De film:
De 38-jarige vrijbuiter en kleine crimineel Randle Patrick McMurphy (Jack Nicholson) is een eigenwijs, non-conformistische en opstandige gevangene die krankzinnigheid veinst om aan de vier muren van de gevangenis te ontkomen. Hij wordt naar een psychiatrische instelling gestuurd in de hoop dat het leven hier eenvoudiger zal verlopen. Bij zijn aankomst maakt hij kennis met de andere (en gedrogeerde) patiënten: Chief Bromden (Will Sampson), een reus van een vent, maar wel doofstom; de pathetische, stotterende en paranoïde Billy Bibbit (Brad Dourif); de intellectueel Dale Harding (William Redfield); de neurotische Charlie Cheswick (Sydney Lassick); de onvolwassen Martini (Danny De Vito); en de cynische Taber (Christopher Lloyd). Al gauw botst hij met de gevestigde waarden en opgelegde regels die de dagdagelijkse routine en rust bij zowel het personeel als patiënten moet waarborgen. McMurphy's karakter botst constant met de autoritaire en onderkoelde hoofdverpleegster Ratched (Louise Fletcher), die alles nauwgezet in het oog houdt en de regels keihard toepast. De luidruchtige McMurphy poogt met zijn gedrag enige reactie los te weken bij de patiënten, wat bij de dagelijkse hulpgroep, op dominante wijze geleid door Ratched, naar zijn mening niet lukt. Hij probeert de dagelijkse monotone routine te doorbreken door bv. een stemming te organiseren bij de patiënten in de hoop dat ze de kampioenschappen baseball op televisie te zien krijgen. Hij introduceert tevens kaartspelen met pornografische afbeeldingen en black jack waarbij om sigaretten gegokt wordt. Zijn ongehoorzaamheid en opstandige karakter vallen niet in de smaak bij Ratched en de directie, en McMurphy blijft zich voortdurend verzetten tegen het autoritaire karakter van de instelling waar regels op de regels in het leven geroepen worden om diegenen die deze niet klakkeloos naleven te bestraffen.

De film wordt uiteraard gedragen door een ijzersterke cast, met Jack Nicholson en Louise Fletcher op kop. Verder herkennen we de piepjonge Danny De Vito, Brad Dourif en de debuterende Christopher Lloyd. Het scenario werd door Lawrence Hauben en Bo Goldman herwerkt en was gebaseerd op het succesvolle boek van Ken Kesey uit 1962, dat begin 1963 kort werd opgevoerd op Broadway met Kirk Douglas in de hoofdrol. Jaren later besloot diens zoon Michael Douglas om samen met Saul Zaentz een filmversie te producen. En met succes. One Flew Over the Cuckoo's Nest behoort tot de lijst van beste Amerikaanse films ooit gemaakt. De film graaide maar liefst de vijf belangrijkste oscars weg: Beste Film (producers: Saul Zaentz en Michael Douglas), Acteur (Nicholson), Actrice (Fletcher), Regisseur (Milos Forman) en Scenario (Lawrence Hauben en Bo Goldman). Sommige filmcritici beschouwen deze film als één van de laatste grote Hollywood films, een onbetwiste filmklassieker. De jaren 80 en 90 leverden wel degelijke films, maar haalden volgens diezelfde filmcritici nooit meer het niveau van Hollywood’s ware glorieperiode.

De extra’s:
Toen we enkele jaar geleden geconfronteerd werden met de eerste dvd-release van deze film, waren we danig teleurgesteld. Het schijfje bevatte geen extra’s, op wat tekstmateriaal en een boekje na. Een uitgebreide documentaire of audiocommentaar zou zo vele malen interessanter geweest zijn en effectief bijgedragen hebben tot een beter inzicht in de film. En ja hoor, onze gebeden worden blijkbaar gehoord. Warner brengt in het najaar een special edition uit in een digitaal geremasterde versie, mét audiocommentaar én documentaire. De hoeveelheid extra’s blijft aan de magere kant, maar daarom zijn ze niet minder interessant.

In de boeiende documentaire “The Making of One Flew Over The Cuckoo’s Nest“ (90 min.) komen tal van onderwerpen ruimschoots aan bod: een heleboel archief opnames, behind the scenes beelden, interviews, verwijderde scènes, de keuze van de acteurs en de personages die ze vertolken, locaties en decors, een terugblik tijdens de Oscar ceremonie, en last but not least een woordje over de producenten en het briljant uitgewerkte script.

Regisseur Milos Forman heeft de eer een audiocommentaar vol te spreken. Hij gaat vlot en snel van start en verschaft de kijker een karrevracht aan leuke weetjes en achtergrondinfo. Sommige scènes laat hij voorbijgaan zonder enige commentaar wat uiteraard een aantal pauzes met zich meebrengt. Toch weet Forman (technische) details aan te halen die niet in de documentaire aan bod komen.

En tot slot zijn er nog een aantal verwijderde scènes die we niet terugvinden in de film.

Technische specificaties regio 2:
Speelduur: 128 minuten
Beeld: 16:9 anamorfisch
Geluid: Dolby Digital 5.1, Dolby Digital Mono
Talen: Engels, Frans, Italiaans
Ondertitels: o.a. Nederlands
Type: DVD9

Extra’s:
• Audiocommentaar door regisseur Milos Forman
• Documentaire “The Making of One Flew Over The Cuckoo’s Nest“
• Extra scènes

One Flew Over The Cuckoo’s Nest Special Edition verschijnt bij Warner Home Entertainment in oktober 2002.