FILM
Iedereen heeft het wel te pas en ten onpas over de nouvelle vague als men de tegenstroming in de Franse cinema aanhaalt, maar er is bijna niemand die met Cinéma Du Look over de vloer komt. Deze nietszeggende naam werd bedacht door journalist Raphaël Bassan in La Revue du Cinéma. Jaren na datum gebeurde dat, want de films uit dit genre (als je het zo als kan noemen) met als belangrijkste opponent Luc Besson werden destijds door de critici weggelachen. Een groepje filmmakers waaronder ook Carax en Zulawski hadden het gehad met de traditionele Franse cinema die naar hun mening veel te klassiek was. In hun hoofd moesten films er hip uitzien, net zoals een videoclip en het liefst aangekleed met bonte kleuren. Deze methode kreeg zijn Hollywoodiaanse versie via Miami Vice, waardoor heel wat films in de jaren '80 er uitzagen alsof ze in competitie moesten gaan met de razend populaire clips op MTV. Een van de bekendste titels uit deze stroming is Diva van de onlangs overleden Jean-Jacques Beineix, die later wereldberoemd zou worden met 37°2 Le Matin met Béatrice Dalle en Jean-Hugues Anglade. Daarna ging het qua populariteit alleen maar bergaf voor Beineix, en daar zat zijn eigenzinnigheid voor heel veel tussen. Diva uit 1981 is op alle vlakken revolutionair, en daardoor waarschijnlijk opgenomen in het boek 1001 Films, want dit is cinema die door de ene bejubeld zal worden, maar door de andere ronduit irritant zal gevonden worden.




Zoals de titel het laat vermoeden gaat het om een operadiva. Cynthia Hawkins (vertolkt door Wilhelmenia Fernandez, die in het leven ook een opera-zangeres is en alle nummers in de film zelf zong) is het grote idool van de jonge postbode Jules (Frédéric Andréi). De jonge kerel doet er alles aan om dichtbij zijn groot idool te kunnen zijn. Zo rijdt hij met zijn brommertje van Parijs naar München om haar te zien optreden, of steelt hij zonder al te veel schaamte haar jurk terwijl hij haar om de zoveelste handtekening bedelt. Jules maakt ook bootlegopnames van haar concerten om ze nadien te beluisteren op een cassette. Hij is zowat de enige die daar thuis kan van genieten, want de diva weigert steevast om haar performances op vinyl te laten persen. Het brengen van een muziekstuk is een eenmalig feit, en dus is het fout om dat op een plaat te vereeuwigen. Door een stom toeval komen een paar louche zakenlui uit Taiwan dit te weten, die jacht maken op de tapes zodat ze die daar kunnen uitbrengen, omdat er in dat land geen auteursrechten gelden. Een mens vraagt zich weliswaar af waarom deze Taiwanezen zelf niet met een taperecorder zo’n optreden opnemen in plaats van in hartje Parijs de arme Jules op de hielen te zitten, nadeel is dat dit dan weer niet zo’n mooie beelden als nu zou hebben opgeleverd. Naast de bootleg zit er nog een tweede cassette in het spel, waar Jules niets vanaf weet en waarop een bekentenis staat van een hoertje dat vertelt dat het hoofd van de Franse politie banden heeft met de drugsmaffia. Of om het korter te zeggen: iedereen wil Jules voor het bekomen van een tape en die weten niks van elkaar af.




Een vrij ingewikkelde premisse, en wie een verhaal wil dat perfect uit de doeken gedaan wordt, begint maar beter niet aan Diva. Soms duiken er personages op zonder dat ze echt geïntroduceerd worden, waardoor het allemaal vrij verwarrend overkomt, en het feit dat Jean-Jacques Beineix allesbehalve voor rechtlijnigheid kiest maakt het er allemaal niet simpeler op. Je moet overigens geen perfecte filmkenner zijn om te zien dat Besson met Subway zijn mosterd vond in Diva. Er is niet alleen de stijl (soms absurd), maar ook het feit dat de film zich voor een groot deel in de metro van Parijs afspeelt, wat meteen een stukje prachtige sightseeing uit de jaren '80 oplevert. Beineix hanteert een filmstijl die sterk beïnvloed is door de pop-art, waardoor ieder reclamebord die de camera kruist extra belicht wordt. Het meest frappante zijn het niet te tellen aantal pakjes Gitanes die in beeld komen, inclusief een gigantisch kunstwerk dat het logo van het sigarettenmerk is. Omdat Beineix zoveel culturele prullaria in zijn films stopt, is het onvermijdelijk dat het geheel vrij gedateerd overkomt, hoewel dat voor '80’s-nostalgici geen breekpunt zal zijn. Diva is dan ook eerder style over substance, maar die wel een enorm grote invloed had op de filmgeschiedenis ook al is het wellicht ontstaan uit de dwang om tegendraads te zijn, of met andere woorden de kunst om de kunst.




BEELD EN GELUID
Diva kun je vrij goedkoop op Blu-ray vinden via het Duitse Arthaus. Het grote nadeel is wel dat je je moet zien te behelpen met Duitse ondertitels. Wie dat geen probleem vindt, bekomt een degelijke Blu-ray met zuivere en heldere kleuren, waar ook tamelijk veel filmgrain in te zien is en dan vooral in de donkere scènes. We gaan ervan uit dat dit de best mogelijke manier is om deze cultklassieker te zien, tot wanneer iemand beslist dat het tijd wordt om deze titel een 4K-restauratie te gunnen. Voor de audiotracks kun je kiezen tussen de gedubde Duitse of de originele Franse versie, waar er naast de hysterische dialogen zoals verwacht ook heel veel operagezang in te horen is.

EXTRA’S
Het enige wat je hier vindt is een ouder interview met de regisseur.

CONCLUSIE
Diva zal voor heel wat kijkers overkomen als een veel te pompeuze arty farty-film van een regisseur die bewees dat het anders kon. En hoe je het draait of keert dat deed hij ook, want hoewel de invloed pas later duidelijk zou worden was dit debuut van Beineix een grondlegger voor heel wat flashy films uit de jaren '80. Of deze verdienste ook garant staat voor kijkplezier laten we aan jullie over om daarover te beslissen.