In 1958 werd op de wereldtentoonstelling in Brussel de film Pantserkruiser Potjomkin (1925) van de Sovjetrussische regisseur Sergej Eisenstein uitgeroepen tot ' beste film aller tijden'. Potjomkin was Eisensteins tweede lange film. De muiterijverfilming werd vrijwel geheel opgenomen aan boord van een gepensioneerd, afgemeerd oorlogsschip in een haven aan de Zwarte Zee. Enkele journaalbeelden van een eskader suggereerden dat de muiterij op de 'Vorst Potjomkin' in open zee werd opgenomen. Regisseur Eisenstein speelde zelf de kleine rol van scheepspriester.

Sergej Eisenstein (1898-1948), zoon van een beroemde architect in Riga, was een buitengewoon erudiete, veelzijdig artistieke, meertalige regisseur, die tijdens de Russische burgeroorlog in de agitatiepropaganda ('agitprop') werkte en ook bij andere revolutionaire theatervormen ('Proletkult') actief was. Hij werd beïnvloed door het radicale theater van Meyerhold in Moskou en door de excentrieke tropee van de absurdistische, excentriek expressionistische theatergroep FEX (o.l.v. Kozintsev & Trauberg en Joetkevitsj) in Petrograd (Leningrad).

Vanaf 1923 werkte Eisenstein met film. In 1925 voltooide hij eerst Staking, over de wantoestanden in de zware industrie vóór de Russische revolutie, direct daarna gevolgd door Potjomkin. Daarna werkte hij aan Oktober, een hommage aan de Russische Revolutie van 1917.

Eisenstein was zeer muzikaal. Hij verlangde bij zijn (nog) zwijgende film Pantserkruiser Potjomkin originele muziek, zodat de Berlijnse theatercomponist Edmund Meisel zijn eerste filmmuziek schreef voor Eisensteins muitersdrama Potjomkin (1926). In 1950 werd daarvan een nieuwe geluidsversie uitgebracht met muziek van de Russische componist Nikolaj Krjoekov. In 1975 verscheen een editie met een selectie uit de orkestwerken van Sjostakovitsj als soundtrack. Eisenstein werkte graag samen met Sergej Prokofjev, waardoor films en partituren van wereldformaat ontstonden, zoals Aleksandr Nevski (1938), en Ivan de Verschrikkelijke (1945/'46).

Moskwood Media heeft recent een verzameling DVD's - een box met 7 DVD's (13,5 uur) - uitgebracht met het overgrote merendeel van Eisensteins films:
• Het dagboek van Gloemov (1923)
• Staking (1924)
• Pantserkruiser Potjomkin (1925)
• Oktober (1927)
• De Generale Lijn (1929)
• Eisenstein In Nederland (Amsterdamse Filmliga, 1930)
• Que Viva Mexico! (1932)
• De Weide Van Bezjin (1937, restauratie 1967)
• Aleksandr Nevski (1938)
• Ivan De verschrikkelijke I / II (1945-'46)

Hoewel Eisenstein ook in Hollywood tot de grootste regisseurs van de wereld gerekend werd en Paramount hem uitnodigde om een film in Californië te regisseren, verliep zijn carrière allerminst vlekkeloos. Zijn loopbaan was allerminst zonder conflicten. Een oorzaak daarvan was Eisensteins onbezorgde eigenwijsheid en het feit dat Stalin hem haatte en persoonlijk op de vingers keek. Regelmatig zat Eisenstein zonder werk, zonder staatsopdrachten. Zo was hij gedwongen om een baan als docent aan de filmacademie van Moskou (GIK) te vervullen. Drie van zijn films: De Generale Lijn, De Weide Van Bezhin en Que Viva Mexico! zouden tijdens zijn leven niet worden voltooid of vertoond, maar pas tientallen jaren later door zijn vriend en collega Grigori Aleksandrov en de Stalinistische filmhistoricus Rostislav Nikolajevitsj Joerenev in vertoonbare versies worden gepresenteerd.

Een alleraardigste bonus van de DVD box is een kort filmpje gemaakt door de Amsterdamse Filmliga. Eisenstein was eind 1929 korte tijd in Nederland, op uitnodiging van deze vereniging van belangrijke, progressieve cinemaliefhebbers als Willem Bon en Menno ter Braak. Eisenstein bezocht Marken en Volendam en daar bestaan - dankzij de Filmliga - zeldzame filmbeelden van. Op de DVD begeleidde pianiste Ariadne Verstegen deze zwijgende beelden.