PAOLA DE STEM VAN DE KONINGIN

Wat weten de Belgen over hun koningin? Dat ze Italiaanse is, niet vaak in het openbaar spreekt, van moderne kunst houdt en al meerdere keren grootmoeder is. Daar houdt de kennis zowat op. Maar hoe kijkt Paola Ruffo di Calabria tegen de wereld aan? Wat houdt haar bezig? Wat ontroert haar? Daarover praat ze honderduit met drie goede vriendinnen. In het prachtige decor van Venetië. Een zelfportret in haar eigen woorden, zonder protocol. Rijkelijk voorzien van veelal nooit geziene archiefbeelden. Een co-productie van VRT en RTBF. 10% van de opbrengst van deze DVD gaat naar de stichting Koningin Paola.

De stem van de koningin is een boeiend portret waarin Paola tijdens gesprekken met drie vriendinnen ongedwongen praat over thema's die haar nauw aan het hart liggen. De opnames werden gemaakt in Italië, het geboorteland van Koningin Paola, onder meer tijdens de Biënnale van Venetië. De makers mochten ook foto's uit het familiealbum van de koningin gebruiken. Passende archiefbeelden, soms nooit eerder vertoond, illustreren de gespreksonderwerpen. De stem van de koningin werd gerealiseerd door Jan Becaus, Jean-Pierre Coppens en Tony Verbruggen, in nauwe samenwerking met de koningin zelf en het Hof.

Tijdens de research voor het programma bleek dat er van Paola Ruffo di Calabria een overvloed aan foto's en filmbeelden bestaat, maar weinig geluidsmateriaal. De Belgen hebben hun koningin inderdaad zelden aan het woord gehoord. De koningin erkende dat: "De mensen kennen mijn stem niet". Ze vindt dat jammer en wil daar met de documentaire De stem van de koningin iets aan doen.

Om Paola zoveel mogelijk aan het woord te laten, wilden de programmamakers haar volgen in een omgeving die aanzet tot praten en in het gezelschap van mensen in wie ze het volste vertrouwen heeft. Daarom werd gekozen voor een "interview" door derden, waarbij die zich zo bescheiden mogelijk zouden opstellen. Ze zouden veeleer als klankbord dienen en de thema’s aanbrengen. De koningin bepaalde zelf haar gesprekspartners. Ze koos drie vriendinnen. Eén uit haar prille jeugd, gravin Marina Emo, met wie ze uitsluitend Italiaans spreekt. Eén die de kennismaking tussen Paola en Albert van heel dichtbij heeft meegemaakt, mevrouw Marianna Freddi, met wie ze meestal Frans spreekt. De derde vriendin is mevrouw Mirjam van Beusekom, een Nederlandse die in België woont en werkt; de koningin heeft haar leren kennen in het talencentrum Ceran in Spa. Hier is de voertaal Nederlands. Koningin Paola praat met haar drie vriendinnen over heel diverse onderwerpen.

De opnamen vonden plaats op 7 en 8 oktober 2005, eerst anderhalve dag in Venetië, daarna in Padua, in de villa van gravin Emo. Twee camera's, waarvan een steadycam, hebben alle gesprekken gefilmd, alles in high definition. Het geluid werd digitaal geregistreerd met zendmicrofoontjes. Tijdens de opnamen werd het scenario soms aangepast op vraag van de koningin. Zo stond ze erop om de groentenmarkt in Venetië te bezoeken, wat bijzonder kleurrijke beelden heeft opgeleverd en uniek geluid. In totaal was er, vóór montage, ruim 14 uur opnamemateriaal. Daarbij kwamen nog tientallen foto's uit het familiealbum van de koningin. In functie van de gespreksonderwerpen werden de opnamen aangevuld met archiefbeelden, waarvan sommige nog nooit vertoond werden.

Het resultaat is een uniek zelfportret met woorden. We krijgen een heel andere Paola te zien dan op een staatsieportret. Meer dan vijftig minuten zien en horen we een diepmenselijke, openhartige en bij wijlen geëmotioneerde getuigenis. Paola gaat geen onderwerp uit de weg: haar niet zo gelukkige jeugd, de kennismaking met Albert, de aankomst in België, de hulpeloosheid toen ze plotseling koningin werd, haar huwelijksproblemen, haar relatie met haar kinderen en kleinkinderen en het ouder worden.

Ook de sfeer in de film is uniek. Het eeuwige decor van Venetië, de intimiteit van een Venetiaans restaurant, de statige rust van een villa in Palladiostijl, en niet het minst de hemelse muziek van Glück, vormen de achtergrond waartegen de gesprekken zich afspelen. Voeg daarbij de dynamische, moderne montage met de meest actuele technologie en we krijgen een merkwaardig en beklijvend document.

De stem van de koningin werd gemaakt door Jan Becaus, Jean-Pierre Coppens en Tony Verbruggen. De door één en VRT Line Extensions uitgebrachte dvd wordt gedistribueerd door Universal Pictures Benelux. Een gedeelte van de opbrengsten uit de verkoop van de dvd gaat naar de stichting Koningin Paola.

Realisatie: Jan Becaus, Jean-Pierre Coppens, Tony Verbruggen
Met de medewerking van: Mirjam Van Beusekom, Marina Emo, Marianna Freddi, Jan Hoet
Speelduur: 53 min.
Geluid: Dolby Surround 2.0
Beeld: 16:9
Release 22 juni

Extra:
• Franstalige versie "Paola, paroles de Reine"