FILM
Oorlog is steeds meer een zaak voor privébedrijven, althans in Amerika. Je herinnert je wellicht het plan van Donald Trump om gevechtstroepen in Afghanistan gedeeltelijk te vervangen door privémilities. Dat heeft als voordeel dat er veel minder body bags van eigen burgers naar huis terugkeren waarover je als staatshoofd verantwoording moet afleggen én het betekent dat wat die privébedrijven ter plekke doen niet onder de verantwoordelijkheid valt van de legerleiding (of van de president en het Congres). Eventuele wandaden worden door gewone rechtbanken behandeld, maar de privébedrijven profiteren uiteraard van de rechteloosheid die ter plekke heerst, terwijl men er voor zorgt dat pottenkijkers op een afstand worden gehouden. Aan de andere kant zijn legers en conventioneel oorlogsmateriaal nog altijd belangrijk om een conflict te winnen, maar wordt er steeds meer een beroep gedaan op hoogtechnologische snufjes om de efficiëncy te verhogen en het aantal slachtoffers te beperken. De knowhow voor het ontwikkelen van die nieuwe wapens en wapentuigen komt van gespecialiseerde bedrijven die voor de oorlogsindustrie werken, maar er geen deel van uitmaken. Privébedrijven dus of contractanten zoals ze meestal worden genoemd.

Neil Winstin werkt voor een dergelijk bedrijf dat opdrachten uitvoert voor oa. de CIA. Vanuit een kantoorgebouw in Washington bestuurt hij drones waarmee in Pakistan terroristen worden uitgeschakeld. De gespecialiseerde machines worden via de satelliet tot bij hun doel gebracht en dan is een eenvoudige druk op de knop genoeg om met een hellfire-raket de vijand uit te schakelen. Voor Neil Winstin is het routine. Hij doet het elke dag zonder erbij na te denken, althans niet bij wat de eventuele collateral damage zou kunnen zijn in de buurt waar de bom tot ontploffing wordt gebracht. Na één van zulke intense werkdagen zien we hem in z’n auto op weg naar huis. Op de autoradio hoort hij nog net een bericht over gevoelige informatie van NSA (National Security Agency) die is gelekt op het internet waardoor er sprake is van een eventueel veiligheidsrisico voor alle contractanten van Amerikaanse spionagediensten...

 

Daar is Neil Winstin evenwel niet mee bezig. Wat hem vooral bezighoudt is de grafrede die hij moet schrijven voor de uitvaartdienst van zijn net overleden vader. Bovendien staat diens gigantische zeilboot op de oprit van zijn huis en heeft er nog niemand gereageerd op de advertentie die hij een maand geleden op het internet heeft geplaatst om van het ding af te geraken. Hij zou ook dringend met zijn zoon moeten kunnen praten – althans dat is de menig van zijn vrouw Ellen – want bij de zestienjarige is de plotse dood van opa slecht aangekomen. Uit een briefje dat Neil vindt tussen de spullen van zijn vader in het rusthuis – hij gaat er samen met zijn broer Dave de huisraad en de kleren opruimen die hij nadien in de container van een hulporganisatie dumpt – leert hij dat Shane z’n grootvader twee keer in de week opzocht, wat in schril contrast staat met de sporadische bezoekjes van Neil én Dave aan hun vader. Hij probeert met z’n zoon te praten, maar die speelt net online een game met een paar vrienden, en terwijl hijzelf voor de zoveelste keer naar een leeg scherm tuurt op zijn computer omdat de eerste regel van de grafrede maar niet wil komen, ziet hij door het raam dat er een man met een koffertje naar zijn vaders boot staat te kijken op de oprit.

 

Imir Shaw blijkt inderdaad interesse te hebben voor de boot. Hij is van Pakistaanse afkomst en beweert een computeringenieur te zijn met een diploma van Oxford. Niets wijst erop dat de man niet is wie hij beweert te zijn, want hij is een rustig en beschaafd iemand die bovendien uitstekend Engels spreekt. De prijs van 16.000 dollar schrikt hem schijnbaar niet af, maar hij stelt voor om rustig samen te gaan zitten en daarover te onderhandelen. Wat Neil Winstin niet weet is dat Imir Shaw tijdens één van de drone-aanvallen in Pakistan zijn vrouw Palmira en zijn dochter Nazarene is kwijtgeraakt als collaterale damage. Dat is precies een jaar geleden en die aanslag heb je als kijker in het begin van de film gezien en ook dat Neil Winstin diegene was die op de knop heeft gedrukt. Imir Shaw is uit op wraak (vandaar het koffertje dat hij meesleept) en het is dus niet zo’n goed idee van Neil Winstin om hem in zijn huis uit te nodigen om de prijs van de boot bij pot en pint te bespreken. Maar dat kan de CIA-contractant uiteraard ook niet weten...

 

Drone van regisseur Jason Bourque is een strakke thriller die heel langzaam op gang komt en waarin de spanning heel geleidelijk wordt opgebouwd. Het duurt even voor je als kijker doorhebt hoe de puzzel wordt samengelegd, maar eens dat achter de rug is gaat de regisseur in een hogere versnelling en voert hij de druk op voor een knallende finale. Van echte actie (het droppen van de bommen via de drones) is alleen in het begin van de film sprake, want vanaf het moment dat Imir Shaw ten tonele verschijnt, wordt de actie naar de woonkamer van de Winstins verplaatst in de stijl van wat Michael Haneke deed in Funny Games (1997), zij het dat er van geweld lange tijd geen sprake is, want Imir Shaw gedraagt zich als een gentleman die op geen enkele manier zijn ware aard verraadt. Hij converseert rustig met Neil en nadien met diens vrouw en zoon Shane en pas op het moment dat Neil dronken wordt (de verkoop van de boot moet uiteraard met alcohol gevierd worden) en loslippig over de etnische verhoudingen in Pakistan en de rol van de vrouw in die samenleving (waarmee hij verraadt dat hij het terrein kent, ook al is hij er nooit geweest), neemt Imir Shaw het heft in eigen hand en is een uitbarsting van geweld niet meer te voorkomen. Regisseur Jason Bourque kiest er m.a.w. voor een psychologische aanpak waarbij ingezoomd wordt op de motivatie en de verantwoordelijkheidszin van de personages en in het geval van Imir Shaw op de pijn die hem is aangedaan door het verlies van twee mensen die hem zeer dierbaar waren waardoor zijn hele wereld is ingestort. Het strekt Jason Bourque tot eer dat hij het onderwerp op een serene manier behandelt, want dat mensen het slachtoffer moeten zijn van conflicten waarmee ze niets te maken hebben, het is niet goed te praten.

 

Sean Bean (Game Of Thrones seizoen 1, 2011) is een uitstekende Neil Winstin, een man die stilaan de controle verliest, maar je kijkt in Drone vooral naar zijn tegenspeler Patrick Sabongui (Homeland seizoen 6, 2017) die als een charmante en rustige wreker op zijn doel afgaat. Mary McCormack (The Newsroom, 2014) neemt de rol van Ellen Winstin voor haar rekening, een personage dat pas tijdens de confrontatie met Imir Shaw grondiger wordt uitgewerkt, maar dat is voor McCormack voldoende om met degelijk acteerwerk voor de dag te komen. Een heel aparte rol is weggelegd voor Maxwell Haynes, want zijn personage Shane Winstin is een gevoelig en gekwetst personage (als gevolg van de dood van zijn grootvader), dat zich grotendeels afsluit van de buitenwereld en duidelijk autistische trekjes heeft. Geen gemakkelijk opdracht!