama, is echter geen spek naar de bek voor de faint of heart: er wordt vrijelijk genoten van lesbische (en andere) seks, waarbij er niet op een tiet meer of minder wordt gekeken, de gevangenen vloeken als ketters, de bewakers neuken als konijnen en af en toe duwt één van de inmates een scheermes in iemands gezicht; allemaal het voordeel van in een land als de Verenigde Staten niet te moeten uitzenden via een preuts TV-netwerk van zelfbenoemde moraalridders.

 

De manier waarop de myriade aan verhalen in elkaar gevlochten werd, wijst op een keurig team scenaristen dat weet waar het mee bezig is. De cast acteert zonder uitzondering op hoog niveau, en met Pablo Schreiber hebben de makers een schitterende bad guy te pakken. Het is daarenboven een goede vondst om elke aflevering door middel van flashbacks de voorgeschiedenis van één van de medegevangenen te belichten, alsook de impact die haar verhaal heeft op het actuele gebeuren. Het vermijdt in elk geval dat je van in het begin wordt overdonderd met nieuwe personages, en helpt je ook om een zekere empathie te voelen met de dames, die meestal niet slecht van hart zijn, ondanks het feit dat het stuk voor stuk veroordeelde criminelen zijn. De tagline van dit eerste seizoen is niet toevallig Every sentence is a story, waarmee deze opzet duidelijk is. Het realiteitsgehalte, of het gebrek daaraan, roept soms evenwel twijfels op; dat het gros van de cipiers mannen zijn, die dan ook nog eens de gevangenen aan de lopende band seksueel intimideren, lijkt bijvoorbeeld vergezocht.

AFLEVERINGEN
Disk 1:
1. I Wasn't Ready
Nadat ze was afgestudeerd, heeft Piper Chapman een tijd een lesbische relatie gehad met drugkoerier Alex Vause. Tien jaar later is ze verloofd met schrijver Larry Bloom, maar haar verleden haalt haar in, en bij het oprollen van de bende wordt ze alsnog aangewezen als medeplichtige die drugsgeld over de grens heeft gesmokkeld. Via een plea bargain moet ze 'maar' vijftien maanden doen, maar de aanpassing naar het gevangenisleven loopt niet van een leien dakje. Tot overmaat van ramp blijkt Alex in dezelfde gevangenis te zitten.

2. Tit Punch
Piper leeft op voet van oorlog met Red, het hoofd van de keuken, die ze beledigd heeft door voor haar eerlijke mening over de kwaliteit van het eten uit te komen. Red heeft een soort fatwa over haar uitgesproken: ze wil haar geen eten meer geven, en belooft hoogstpersoonlijk de ogen uit te krabben van iedereen die haar wél eten geeft. Piper wacht intussen met smart totdat de cheque van haar vriend verwerkt is, zodat ze spulletjes kan kopen.

3. Lesbian Request Denied
De lesbische Crazy Eyes steekt haar liefde voor Piper niet onder stoelen of banken. Piper moet een diplomatische manier zoeken om haar te vertellen dat ze niet in haar avances geïnteresseerd is. De transgender-kapster Sophia Burset (Laverne Cox) zit met een veel groter probleem: ze is ooit geboren als Marcus (M. Lamar), en door het inkrimpende budget van de gevangenis kan ze niet langer rekenen op de hormonenpreparaten waardoor onder meer haar/zijn baardgroei ongewenst weer de kop op steekt.

 

4. Imaginary Enemies
Piper moet een manier zien om overeen te komen met haar nieuwe celgenote Miss Claudette, een pietje precies dat vast zit voor moord. Tijdens het knutseluurtje stopt ze per ongeluk een schroevendraaier in haar zak; aangezien die kan gebruikt worden als moordwapen, gaan in de gevangenis alle alarmen af, en wordt beloofd dat diegene die het ding heeft ontvreemd zich aan minstens twee jaar extra kan verwachten. Piper betrekt in paniek Claudette mee bij de zaak. De schroevendraaier blijkt echter op mysterieuze wijze in rook opgegaan te zijn...

Disk 2:
5. The Chickening
Op een zondagmorgen ziet Piper een kip binnen de omheining. Red beweert dat het om een dier gaat dat ooit een slachtpartij heeft overleefd en zich sindsdien in de buurt van de gevangenis ophoudt. Zodra bij de zwarte inmates het gerucht de ronde begint te doen dat de kip gebruikt wordt om drugs de gevangenis in te smokkelen, breekt de pleures los. Intussen heeft de hyperreligieuze Tiffany het dak van de kapel laten instorten toen ze een kruisbeeld wilde ophangen, en de dakplaten blijken vol asbest te zitten. Larry laat zijn vader onderzoeken of het Alex was die Piper de gevangenis heeft ingekletst. Dat blijkt inderdaad het geval te zijn, maar om de gemoederen niet te laten verhitten, liegt hij daarover tegen haar.

6. WAC Pack
Op een pornosite duikt er een foto op van een kutje, die duidelijk genomen is in Litchfield Prison, met een gsm. De bewakers gaan op zoek... Hoofdbewaker Sam Healy probeert intussen de oplopende spanningen in de gevangenis te doen verminderen: hij organiseert een verkiezing voor een raad met één vertegenwoordiger van elke etnie in de gevangenis, die de directie kan adviseren aangaande de dagelijkse beslommeringen van de gevangenen. Hij wil dat Piper zich kandidaat stelt, maar die ziet dat niet zitten. Toch raakt ze verkozen, zónder haar kandidatuur te stellen. Kom dat tegen!

7. Blood Donut
Piper ondervindt dat het zitje in de door Healy in het leven geroepen adviesraad een lege doos is. Toch probeert ze om voor de gevangenen opnieuw het recht te bekomen om bij wijze van lichaamsbeweging te mogen rennen op de renbaan. Healy sluit een deal met haar: hij is bereid om die optie te bekijken áls Piper de mysterieuze telefoon weet te vinden die de bewakers al geruime tijd kopzorgen baart. Piper weet deze liggen, en overhandigt die aan Healy, maar die stelt plots de bijkomende voorwaarde dat Piper ook diegene moet verklikken die de telefoon heeft binnengesmokkeld...

8. Moscow Mule
Een griepepidemie waart door de gangen van Litchfield. Voor Tricia (Madeline Brewer) komt dat net goed uit, want dan merken de bewakers niet dat ze afkickverschijnselen heeft. Evenwel kan zoiets niet geheim blijven, en bewaker Mendez krijgt de opdracht om op zoek te gaan naar wie de drugs binnensmokkelt. Dat is een nogal delicate opdracht, want hij is dat zelf. Piper moet in de wasserij een droogtrommel repareren; op het moment dat Alex erin klimt om te zien waar de zekering gesprongen is, smijt Tiffany, die op goddelijke missie is om alle lesbiënnes van de aardbol weg te vegen, de deur dicht... Larry's column over het leven met een verloofde in de gevangenis wordt intussen in de New York Times gepubliceerd. Zijn vrienden geven een feestje, maar het is maar wat zuur dat Piper zelf er niet bij is om mee te vieren.

Disk 3:
9. Fucksgiving
Met Thanksgiving krijgt Taystee (Danielle Brooks) te horen dat ze vervroegd vrijkomt. Tijdens het bijhorende feestje dansen Alex en Piper nogal suggestief met elkaar, en dat is een doorn in het oog van hoofdbewaker Healy, die Piper in de isoleercel laat smijten. Hij heeft zich daarbij echter laten leiden door een persoonlijke vendetta die hij met haar uitvecht, en wanneer Larry te horen krijgt dat zijn verloofde uitgerekend met Thanksgiving in de isoleercel zit, belt hij ongeveer heel het ministerie op om zijn ongenoegen te uiten.

 

10. Bora Bora Bora
Enkele jonge deliquentjes bezoeken de gevangenis van Litchfield opdat de gevangenen hen eens flink aan het schrikken kunnen brengen over hun mogelijke toekomst tussen vier muren. Tiffany meent intussen dat ze door de kracht van Jezus de gave heeft gekregen om mensen te genezen door handoplegging. Ze gaat met de minderjarigen echter iets té enthousiast te keer, wat haar een reisje naar de isoleercel oplevert. Tricia is dan weer terug uit de isolatiecel, en Chavez verplicht haar om opnieuw drugs te gaan dealen. Het meisje kan de druk niet aan en doet een stommiteit...

11. Tall Men With Feelings
Piper probeert zonder succes een herdenkingsdienst op te zetten voor een overleden medegevangene. Bewaker Bennett zit diep in nesten omdat hij Daya heeft zwanger gemaakt. Bekennen dat hij seks heeft gehad met een gevangene betekent waarschijnlijk sito presto zijn ontslag. Red heeft daarom het plan opgevat om Daya seks te laten hebben met Mendez, zodat het illegale vaderschap van Bennett in zijn schoenen kan geschoven worden. Larry krijgt naar aanleiding van zijn column de gelegenheid om uitgebreid zijn verhaal te doen tijdens een uitzending van de nationale publieke radio; omdat hij angst heeft dat Piper en Alex opnieuw tot elkaar toenadering hebben gevonden, draait het interview uit op één lange litanie waarbij hij de persoonlijke gevoeligheden van Pipers medegevangenen te grabbel gooit voor de luisteraars. 

12. Fool Me Once
Red heeft een plannetje bedacht om Mendez letterlijk met zijn broek op zijn enkels te laten betrappen door directeur Caputo (Nick Sandow) terwijl hij seks heeft met Daya. De man wordt geschorst, maar zweert wraak. Hij wil dat Bennett de lading drugs die hij Red de gevangenis insmokkelt, onderschept. Tiffany probeert een wapenstilstand te sluiten met Piper, maar wil haar als tegenprestatie bekeren tot het christelijk geloof. Wanneer Piper weigert om zich door haar te laten dopen omdat ze vrijzinnig is, verklaart Tiffany haar de oorlog. Larry stelt intussen een ultimatum: hij wil met Piper trouwen terwijl ze nog in de gevangenis zit, of het is uit tussen hem. Zijn veelbesproken radio-interview doet intussen behoorlijk stof opwaaien: het blijkt dat het miljoenenbudget om de nood in het door bezuinigingen geplaagde Litchfield te lenigen, ergens onderweg 'afgeroomd' is.

13. Can't Fix Crazy
Het is Kerstmis. Red is geschorst in de keuken in afwachting van een onderzoek, en ze doet er alles aan om het nieuwe keukenhoofd Gloria (Selenis Leyva) het leven zuur te maken. Ze veroorzaakt een ongeluk door een oven te saboteren, waarbij een onschuldige verbrand wordt. Met het ultimatum van Larry in het achterhoofd probeert Piper de toestemming te krijgen om in de gevangenis te trouwen. Wanneer Healy haar dat weigert, probeert ze onderdirecteur Figueora (Alysia Reiner) te bewerken; die wil haar die toestemming wel geven, op voorwaarde dat Larry op de radio zijn versie van de financiële malversaties in Litchfield bijstuurt. Piper heeft echter een veel groter probleem: Tiffany heeft het in haar hoofd gestoken dat ze de wereld moet zuiveren van Pipers aanwezigheid.

 

BEELD EN GELUID
Orange Is The New Black werd digitaal opgenomen en ziet er op Blu-ray heerlijk scherp en gedetailleerd uit. Een gevangenis is niet dadelijk een plek waar er leuke gordijntjes in pastelkleurtjes hangen, dus de boventoon wordt gevoerd in grijs en oranje - de kleur van de uniformen van de nieuwelingen, vandaar de naam van de reeks. De kleuren zijn zeker niet duister, en soms lijkt het alsof zelfs de zon binnen in de gevangenismuren schijnt, wat me doet vermoeden dat de kleuren getweakt zijn. Hoe dan ook kent het kleurpalet mooie saturatie, en zien we in details van gezichten en stoffen voldoende textuur. De DTS-HD MA 5.1-track is aangenaam en ruimtelijk, wat een beetje contrasteert met de claustrofobische aard van het onderwerp van de reeks. De dialogen zijn helder en duidelijk. Er wordt al eens geknokt, er vliegen al eens een paar gevangenen elkaar in de haren, en dat zorgt qua dynamiek voor leuke scènes. En daarnaast is er nog altijd het loeiharde nummer You Got Time van Regina Spektor dat bij het begin van elke aflevering door de speakers knalt...

EXTRA'S
Al het materiaal dat op de buitenlandse versies van Orange Is The New Black te vinden is, is er door E1 Entertainment vakkundig afgestript. Foei, en dat voor een reeks waarvoor toch een premium prijs wordt gevraagd aan de kassa.

CONCLUSIE
Orange Is The New Black is the new bomb! Poignante dialogen, humor die net over het randje gaat en onderhuids heel wat ernstig drama. Orange is echter duidelijk gemaakt om een potje te bingewatchen, en het is al na één seizoen duidelijk waarom dit een hit is.